کودک‌آزاری آسیب اجتماعی که به وجدان عمومی لطمه می‌زند

عوامل پدیده کودک آزاری به عنوان یکی از آسیب های اجتماعی که آثار زیانباری در جامعه به جا می گذارد، باید از سوی مسئولان و کارشناسان اینگونه آسیب ها مورد کنکاش و بررسی دقیق قرار گیرد تا نسخه ای مناسب برای درمان آن پیچیده شود.

علل و عوامل مختلفی باعث شکل گیری این پدیده در فضای خانواده و جامعه می شود که نباید با سطحی نگری نسخه ای واحد برای مداوای آن در نظر گرفت و هر یک از علل و عوامل باید به درستی شناخته شده و متناسب با آن چاره اندیشی صورت گیرد.

کودک آزاری رفتاری پیچیده است که آسیب های سنگین و تبعات اجتماعی فراوان برجای می گذارد که آثار آن به یک کودک و خانواده محدود نمی شود، گرچه در تعریف کودک آزاری می گویند که رفتاری که سلامت جسمی، روانی و رشد کودک را به مخاطره می اندازد، اما تعریف این پدیده بسیار وسیع تر است و می توان ادعا کرد که مخدوش کردن سلامت روحی و روانی جامعه را به دنبال دارد.

در شکل گیری و بروز این پدیده گرچه علل خانوادگی، فرهنگی، اجتماعی، روانی و طبیعی از سوی کارشناسان مطرح شده، اما این علت ها در مقیاسی وسیع تر و به عنوان یک آسیب اجتماعی که عوامل اجتماعی نیز در آن دخیل است، می تواند مورد بررسی و دقت نظر قرار گیرد که فقر اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی از جمله این عوامل است و بر این اساس احساس مسئولیت اجتماعی برای مقابله با این پدیده نیز ضرورت دارد.

معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی در این باره گفت: اگر در همسایگی فردی، موردی از کودک آزاری اتفاق افتاد، او نمی تواند بگوید به من ارتباطی ندارد چرا که طبق قانون ارتباط دارد.

حبیب الله مسعودی فرید تصریح کرد: متاسفانه برخی افراد هنگام مشاهده موارد کودک آزاری می گویند که بچه خودش است، یا در موارد همسرآزاری می گوید این مساله به من ربطی ندارد، در صورتی که طبق قانون این موارد به ویژه کودک آزاری باید با شماره تلفن 123، اطلاع داده شود.

وی خاطرنشان کرد: یکی دیگر از اقدامات برای مبارزه با کودک آزاری، افزایش توجه حوزه های انتظامی و قضائی و شدت عمل با اینگونه موارد و اطلاع رسانی درباره تبعات کودک آزاری است.

مسعودی فرید همچنین گفت: کسی که کودک آزاری می کند، چه از نزدیکان کودک باشد و چه حتی پدر و مادر کودک درصورت کودک آزاری باید بدانند که چه تبعاتی دارد و این مساله می تواند اثر بازدارندگی داشته باشد.

اتخاذ رویکرد اجتماع محور و کنترل این پدیده اجتماعی با مشارکت مردم و مسئولیت پذیری مردم و مسئولان در این خصوص می تواند گام بلندی برای مقابله با این موضوع باشد.

رییس اورژانس اجتماعی کشور اسفند ماه سال 96 اعلام کرد که 16 هزار مورد کودک ‌آزاری در 6 ماه نخست سال 96 در کشور گزارش شده که این نشان می دهد با این پدیده مخرب باید برخوردی قاطعانه تر داشت.

رضا جعفری در عین حال گفت که این میزان بیانگر تعداد دقیق کودک آزاری نیست و به مواردی محدود می شود که گزارش شده است.

وی با اشاره به اینکه کودک آزاری در تمام مناطق کشور وجود دارد، افزود: نمی‌توان بروز کودک آزاری را به مناطق خاصی از کشور نسبت داد و البته هنوز مقایسه آماری از گزارش‌های کودک آزاری سال قبل نیز صورت نگرفته است تا بتوانیم افزایش یا کاهش این پدیده را مطرح کنیم.

ارائه آموزش های لازم به مردم در این زمینه در قالب فعالیت های مراکز بهزیستی و خانه های فرهنگ محلات می تواند کمک شایانی در پیشگیری و مقابله با این آسیب اجتماعی باشد.

معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور نیز اظهار داشت: طبق قانون مصوب مجلس در سال 81 درباره حمایت از حقوق کودکان و نوجوانان، کودک آزاری یک جرم عمومی است به آن معنا که نیاز به شاکی خصوصی ندارد و اگر بطور مثال اورژانس اجتماعی یا هرکس دیگر به قوه قضائیه و دادگستری خبر دهد که یک کودک آزاری اتفاق افتاده است، قوه قضائیه حتما آن را پیگیری می کند و نیازی به این ندارد که حتما باید شاکی خصوصی بیاید شکایت کند.

مسعودی فرید افزود: با اعلام اورژانس اجتماعی به قوه قضائیه، طبق قانون، قوه قضائیه باید پیگیری های خود را بکند و مردم نیز باید حتما خبر دهند و این اطلاع رسانی و بحث های حقوقی، قضائی و انتظامی و شدت عمل به خرج دادن در عرصه انتظامی و قضائی با موارد کودک آزاری می تواند اثر بازدارنده داشته باشد.

حاجی رضا شاکرمی از رسیدگی ویژه و فوق العاده به پرونده ضرب و شتم کودک معلول در کرج خبر داد و گفت: پدر این طفل دستگیر و روانه زندان شده است.

حاجی رضا شاکرمی درباره علل و عوامل وقوع این پدیده در کرج، گفت: کودک مورد اشاره دارای معلولیت بوده و مادر وی نیز خانه را ترک کرده بود و پدر در نبود همسرش اقدام به کودک آزاری کرده و به وسیله قمه کودک خود را شکنجه کرده و تصاویرش را برای مادر ارسال کرده است.

داریوش بیات نژاد مدیرکل بهزیستی استان البرز دراین باره به خبرنگار ایرنا گفت: پدر این دختر معلول در مراجع قضایی به سرمی برد.

وی ادامه داد: بهزیستی استان البرز پس ازاطلاع از این موضوع با ورود مددکاران اجتماعی (اورژانس 123) و مرکز فوریت های پزشکی کرج، وی را به بیمارستان شهید مدنی منتقل کردند.

وی افزود: مادر این معلول ازسوی تیم کارشناسی اجتماعی مورد تست روانشناختی برای اطلاع از سلامت روانی او قرار خواهد گرفت. درصورت سلامت روانشناختی مادر، وی به دست مادرش سپرده می شود و درغیراین صورت تحویل مراکز نگهداری معلولان بهزیستی خواهد شد.

مهشید موقر معاون بهزیستی استان البرز در گفت و گو با ایرنا گفت: سال گذشته 250 مورد کودک آزاری در این استان گزارش شده که با مداخله به موقع کارشناسان مجرب تیم های تخصصی اقدامات لازم به عمل آمد.

وی خاطرنشان کرد: در این مدت 40 هزار مورد خدمات تخصصی اجتماعی در مرکز فوریت های اورژانس اجتماعی ارائه شده است.

موقر همچنین گفت: کودک آزاری شامل آسیب یا تهدید سلامت جسم و روان یا سعادت و رفاه و بهزیستی کودک می شود که می تواند کودکان را گرفتار خود کند و به آن ها آسیب بزند.

موقر بیان کرد که کودک آزاری در البرز بیشتر از نوع جسمی و روحی روانی گزارش شده است.

وی به انواع کودک آزاری اشاره کرد و اضافه کرد: اولین نوع کودک آزاری جسمی است که دراین نوع کودک براثر شلاق زدن، کوبیدن کودک به دیوار، سوزاندن او با آب جوش یا سیگار آسیب جسمی می بیند.

وی ادامه داد: دومین نوع، آزارهای جنسی است که شامل استفاده از هرگونه رفتار روشن جنسی یا نمایش رفتارهای جنسی، تماس های جنسی، تجاوز و هرگونه بهره برداری جنسی از کودکان است.

معاون اجتماعی بهزیستی استان البرز، سومین نوع کودک آزاری را عاطفی و روانی خواند و افزود: هر نوع رفتار نامناسب که بر عملکرد رفتاری و شناختی و عاطفی کودک تاثیر منفی داشته باشد مثل آزارهای کلامی و غیرکلامی، تحقیر و سرزنش، تهدید و حتی تمسخر را شامل می شود.

موقر نوع دیگر کودک آزاری را اقتصادی دانست و گفت: کودک آزاری اقتصادی یعنی کودکان را به کارهای سنگین و طاقت فرسا وادار کردن و نادیده گرفتن کودک، بی توجهی و مراقبت نکردن از کودک نیز از دیگر مولفه های کودک آزاری به شمار می رود.

وی ادامه داد: مرکز فوریت های اورژانس اجتماعی و خط 123، رشد بیش از 35 درصد کودک آزاری در ارجاع به واحدهای خدمات سیار و رشد 20 درصد در ارجاع به مراکز ثابت استان را نشان می دهد.