جزئیات طرح سنجش کلاس اولی‌ها و آمارهای قابل تامل در این رابطه

عظیم عراقی معاون تشخیص و پیشگیری سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور از نحوه پرداختن به سنجش کلاس اولی‌ها خبر داد و گفت: اطلاعاتی که نوآموز باید برای رفتن به مدرسه بلد باشد، از او پرسیده می‌شود.

به گزارش کودک پرس ، نوآموزانی که امسال به کلاس اول دبستان می‌روند باید غربالگری شوند؛ البته تعدادی از نوآموزان این غربالگری را طی کردند و تعدادی هم در نوبت هستند تا به پایگاه‌های سنجش مراجعه کنند.

این غربالگری آنقدر از اهمیت بالایی برخوردار است که بدون انجام آن، امکان تحصیل دانش‌آموز در پایه اول دبستان وجود ندارد و به عبارت دیگر پیش‌شرط ثبت‌نام است.

 

* سنجش سلامت جسمانی و آمادگی تحصیلی نوآموزان بدو ورود به دبستان

برنامه سنجش سلامت جسمانی و آمادگی تحصیلی نوآموزان بدو ورود به دبستان از سال 1373 مطابق مصوبه هیأت وزیران در سراسر کشور اجرا می‌شود و نوآموزان 6 ساله لازم التعلیم بدو ورود به دبستان را در زمینه‌های مختلف جسمی و ذهنی در دو مرحله غربالگری و تخصصی مورد ارزیابی قرار داده و بر اساس نتایج ارزیابی‌ها علاوه بر شناسایی مشکلات ذهنی، جسمی و رفتاری نوآموزان، نسبت به تعیین جایگاه آموزشی آنان اقدام می‌کند.

اهداف این برنامه شامل «پیشگیری از بروز و تشدید بیماری‌ها»، «کمک به بهبود کیفی آموزش و کنترل بعضی از عوامل موثر بر افت تحصیلی»، «بررسی میزان شیوع اختلالات جسمانی و روانی کودکانی که وارد مدرسه می‌شوند»، «تهیه شناسنامه سلامت برای تمامی نوآموزان و دسترسی به اطلاعات جامع آموزشی، بهداشتی و خانوادگی به منظور استفاده در برنامه ریزی آموزشی و بهداشتی متناسب با استعداد نوآموزان»، «ارائه توصیه‌های بهداشتی، آموزشی و روان‌شناختی به والدین و نوآموزانی که از مشکلات جزئی رنج می‌برند»، «بررسی ارتباط بین متغیرها و فراهم نمودن زمینه‌های مناسب تحقیقاتی و پژوهشی» و «کمک به اولیای دانش‌آموزان به منظور صرفه‌جویی در زمان و پرهیز از سردرگمی که این امر با متمرکز کردن تمامی عوامل اجرایی در پایگاه‌های سنجش تحقق می‌یابد» است.

ضرورت اجرای این قانون شامل اجرای قوانین فرادستی شامل «مصوبه هیأت وزیران به شماره 27472.17771مورخ 75.12.19»، «اهداف و وظایف سازمان آموزش وپرورش استثنایی کشور مطابق  اساسنامه مصوب مجلس شورای اسلامی»، «قانون برنامه پنج ساله پنجم توسعه کشور جزء 3 بند ه ماده 19» و حرکت در راستای استانداردهای آموزشی بین المللی مبنی بر تشخیص به موقع کودکان در معرض خطر جهت سازماندهی برنامه‌های آموزشی»، «جلوگیری از به هدر رفتن سرمایه‌های مادی و معنوی کشور از طریق تشخیص به موقع مشکلات کودکان»، «ارتقای وضعیت بهداشت، پیشگیری و شاخص‌های بهداشتی جامعه و در نتیجه حرکت در جهت توسعه و ترقی کشور» و «برنامه ریزی آموزشی متناسب با استعداد، توانمندی و نیازهای نوآموزان» است.

 

 

* سنجش یک میلیون و ۵۰۰ هزار کلاس اولی در سال تحصیلی جاری

مجید قدمی رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور نوزدهم خرداد ماه امسال در نشست خبری اظهار کرد: «پیش‌بینی می‌کنیم یک میلیون و پانصد هزار نوآموز بدو ورود به دبستان در طرح سنجش شرکت کنند»

وی اضافه کرد: «۱۴۷۲ پایگاه سنجش نوآموزان بدو ورود به دبستان را در نظر گرفتیم و ۱۰ هزار و ۳۳۴ نفر نیروی انسانی در پایگاه‌ها حضور خواهند داشت؛ ضمن اینکه ۵۳ پایگاه سیار داریم».

قدمی، هزینه سنجش برای هر نوآموز را ۲۵ هزار تومان ذکر کرد و گفت: «در مناطق عشایری ثبت‌نام به صورت رایگان انجام می‌شود که حدود ۲ میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد و سعی می‌کنیم از اعتبارات دولتی تأمین شود».

 

 

* آشنایی با روند سنجش کلاس اولی‌ها

برای اینکه بدانیم روند سنجش کلاس‌ اولی‌ها در پایگاه‌های سنجش چگونه است، به گفت‌وگو با محمدحسن عظیم عراقی معاون تشخیص و پیشگیری سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور پرداختیم.

عظیم‌ عراقی گفت: خانواده در ابتدا به مدرسه‌ای که می‌خواهد فرزندش را ثبت‌نام کند، مراجعه می‌کند ‌و مدیر مدرسه، اطلاعات دانش‌‌آموز را می‌گیرد؛ بعد از اینکه اطلاعات اولیه در سامانه سناد ثبت شد، در سامانه سنجش برای دانش‌‌آموز نوبت‌گیری کرده و به خانواده اطلاع‌ می‌دهد.

