نقالان نوجوان قصه‌گویی شاهنامه‌ای را پررنگ‌تر می‌کنند

به گزارش کودک پرس ،مرشد محمدرضا معجونی یکی از کاربردهای جشنواره‌ی قصه‌گویی را توجه بیشتر به هنر نقالی و ظرفیت نقالان دانست و از مدیران کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و سایر مدیران فرهنگی خواست مشورت با این هنرمندان و بهره‌گیری از هنر آن‌ها را بخشی از برنامه‌های خود قرار دهند.

بر اساس این گزارش، نقال و شاهنامه‌خوان کشور به خلاءهای موجود در حوزه‌ی قصه‌گویی شاهنامه اشاره داشت و گفت: «من فکر می‌کنم اگر خلائی هست به عدم بهره‌گیری از دانش افراد متخصص این حوزه برمی‌گردد. بسیاری از افراد متاسفانه با قصد و غرض شاهنامه را کنار می‌گذارند و توجهی به بار آموزشی این کتاب ندارند. این کتاب با حمد و ستایش خداوند آغاز می‌شود و در دل داستان‌های خود از موضوع‌های مختلفی سخن می‌گوید.»

بر همین اساس، آداب خردمندی، دادگری، جویندگی علم، داشتن نام نیکو، آداب مهمان‌داری، آداب سخن‌وری و… بخشی از مواردی بود که این مرشد به وجود آن‌ها در شاهنامه اشاره داشت و گفت: «در بسیاری از موارد از نقالان و مرشدان و قصه‌گویان شاهنامه‌ای به صورت تزیینی استفاده می‌شود. از آن‌ها در محافل و مجالس دعوت می‌شود اما در تربیت دوباره‌ی آن‌ها تلاش نمی‌شود.»

او افزود: «هم‌اینک تنها شش هفت نقال به صورت حرفه‌ای در ایران کار می‌کنند و تمرکز خود را در این راه گذاشته‌اند. نام آن‌ها به عنوان هنرمند ثبت نمی‌شود یا حتی بیمه‌ی هنرمندان نیز شامل حال آن‌ها نمی‌شود. با این حال در مجامع وقتی قرار است صحبتی از حفظ آداب و فرهنگ ایرانی شود از آن‌ها دعوت به عمل می‌آید تا زمانی بعد و مراسمی بعد. در این زمان اما تاجیکستان به صورت حرفه‌ای بر روی متون شاهنامه کار می‌کند و تمام فرزندان خود را با این اثر آشنا می‌سازد.»

مرشد معجونی تاکید کرد: «پیش‌تر نقال‌ها سواد مکتب‌خانه‌ای داشتند و محل حضور آن‌ها قهوه‌خانه‌ها بود، اما حالا نقالان در مجامع بین‌المللی حاضر می‌شوند. تحصیلات دانشگاهی دارند و با این حال می‌خواهند میراث‌دار ادبیات ایران باشند، اما متاسفانه نگین ادبیات ایران نادیده گرفته می‌شود.»

این نقال با بیان این‌که آشنایی کودکان با داستان‌های شاهنامه به حفظ فرهنگ ایرانی اسلامی منجر خواهد شد، افزود: «تصور می‌کنم حالا که بیستمین جشنواره بین‌المللی قصه‌گویی کانون پرورش فکری به موضوع شاهنامه نیز تاکید داشته، خوب است که در روزهای این جشنواره از حضور نقالان نیز بهره ببرد و از سوی دیگر مدیران فرهنگی با بهره‌گیری از این کتاب درس غرور، زندگی و نیکی را به فرزندان این مرز و بوم بیاموزند.»

وی تاکید کرد: «تا به حال برنامه‌ی جامع و هدف‌مندی برای این نوع قصه‌گویی تعریف نشده است، با این حال نقالان کودک و نوجوانی وجود دارند که زیر نظر اساتید آموزش می‌بینند. خوب است که برای آن‌ها جشنواره‌ای تعریف یا بخشی به جشنواره قصه‌گویی اضافه شود تا ضمن حمایت و تجلیل از این نقالان کوچک فرهنگ‌سازی‌های لازم برای آینده نیز شکل بگیرد.»

وی در پایان گفت: «شاهنامه آینه‌ی تمام نمای تاریخ پر از غرور و افسری و سروری ایران است. اما در حالی‌که دیگر کشورها دست به ساخت تاریخ جعلی برای خود می‌زنند. ما با بغض و حرص از کنار این گنج پارسی گذر می‌کنیم. اما اگر داستان‌های شاهنامه فراگیر شود قطعا به مدارس نیز راه می‌یابد و بخشی از آموزش را بر عهده خواهد گرفت.»

بیستمین جشنواره بین‌المللی قصه‌گویی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوان 1 تا 5 بهمن 1396 در مرکز آفرینش‌های فرهنگی هنری واقع در خیابان حجاب تهران برگزار می‌شود.

منبع: شبستان