تفاوت “هوش تحصیلی” و “هوش موفق” در کودکان و اثرات آن

احمد عابدی روانشناس کودک با اشاره به نیاز کودکان به “هوش موفق” گفت: عمده آموزش‌ها در مدارس “هوش تحصیلی” است که تنها می‌تواند آمادگی حضور در مقاطع بالاتر تحصیلی را مهیا کند.

به گزارش کودک پرس ، احمد عابدی در خصوص راهکارهای افزایش “هوش موفق” در کودکان اظهار کرد: هوش موفق شامل چهار مهارت است که باید خانواده‌ها و مدارس به کودکان آموزش دهند.

وی با اشاره به تلاش نداشتن مدارس برای آموزش هوش موفق افزود: عمده آموزش‌ها در مدارس “هوش تحصیلی” است و مدارس کودکان را فقط برای امتحانات آماده می‌کنند و هوش تحصیلی تنها می‌تواند آمادگی حضور در مقاطع بالاتر تحصیلی را مهیا کند.

عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان با تاکید بر اینکه این مهارت‌ها نه در خانواده و نه در مدارس آموزش داده نمی‌شود، تصریح کرد: اولین توانمندی که در هوش موفق باید مدارس و خانواده‌ها به کودک آموزش دهند توانایی تحلیلی است که این توانایی به معنای فکر کردن، حل مسئله، تجزیه و تحلیل است که این مهارت کودک را برای حضور در جامعه آماده می‌کند.

عابدی دومین توانایی قابل آموزش در هوش موفق را “توانایی خلاق” دانست و اظهار کرد: این توانایی باید پرسشگری و کنجکاوی را به کودک آموزش دهد.

کودک باید بتواند در بیرون از خانه از خود دفاع کند

این روانشناس کودک سومین مهارت را “توانایی عملی” خواند و گفت: باید مهارت‌هایی را به کودک داد که بیرون از خانه و مدرسه بتواند از آنها استفاده کند و با استفاده از آنها از خودش دفاع کند.

عابدی آخرین مرحله آموزش در هوش موفق را “آموزش خرد” به کودکان دانست و تصریح کرد: در این مهارت آموزش خرد به نوعی است که فرد باید خود را به جای دیگران بگذارد و با درک موقعیت آنها درست‌ترین تصمیم را بگیرد.

عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان در خصوص نقش بازی در هوش موفق کودکان گفت: بیشتر این توانمندی‌ها را والدین و معلمان می‌توانند با بازی یا دیدن فیلم در کودک تقویت کنند.

وی مهم‌ترین مولفه هوش موفق را توانایی عملی دانست و افزود: بچه‌ها باید مباحثی را که در مدرسه یاد می‌گیرند بتوانند در بیرون از مدرسه استفاده کنند و یکی از مهارت‌های مهم که باید در توانایی عملی به آنها آموخت محافظت از خود است.

این روانشناس آموزش محافظت از خود را برای کودکان ضروری خواند و گفت: این امر خود به نوعی ضمانت امنیت آنهاست و کودکان باید بتوانند در مواجهه با خطرات از خودشان مراقبت کنند.

عابدی ایجاد احساس امنیت در کودکان را ضروری دانست و تصریح کرد: اولین موضوعی که باید به آنها آموخت احساس امنیت است و این در فضایی اعم از خانه یا مدرسه‌ای شکل می‌گیرد که کودک بتواند در آن هر سوال، احساس یا اتفاقی که برایش افتاده را به راحتی بیان کند و این تنها با ایجاد آرامش در دو فضای مدرسه و خانه امکان‌پذیر خواهد بود.

کودکان فیلم‌ها را تحلیل کنند

عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان با بیان اینکه توانایی تحلیل کودک را می‌توان با دیدن فیلم  تقویت کرد، افزود: باید پس از تماشای فیلم از کودک بپرسند اگر در موقعیت قهرمان فیلم قرار می‌گرفت چه می کرد و به این نحو بسیاری از مسائل توسط والدین یا معلم به کودک آموزش‌پذیر خواهد بود.

این روانشناس در خصوص روش‌های هوش‌افزایی کودکان گفت: باید از همان زمان تولد این موضوع را شروع کرد و بهترین تکنیک که در کتاب‌های علمی به آن اشاره شده، صحبت کردن مادر با کودک و توضیح موضوعات از همان سن است.

عابدی با اشاره به تحقیقات جدید روانشناسی در این زمینه گفت: پژوهش‌های جدید نشان داده است که تنها صحبت کردن مادر با کودک ۳۸ نمره بهره هوشی او را ارتقا می‌دهد همچنین انجام بازی‌ها هم نقش موثری در افزایش هوش کودک دارند.

این روانشناس با تاکید بر اینکه بازی‌های قدیمی و سنتی در هوش‌افزایی کودکان موثرند، اظهار کرد: خاک بازی، آب بازی، خمیر بازی، شن بازی و دیگر انواع بازی‌های قدیمی در تقویت حرکت و تحریک حواس کودک موثر است.

وی در خصوص کودکانی که شیطنت بیشتری دارند، گفت: باید این کودکان مورد ارزیابی  و سنجش هوش قرار بگیرند برخی کودکان هوش حرکتی بالایی دارند که می‌توان با سوق دادن آنها به انجام حرکات ورزشی از این هوش در جهت مثبت استفاده کرد.

عابدی با اشاره به اینکه بازی‌های رایانه‌ای هم فرصت است و هم تهدید، افزود: یکی از تهدیدها در این نوع بازی‌ها وجود فریبکاری بسیار در آنهاست که این امر را به کودک آموزش می‌دهد و پیشنهاد این است که والدین باید از هر بازی که کودک انجام می‌دهد اطلاع داشته باشند و به اندازه کافی به موضوع بازی‌ها یا فیلم‌های کودکان دقت کنند.

عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان در خصوص آموزش راهکارهای دفاع کودکان از خود گفت: خطرات بسیاری در کمین کودک است که باید مهارت نه گفتن را به آنها آموخت تا در مواقع خطر این موضوع را با قدرت انجام دهند.

وی در ادامه این موضوع افزود: باید به کودکان یاد بدهند که برای والدین خود رازدار نباشند چرا که متاسفانه شخصیت‌های ضداجتماعی در حین فریب کودکان این امر را رازی بین خود و کودک عنوان می‌کنند.

کودکان قانون‌شکنی در مواقع خطر را یاد بگیرند

عابدی با بیان اینکه کودکان باید “قانون‌شکنی در مواقع خطر” را یاد بگیرند، تصریح کرد: باید به کودکان یاد داد در جاهایی که در مخمصه یا ایجاد مسائل پرخطر قرار می‌گیرند به هر شکلی از آن موقعیت فرار کنند و در آن زمان‌ها اجازه دارند که قوانین را بشکند.

این روانشناس کودک تاکید کرد: باید حقیقت گفتن را به کودکان آموزش داد و در هر موقعیتی والدین و معلمین باید به طور کامل از کودکان حمایت کنند تا هر اتفاقی را بتوانند آزادانه به آنها بگویند و والدین به جای واکنش منفی از آنها حمایت کنند.