نشانه‌های کم خونی در کودکان و راه های درمان آن

موضوعی که سلامت بیشتر کودکان را به خطر می اندازد و ممکن است ظاهر او را خسته نشان دهد، کم خونی کودک است. کمبود آهن یک بیماری است، که امروزه شناخته شده و به طور کلی بیشتر زنان را تحت تاثیر قرار می دهد. اما بسیاری از کودکان و نوجوانان نیز ممکن است در طول دوران کودکی خود در معرض ابتلا به کم خونی باشند، این مشکل در سال های بعد زندگی آن ها هم ادامه خواهد داشت. علت کمبود آهن در بدن و یا کم خونی کودک ، فقدان آهن مورد نیاز در خون است. به همین دلایل، در این مقاله، جزئیات بیشتری در مورد علل، علائم و درمان کم خونی در کودکان ارائه خواهد شد.

علل کم خونی کودکان:

هر چند ممکن است بروز کم خونی کودک تعجب آور باشد، ولی در واقع مشکل عمده ای است که از رعایت نکردن بهداشت عمومی اتفاق می افتد، و حتی ممکن است باعث افزایش خطر مرگ و میر در کودکان شود. همچنین، کم خونی دارای اثرات بسیار دیگری بر سلامت کودک شما خواهد داشت.

احتمال دارد علل کم خونی متفاوت باشد، احتمالا درصد کمی از کودکانی که مبتلا به کم خونی هستند، تحت تاثیر عوامل جغرافیای منطقه محل سکونت خود بوده اند. مشخص شده است که برخی از اشکال کم خونی مربوط به استعداد ژنتیکی بوده و گروه های نژادی خاصی را در معرض خطر ابتلا به کمبود آهن قرار می دهد. فقر آهن شایع ترین نوع کم خونی است.

علل فقر آهن در کودکان

• داشتن یک رژیم غذایی که فاقد مواد مغذی و ضروری از جمله آهن است، به کم خونی کودکان کمک می کند.

• رشد سریع در سال اول بعد از تولد، باعث افزایش نیاز به آهن می شود. بنابراین، اگر در این دوران آهن کافی به بدن کودک شما نرسد، او را بیمار خواهد کرد. از این رو، کمبود آهن در برنامه ی غذایی می تواند عامل اصلی بیماری کم خونی شود.

• از دست دادن خون به صورت آهسته و در دراز مدت، مانند خونریزی در دستگاه گوارش کودکان، عامل دیگر بروز این بیماری است.

• ناتوانی بدن در جذب آهن هم می تواند عامل دیگری در بروز بیماری کم خونی کودک شما باشد.

• بچه هایی که از طریق شیر مادر تغذیه می شوند، کمتر از سایر کودکان در معرض خطر ابتلا به کم خونی قرار دارند.

• همه نوزادان با آهن ذخیره شده در بدن خود به دنیا می آیند. اما از آنجایی که آن ها با سرعت بسیار زیادی در طول چند سال اول زندگی خود رشد می کنند، نیاز به آهن اضافی برای حمایت از فعالیت-های بد نی دارند. در واقع، در حالت عادی، بچه های در حال رشد نیاز به حدود ۱ میلی گرم آهن در هر روز دارند.

علائم شایع کم خونی در کودکان:

کم خونی خفیف در کودکان علائم کمی را بروز می دهد و یا حتی ممکن است هیچ علائمی را نشان ندهد. به همین دلیل است که تشخیص این بیماری در مراحل اولیه تقریبا غیرممکن است. در این جا، برخی از علائم شایع کم خونی خفیف در کودکان که ممکن است به شما کمک کند به راحتی فقر آهن را در کودک خود تشخیص دهید، بیان شده است، تا با توجه مکرر به این علائم، فرزندان سالمی داشته باشید:

• خستگی

• ضعف

• بدخلقی

• هوس های غذایی غیر معمول

• بی اشتهایی

• سردرد

• تنگی نفس

• درد گلو

• رنگ پریدگی پوست

• ناخن های شکننده

• خون در مدفوع

• درسفیدپوستان رنگ چشم کودک مبتلا به کم خونی، پریده و سفید می شود.

اگر شما متوجه هر یک از این علائم و نشانه ها در کودک خود شدید، می توانید یک وقت ویزیت از دکتر اطفال به منظور تشخیص کم خونی کودک خود، رزرو کنید و این نکته نیز بسیار مهم است که اگر علت و نوع کم خونی که کودک شما را تحت تاثیر قرار داده، مشخص شود، اساس درمان نهایی را تشکیل شده و درمان راحت تر و سریع تری برای کودک یافت می شود.

گزینه های درمان بیماری کم خونی کودک:

کم خونی در دوران کودکی، درست مانند دیگر کم خونی در تمامی دوران زندگی، با افزایش مصرف غذاهای غنی از آهن در رژیم غذایی روزانه درمان می شود. اما در موارد کم خونی شدید کودکان، مکمل های آهن اغلب از طریق قرص به آن ها داده می شود.