وی ادامه داد: بر این اساس، خانواده در روز و ساعت مقرر به پایگاه مورد نظر رفته و به منشی پایگاه مراجعه می‌کنند؛ تمام نوبت‌های آن روز در دست منشی پایگاه است و خانواده را هدایت می‌کند.

 

معاون تشخیص و پیشگیری سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور افزود: اولین جایی که دانش‌آموز به همراه خانواده ارجاع داده می‌شود، مسؤول معاینه است و مراقب بهداشت، «پوست، مو قد، وزن، کارت واکسن و بهداشت دهان و دندان» نوآموز را کنترل می‌کند.

وی اضافه کرد: دانش‌آموز در مرحله بعدی به بخش بینایی یا شنوایی معرفی می‌شود یعنی اینها هر دو در یک مرحله است؛ ممکن است اول به بخش شنوایی یا به بخش بینایی معرفی شود و در این بخش‌ها آزماینده شنوایی و آزماینده بینایی به سنجش شنوایی و بینایی دانش‌آموز می‌پردازند.

عظیم عراقی گفت: مرحله بعد، آمادگی تحصیلی است یعنی آزماینده آمادگی تحصیلی، یکسری تست غربالگری دارد که نوآموزان باید به آنها پاسخ دهند؛ البته تقریباً بخش زیادی از نوآموزان در این تست قبول می‌شوند و حدود ۸ یا ۹ درصد نوآموزان، مشکوک به مشکل تشخیص داده می‌شود.

 

وی تصریح کرد: این موضوع به این معنی نیست که این تعداد دانش‌آموز مشکوک به مشکل، به مدرسه استثنایی می‌روند بلکه به مرحله تخصصی ارجاع داده می‌شوند؛ در خیلی از پایگاه‌ها که پزشک داریم، معاینات پزشکی نیز در آنجا انجام می‌شود و اگر پزشک نداشته باشیم به نزدیکترین پایگاه سلامت وزارت بهداشت ارجاع می‌شوند که آنجا پزشکان، نوآموز را معاینه می‌کنند.

معاون تشخیص و پیشگیری سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور تأکید کرد: آمادگی تحصیلی شبیه تست هوش است اما تست هوش نیست ولی اطلاعاتی که نوآموز باید برای رفتن به مدرسه بلد باشد، از او پرسیده می‌شود.

وی گفت: ممکن است نوآموز در بین غربالگری ارجاع داده شود به عنوان مثال نوآموزی از نظر بینایی یا شنوایی مشکل دارد، او ارجاع داده می‌شود تا ابتدا عینک یا سمعک تهیه کند و بعد برای انجام مراحل بعدی شرکت کند زیرا این نوآموز در مرحله آمادگی تحصیلی دچار مشکل خواهد شد.

 

 

* ارجاع ۱۷۲ هزار کلاس اولی در سال گذشته به بخش تخصصی

سازمان آموزش و پرورش استثنایی تلاش دارد که طرح سنجش را به سن پایین‌تر بیاورد و بر این اساس به طور آزمایشی، تعدادی از کودکان پیش‌دبستانی نیز در طرح سنجش شرکت می‌کنند.

عظیم عراقی گفت: سال گذشته تعداد ارجاع در مرحله نوآموزان بدو ورود دبستان ۱۷۲ هزار و ۶۶۲ نفر و پیش‌دبستانی‌ها ۵۳ هزار و ۶۴۹ نفر بود و در مجموع ۲۲۶ هزار و ۳۱۱ نفر به مرحله تخصصی ارجاع شدند؛ به عنوان مثال ۶۷ هزار نفر در بخش بینایی، ۳۱ هزار و ۵۰۰ نفر در بخش شنوایی و ۱۲۵ هزار نفر در بخش آمادگی تحصیلی مشکوک به مشکل تشخیص داده شدند.

وی تصریح کرد: در مرحله تخصصی، هزینه اضافی از خانواده‌ها دریافت نمی‌شود و با همان هزینه که دانش‌آموز در سنجش شرکت کرده است، بخش تخصصی نیز انجام می‌شود.

 

معاون تشخیص و پیشگیری سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور درباره نتایج طرح سنجش گفت: در سنجش نوآموزان، موارد مختلفی مانند دست چپ و راست، نسبت خویشاوندی والدین، سطح سواد والدین، چاقی، لاغری، قد، وزن و بهداشت دهان و دندان، بررسی می‌شود.

وی ادامه داد: به عنوان مثال در سنجش سال گذشته حدود ۱. ۵ درصد کلاس اولی‌ها و ۷. ۴ درصد پیش‌دبستانی‌ها، چاق بودند؛ به عبارتی ۷۴ هزار و ۴۱۷ کلاس اولی چاق، ۲۴ هزار و ۳۶۵ نفر لاغر و ۸۹۴۸ نفر کوتاهی قد داشتند.

عظیم عراقی اضافه کرد: از نظر سابقه پیش از دبستان ۴. ۷۱ درصد کلاس اولی سابقه پیش از دبستان داشتند و استان‌های مازندران، چهارمحال و بختیاری و ایلام از نظر گذراندن پیش‌دبستانی پیشتاز بودند؛ در زمینه خویشاوندی نیز در استان سیستان و بلوچستان بالاترین آمار یعنی ۴۲ درصد را شاهد بودیم.

 

وی تصریح کرد: در سال گذشته در مجموع ۸۷۳۷ نوآموز به مدرسه استثنایی ارجاع شدند که شامل ۲۶۶ آسیب‌دیده بینایی، ۳۵۸ آسیب‌دیده شنوایی، ۷۴۰۲ کم توان ذهنی، ۴۸۰ آسیب‌دیده جسمی حرکتی و ۲۳۱ نفر، اوتیسم بود.