به گزارش کودک پرس، کتابخوانی مقوله نامحسوس در جریان فرهنگی جامعه امروز ایران است که در بخشی از تاریخ به فراموشی سپرده شده و حال در تلاش هستیم که فرزندان و نوجوان و جوانان را با مفهوم کتابخوانی آشنا کنیم.
هرگاه جریان فرهنگی همراه با کتاب در آمیخته شده نتیجه مطلوب را همگان شاهد بوده اند که امروز کتابخوانی به یکی از دغدغه های مسئولان فرهنگی و حتی سیاسی تبدیل شده است البته بررسی عوامل دغدغه های مطالعه نیز جای تامل دارد اما آنچه که بیشتر امروز باید مورد توجه قرار گیرد که کودکان و نوجوانان بیشتر آسیب را از عدم توجه به مطالعه را خواهند دید.
مقام معظم رهبری در خصوص کتابخوانی در دوران نوجوانی می فرمایند:«شماها واقعا باید دوره نوجوانی و جوانی را قدر بدانید. هرچه امروز مطالعه می کنید، برایتان می ماند و هرگز از ذهنتان زدوده نمی شود. این دوره نوجوانی، برای مطالعه کردن و یادگرفتن، که مطالعه کردن و یادگرفتن، دوره خیلی خوبی است؛ واقعا یک دوره طلایی است و با هیچ دوران دیگری قابل مقایسه نیست.» این جمله نشان از برنامه ریزی برای کتابخوانی قشر کودک و نوجوان را بیش از پیش نشان می دهد.
محاسبه میزان ساعت مطالعه در کشور به یکی از دغدغه های دیگر حوزه فرهنگی بدل شده و باید در این زمینه نیز اقدام های موثری صورت گیرد تا مشخص شود که چه میزان ساعت وقت برای کودکان و نوجوانان به غیر از کتاب های درسی به زمان مطالعه اختصاص می دهند.
کارشناسان و متولیان بسیاری در زمینه کتابخوانی دغدغه های مختلفی را مطرح می کنند که هر یک باید در برنامه های فرهنگی کشور مورد توجه قرار گیرد در ادامه پای صحبت های محمود برآبادی، نائب رئیس هیئت مدیره انجمن نویسندگان کودک و نوجوان در خصوص رغبت های کتابخوانی کودکان و نوجوانان می نشینیم:
کتاب یکی از مطمئن ترین و سالم ترین وسایل آگاه سازی است
شرایط فعلی کتابخوانی با توجه به کم شدن تیراژ انتشار کتاب و کاهش میل به خرید کتاب به عنوان یک کالای فرهنگی نشان می دهد که رقبای خطرناکی برای کتاب در جامعه نشر پیدا کرده که کودکان و نوجوانان از آنها استقبال می کنند اینترنت، ماهواره، شبکه های مجازی و بازی های رایانه ای رقبای جدی پرزرق و برق کتاب هستند.
استفاده از این وسایل به عنوان سرگرمی در بین کودکان و نوجوانان موجب کاهش میل و رغبت آنها به کتاب و کتابخوانی شده که البته عدم آگاه سازی بین کتاب و سرگرمی ها موجب این تضاد شده است و فواید بسیاری در کتاب خوانی وجود دارد که سرگرمی ها قابلیت آن را ندارند.
کتاب یکی از مطمئن ترین و سالم ترین وسایل آگاه سازی است که از لحاظ دانش افزایی و اجتماعی شدن کمک شایانی به کودکان و نوجوانان انجام می دهد اما در شبکه های اجتماعی شاید مطالب بیشتر وجود دارد اما یا سندیت ندارد یا بدون منبع ذکر می شود که همه اینها در کتاب ها با توجه به نظارت های مختلف هیچ یک وجود ندارد.
حوزه شعر بیشترین آسیب را از زمان گسترش شبکه های اجتماعی به خود شاهد بوده که شعر با عنوان افراد مختلفی نشر پیدا می کند و این آسیب به تبع در مطالب و حوزه های دیگر نیز دیده می شود اما در زمان نشر کتاب با توجه به نظارت های مختلف ویراستاران، مولفان و حتی ناشران نسبت به رعایت اخلاق حرفه ای توانسته اند اطمینان کتابخوانان را حذف و قدم های مثبتی در جهت اعتماد عمومی بردارند.
مطالعه کمک بزرگی به تحکیم اعتقادات دینی، تاریخی و فرهنگی قشر کودک و نوجوانان دارد
بچه ها نیازمند سرگرمی، اوقات فراغت، دانش افزایی و استفاده از تجربیات دیگران هستند که کتاب به طور غیرمستقیم می تواند این درک را در آنها ایجاد کند بنابراین مطالعه کمک بزرگی به تحکیم اعتقادات دینی، تاریخی و فرهنگی قشر کودک و نوجوانان دارد و باید خانواده ها در این زمینه دقت نظر بیشتر داشته باشند.