اگر مکمل آهن به کودک شما تجویز شده است، مطمئن شوید که شما آن را با معده خالی به او بدهید. آهن، در معده ی خالی، سریع تر جذب می شود. همچنین، بیشترین مقدار غذاهایی که غنی از ویتامین C هستند، به رژیم غذایی کودک خود اضافه کنید. در علم پزشکی ثابت شده است که ویتامین C، به تسریع افزایش و جذب آهن اضافه دربدن کودکان کمک فراوانی می کند.

شیر و آنتی اکسیدان ها تمایل بیشتری به تداخل با اثر مکمل های آهن دارند، بنابراین مطمئن شوید که کودکان شما در زمان استفاده از قرص های آهن از مصرف آن ها اجتناب می کند. همچنین با اضافه کردن مواد غذایی غنی از آهن مانند جگر، گوشت قرمز، زرده تخم مرغ، حبوبات، کشمش و نان دانه های کامل و سبوس دار به رژیم غذایی بچه ی خود، شانس او را در درمان کم خونی بیشتر کنید.

طراحی رژیم غذایی غنی از آهن برای کودکان:

پیشگیری قطعا بهتر از درمان است، به ویژه در میان کودکان که به هر تغییر خاص در رژیم غذایی خود و یا در زندگی روزمره بسیار حساس هستند. اضافه کردن آهن بیشتر و غذاهای غنی از آهن به رژیم غذایی آن-ها،می تواند در پیشگیری از کم خونی بسیار مفید باشد. به ویژه در کودکانی که رژیم های غذایی نادرست باعث کمبود آهن در آن ها شده است، می تواند کمک فراوانی بکند. بعضی از مواد غذایی غنی از آهن عبارتند از:

• آلوی سیاه

• بلغور جو دوسر

• زردآلو

• کشمش

• ماهی تن

• کلم پیچ

• اسفناج

• سبزیجات

• ماهی

• تخم مرغ

• حبوبات خشک شده

• عدس

• جوجه مرغ

• گوشت قرمز

• کره بادام زمینی

• سویا

• بوقلمون

• شیر خشک کودکان غنی شده با آهن

• شیر مادر

• جگر

اضافه کردن بیشتر این مواد غذایی به رژیم غذایی کودک خود در دورانی که او شروع یه خوردن غذاهای جامد کرده است و تغذیه با شیر مادر در دوران نوزادی همراه با قطره ی آهن، می تواند به جلوگیری از کم خونی و فقر آهن کمک کند. همچنین، اضافه کردن دوز مشخصی از بسیاری ویتامین ها، مواد معدنی و دیگر مواد مغذی به رژین غذایی فرزند شما کمک خواهد کرد تا بدون کم خونی بزرگ شود.

عوارض احتمالی کم خونی کودک:

کم خونی کودک درست مانند دیگر بیماری ها، اگر در شرایط بهداشتی و اصولی، درمان نشود، ممکن است عواقب منفی بر سلامت جسمی و روانی کودک شما داشته باشد. بعضی از این عوارض عبارتند از:

۱. کاهش عملکرد مغز و رشد کودک:

کم خونی و یا فقر آهن ارتباط خاصی با کاهش رشد شناختی و فیزیکی در کودکان دارد.

۲. مسمومیت با سرب کودک:

کم خونی و فقر آهن در کودکان و نوجوانان احتمال بروز مسمومیت با سرب را بالا می برد. تعداد مبتلایان به مسمومیت با سرب در جهان کم نیستند و حتی مسمومیت با سرب از مشکلات حاد سلامتی در کودکان به شما می رود.

۳. کاهش تمرکز و یادگیری و ایجاد مشکل درحافظه ی کودکان:

همچنین، دانشمندان بر این باور هستند که کم خونی ممکن است تاثیر منفی بر عملکرد بچه ی شما در مدرسه داشته باشد. فرزند شما ممکن است با توجه به کاهش رشد مغز، مشکلاتی در عملکرد و کاهش هوشیاری و یادگیری به دنبال داشته باشد.

مهم است به این نکته توجه داشته باشید که از مواد غذایی که کودکان در طول روز مصرف می کنند، تنها ۱۰٪ از آهن آن جذب بدن او خواهد شد و بقیه دفع می گردد. شما باید مطمئن شوید که کودکتان حداقل ۸-۱۰ میلی گرم آهن از غذای روزمره دریافت می کند. با اصلاح رژیم غذایی خانواده خودتان و مصرف غذاهای غنی از آهن، به سادگی می توانید این کم خونی کودک خود را جبران کنید، حتی اگر کودک شما، یک کودک نو پا است این کار می تواند راحت تر و با کمک شیر مادر انجام شود. اگر کودک شما به کم خونی و یا فقر آهن مبتلا شده است، به یاد داشته باشید که هیچ جای نگرانی وجود ندارد. در واقع، راه مقابله با آن بسیار آسان است، و با رعایت نکات بالا می توان بر این بیماری غلبه کرد.

منبع: مامانم