اهمیت آموزش فلسفه برای کودکان

به گزارش کودک پرس ، برنامه آموزشی «فلسفه برای کودک» بانام اختصاری فبک طی ۲۰ سال گذشته در کشورمان مطرح‌شده اما از 6 سال اخیر به‌عنوان رویکردی کارآمد موردتوجه قرارگرفته است. طی این 20 سال فلسفه برای کودک رشد کرده و در هر موقعیت، جلوه‌های جدیدی از آن آشکارشده است.

در میان پدیده‌های آموزشی که وارد ایران شده، فبک یکی از موفق‌ترین و ناب‌ترین پدیده‌ها به شمار می‌رود که اکنون مخاطبان خود را یافته و جهت مشخصی را طی می‌کند. در این مسیر، آثار نویسندگانی که متفاوت نگر و نواندیش هستند موردتوجه قرارگرفته است.

در کارگاه‌های آموزشی فلسفه برای کودک، تفکر و پرسشگری به‌عنوان یک مهارت اصلی و رویکرد کلیدی موردتوجه والدین و معلمان قرارگرفته و کودکان به‌وسیله آشنایی با این مهارت می‌توانند در ابعاد علمی، غیرعلمی و مسائل روزمره زندگی کنشگر عمل کنند.

فلسفه برای کودک نظام آموزش سنتی که متکی بر مباحث حفظی و معلوماتی است را به چالش کشیده و راهبرد نوینی را در برابر کودکان، والدین آن‌ها  و معلمان قرار می‌دهد.

به دنبال برپایی کارگاه‌های تربیت مربی فلسفه برای کودکان و محافل قصه‌گویی برای کودکان در شهرستان داراب به سرپرستی یحیی قائدی مدیر گروه فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه خوارزمی- گفت‌وگویی را با وی در ادامه می‌خوانید.

 

رویکرد اصلی فبک به چالش کشیدن مسائل و پدیده‌ها است

یحیی قائدی در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در داراب اظهار داشت: فلسفه برای کودک همه ابعاد مدرسه را پوشش می‌دهد، همه دروس را در برمی‌گیرد و می‌تواند شکلی از زندگی تلفی شود.

وی ادامه داد: این برنامه، ابعاد غیر مدرسه کودکان را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد و علاوه بر کودکان والدین هم در این مسیر حرکت می‌کنند.

 مدیر دوره‌های تربیت مربی فبک بابیان اینکه رویکرد اصلی این برنامه به چالش کشیدن مسائل و پدیده‌ها است، گفت: در ابتدای برپایی کارگاه‌های فلسفه برای کودک باید سه مرحله را طی می‌کردیم که نخستین مرحله، متصل شدن به انجمن‌های ادبی و راضی کردن نویسندگان برای همکاری بود.

 

وی اضافه کرد: مرحله دوم هماهنگ شدن معلمان با سیستم فبک و دسته سوم همراهی کودکان و والدین آن‌ها بود.

قائدی خاطرنشان کرد: برای فعالیت در کارگاه‌های فبک به حضور نویسندگانی که ناب می‌نویسند و آثار آن‌ها ویژگی خاص دارند نظیر احمد اکبرپور، فرهاد حسن‌زاده و حسن احمدی نیاز بود.

 

 مدیر گروه فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه خوارزمی بیان کرد: در مرحله دوم که معلمان بودند با آموزش‌وپرورش به دلیل سیستم سنتی آموزش چالش‌هایی داشتیم چراکه این نهاد به دلیل اینکه سیستم سنتی، درگیر حفظیات بود از طرفی برخی از معلمان شناور و آماده تغییر بودند.

وی خاطرنشان کرد: ما به‌تدریج و آرام حرکت کرده و تاکنون موفق بوده‌ایم هرچند این برنامه حمایت دولتی ندارد و عشق و علاقه فردی در آن دخیل است و در حال حاضر در هر استان چند مدرسه، انجمن و محفل متشکل از دانشجویان و معلمان در حیطه برنامه‌های فبک فعالیت می‌کنند.

 

قائدی با اشاره به  وسعت گستره جغرافیایی فبک، گفت: سطح سوم یعنی کودکان از ۶ سال پیش وارد برنامه شده اما دو طیف دیگر از قبل از آن نیز فعالیت داشتند.

وی یادآور شد: اعضا داوطلبانه و بدون حمایت مالی و دولتی در کارگاه‌های فبک کار می‌کنند و این برنامه در قالب NGO اداره می‌شود.

مدیر گروه فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه خوارزمی اظهار داشت: در آموزش‌وپرورش معلم‌هایی هستند که قصد دارند دیگرگونه و متفاوت عمل کنند که این موضوع مایه خرسندی است.

قائدی بابیان اینکه در حال حاضر برنامه جایگزین که قابلیت رقابت با فلسفه برای کودک داشته باشد، وجود ندارد، تأکید کرد: در کنار هم قرارگیری نویسنده ادبیات و فلسفه نشان می‌دهد که فبک توانسته افکار مختلف را کنار یکدیگر جمع کند.

 

وی با اشاره به اینکه در این برنامه آثار نویسندگان بازنگری انجام‌شده که این روند به بازنویسی منجر شده است، افزود: بازنویسی را خودمان انجام دادیم هرچند ما نویسنده ادبیات کودک و نوجوان نیستیم اما توانایی این کار را داشتیم که در داستان‌های موجود، تک روایتی را به دیالوگ تبدیل کنیم.

این استاد دانشگاه تصریح کرد: در فلسفه برای کودک به سطح سواد مردم کاری نداریم چون معیار سنتی این سواد را شکل داده بلکه توانایی دموکراتیک، قدرت استدلال و فکر کردن افراد اهمیت دارد.

قائدی با تأکید بر نخبه‌گرا بودن سیستم فبک، خاطرنشان کرد: اگر افرادی که استعداد شاعری، نویسندگی یا سینماگری دارند از ابتدای کودکی با سیستم آموزشی فلسفه برای کودک رشد کنند در حیطه کاری خود تبدیل استعدادهای شگرفی می‌شوند.

 

مدیر گروه فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه خوارزمی اظهار داشت: فبک سیستم تک‌بعدی آموزش سنتی را به چالش می‌کشند و ابعاد زندگی مدرسه‌ای و غیر مدرسه‌ای را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

وی بیان کرد: در عرصه رسانه نیز در دنیا عنوان خبرنگار- فیلسوف راداریم که به خبرنگاری گفته می‌شود که کارش به چالش کشیدن رخدادها و حوادث است.

قائدی با اشاره به برپایی دوره آموزشی فبک در شهرستان داراب گفت: این دوره در شهرستان داراب طی 10 روز در حال برگزاری است و توانایی حداقلی را در بچه‌ها ایجاد می‌کند.

 

 مدیر دوره‌های تربیت مربی فبک تصریح کرد: پیش‌ازاین در آموزش‌وپرورش این تصور وجود داشت که مسئله اصلی کتاب است و تغییر کتاب مشکل حل می‌شود اما در اصل نوع نگرش معلمان به آموزش باید تغییر کند.

وی با تأکید بر حضور فعالان فرهنگی و معلمان در ترویج فلسفه برای کودک، بیان کرد: معلمان مدرسه و افراد داوطلب قرار است این برنامه را به‌طورجدی در مدارس به‌کارگیرند.