طرح برگزاری دوره های کارگاهی و آموزشی با عنوان جام باشگاه های کتابخوانی کودک و نوجوانان توسط وزارت ارشاد در روستاهای محروم و دورافتاده کمک قابل توجهی به گسترش کتابخوانی در مناطق محروم خواهد داشت و این مقوله می تواند در رویکرد رقابت سالم و برنامه منسجم کودکان و نوجوانان را به خواندن کتاب تشویق و ترغیب کند.
طرح تدوین طرح باشگاه های کتابخوانی کودک و نوجوانان بر اساس برنامه ریزی تاکنون در 80 شهر و 15 روستا اجرا شده که البته بیشتر این روستاها در جشنواره های مختلف حوزه کتاب و کتابخوانی منتخب بوده اند و برپایی باشگاه های کتابخوانی در روستاها نیز همانند شهرها راه اندازی می شود.
روستای فولادلوقویی شهرستان بیله سوار استان اردبیل نیز به عنوان اولین دوره آموزشی و کارگاهی جام باشگاه های کتابخوانی که جزو ده روستای برتر جشنواره دوستدار کتاب منتخب بود اجرا و اولین باشگاه های کتابخوانی در استان اردبیل نیز در آن تشکیل شد.
نظام آموزشی و تربیت تحصیلی یکی دیگر از دلایل عقب ماندگی اقشار کودک و نوجوان از مطالعه کتاب های غیر درسی است زیر بیشتر خانواده ها بیشتر هم و غم خود را در ورود دانش آموز خود به دانشگاه صرف می کنند و این دلیل موجب دور کردن دانش آموزان از مطالعه مطالب غیر درسی می شود که این بزرگترین ضربه به دانش آموزان است.
بیشترین تشویق به مطالعه را خانواده ها می توانند داشته باشند زیرا آگاهی اجتماعی کودکان و نوجوانان و شکل گیری نظام شخصیت آنها بستگی به میزان آگاهی آنها نسبت به محیط اطراف دارد و این خلا را کتابخوانی می تواند پر کند.
متاسفانه خانواده ها زمان هزینه کرد سبد خانوار برای همخوانی دخل و خرج اولین اقدام و اولویت آنها حذف نیازهای فرهنگی می شود یعنی خرید کتاب غیر درسی از سبد خانوار حذف می شود یا تدبیری در این زمینه نمی شود که بیشترین آسیب آنها را امروز در برخی از آسیب های اجتماعی شاهد هستیم.
کتابخوانی راهی برای فهم و سیر در زندگی، تجارب و گذشته انسان ها است
امامعلی اسدی، مدیر مسئول کانون فرهنگی هنری شهید علایی تخصصی کتابخانه ای کارشناس مسائل حوزه کتاب در کانون های مساجد نظرات و دیدگاه متفاوت نسبت به حوزه کتابخوانی در مساجد دارد.
زیر ساخت های کتابخوانی امروز نه تنها در کتابخانه های عمومی بلکه در برخی مساجد به خصوص در مساجد روستایی نیز فراهم است تا بتوان جوابگوی نیاز کودکان و نوجوانان بود اما گرایش به سایر سرگرمی ها به ویژه اینترنت و بازی ها رایانه ای موجب عدم آگاهی از آسیب های فکری و ذهنی آن در کودکان و نوجوانان شود.
خانواده ها بیشترین مراقبت از کودکان و نوجوانان دارند و باید در زمینه تغذیه فکری آنها همت و تلاش کنند که آشنایی آنها با کتابخانه ها و مساجد می تواند کمک قابل توجهی به مشارکت در کارهای اجتماعی و یادگیری مفاهیم جدید و کاربردی داشته باشد.
کتابخوانی راهی برای فهم و سیر در زندگی، تجارب و گذشته انسان ها است چون آنچه که کتاب به ما می آموزد بخشی از درک عمیق در گذشته و سیر انسان ها بوده که باید درس گرفت و به آینده انتقال داد.
قدم در راه ترویج کتابخوانی اوج آگاهی نسبت به حیات بشری است
حجت الاسلام سید علی موسوی زاد، کارشناس مسائل مذهبی سنین کودکی را یکی از خط مشی ها برنامه ریزی فرهنگی برای کتابخوانی می داند.
کتابخوانی یک ابزار مهم در مقابله با تهاجم فرهنگی دشمنان است زیرا آگاهی عمومی موجب کشف توطئه ها و شناسایی شبهات شود و خانواده ها با اتکا به ابزار کتاب می توانند آگاهی های فردی و اجتماعی فرزندان خود را نسبت به مسائل پیرامون بیشتر کنند.
قدم در راه ترویج کتابخوانی اوج آگاهی نسبت به حیات بشری است زیرا کتاب به عنوان آخرین وسیله هدایت گری انسان های برگزیده شده و امروز شاهد این هستیم کتاب به عنوان یک منبع الهام توانسته نقش سازنده ای در گرایش انسان ها به نور و هدایت افزایش داشته باشد.
ارسال دیدگاه