غیبت سینمای کودک در جشنواره فجر چهلم
ما از سال‌های طلایی سینمای کودک در ایران بسیار دور شده‌ایم اما انگار نفس‌های بی رمقش را نمی‌شنویم. جشنواره بین‌المللی فیلم فجر رویدادی است که می‌تواند در توجه سینماگران به برخی ژانرها موثر باشد اما با غیبت سینمای کودک در جشنواره‌ی فجر عملا چنین فرصتی از دست می‌رود.
به گزارش کودک پرس ،روایت تازه‌ای نیست. خیلی از سال‌ها ژانر کودک و نوجوان در جشنواره فیلم فجر نماینده‌ای ندارد. یا اگر هم فیلمی حضور داشته باشد نمی‌تواند مخاطب را با خود همراه کند. ماجرایی که امسال هم اتفاق افتاد و فیلم «بیرو» در جایگاه اثری برای نوجوان‌ها نتوانست موفق واقع شود.
برگزاری جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودک و نوجوان همیشه علتی برای غیبت آثار سینمایی کودک و نوجوان در جشنواره فیلم فجر بوده است. جشنواره‌ای که در دوره‌های ابتدایی برگزاری‌اش، زیر چتر حمایت جشنواره بین‌المللی فیلم فجر بود اما رفته رفته در سال‌های طلایی فعالیت سینمای کودک توانست گلیمش را از آب بیرون بکشد و به هویتی مستقل برسد.
در نهایت در هفتمین دوره،جشنواره فیلم کودک و نوجوان روی پای خودش ایستاد و به دبیری علیرضا شجاع نوری در اصفهان برگزار شد. درست در سال‌هایی که کانون پرورش فکری کودکان و نوجوان سهم ویژه‌ای در تولیدات سینمایی داشت. در دوره‌هایی که آثار سینمایی ماندگاری تولید شد و کیفیت مطلوب آن‌ها بلوغ جشنواره فیلم کودک و نوجوان را رقم زد.
هر چند این جشنواره دیگر بخشی از جشنواره فیلم فجر نبود اما قرار شد هر سال، اثر برگزیده جشنواره فیلم کودک در جشنواره فیلم فجر اکران شود اما این وعده چندان عملی نشد و بعدها تبصره‌ای در راستای حمایت از تولیدات سینمایی کودک و نوجوان به آئین‌نامه جشنواره فیلم فجر اضافه شد.
حالا برگزاری جشنواره فیلم کودک دلیل یا شاید بهانه‌ای است برای برخی افراد تا بگویند اگر اثر سینمایی کودک و نوجوان در جشنواره فیلم فجر حضور نداشته باشد، به جایی برنمی‌خورد و به بدنه این ژانر ضربه‌ای وارد نخواهد شد چرا که جشنواره‌ای ویژه برای بررسی و اکران تولیدات سینمایی کودک برگزار می‌شود. البته این دیدگاه مخالفانی هم دارد. جشنواره فیلم فجر امسال باعث شد تنور این اختلاف نظر‌ها بار دیگر داغ شود. سینمای کودک و نوجوان روزهای خوبی را سپری نمی‌کند و جشنواره فیلم کودک به تنهایی برای دیده شدن و توجه سینماگران به این حوزه کافی نیست.
حقیقت، جشنواره فیلم کودک از نظر اقبال عمومی و بعد رسانه‌ای هیچ‌گاه به پای فجر نمی‌رسد. به خصوص امسال که جشنواره فیلم کودک اکران عمومی نداشت و فقط داوران کودک و نوجوان مجوز حضور درسالن‌های سینما را داشتند. گاهی اوقات اهالی شهر اصفهان به عنوان شهروندان شهرِ میزبان جشنواره فیلم کودک از این رویداد بی‌خبرند .حالا این‌ها را کنار هیاهو و فعالیت رسانه‌ها در روزهای جشنواره فیلم فجر بگذارید. این شواهد موجب شد دیدگاهی مبنی بر لزوم حضور اثر سینمایی کودک و نوجوان در جشنواره فیلم فجر مطرح شود.
در هیچ کجا از آیین‌نامه فجر نوشته نشده که آثار ژانر کودک و نوجوان در این رویداد جایی ندارد. زمانی که جشنواره فیلم فجر ویترین سینمای ایران است و تقویم سینمای ایران با چنین رویدادی ورق می‌خورد نمی‌توانیم تولیدات سینمایی کودک و نوجوان را در آن نادیده بگیریم هر چند این اتفاق در حال رخداد است.
در آیین نامه جشنواره فیلم فجر ماده‌ای وجود دارد که می‌گوید: هیچ یک از آثار نباید در هیچ یک از رویدادها، جشنواره‌ها و بازارهای سینمایی داخلی و خارجی به نمایش درآمده باشند. اما در این زمینه تبصره‌ای وجود دارد و آثار راه یافته به جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودک و نوجوان از این قاعده مستثنی‌اند. این تبصره نشان می‌دهد آثار سینمایی حوزه کودک و نوجوان از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند و توجه مضاعفی را می‌طلبند و ما عملا یک سوم از مخاطبان گیشه را در فجر کنار گذاشته‌ایم.
اما یکی از اتفاقات امسال خلاف این ادعا را اثبات می‌کند. هرچند تعداد آثار ارسالی سینمای کودک و نوجوان به جشنواره فیلم فجر محدودند اما به نظر می‌رسد همان آثار معدود در روند داوری با بی‌عدالتی دست و پنجه نرم می‌کنند و داوران به راحتی از کنار آن‌ها می‌گذرند.
امسال، یکی از آثار برگزیده جشنواره فیلم کودک به دبیرخانه فیلم فجر ارسال شد و از سوی داوران نمره قابل قبولی کسب کرد. اما در آخرین مراحل به دو دلیل حذف شد. بهروز افخمی در مصاحبه‌اش با شبکه خبر دو دلیل را برای این اتفاق بیان کرد؛ نخست آنکه این فیلم در جشنواره فیلم کودک این اثر به نمایش درآمده بود. دلیلی بر خلاف تبصره آیین‌نامه که مصداقی از بی‌قانونی است. و دوم به‌خاطر اینکه داوران ترجیح دادند از فیلم‌اولی‌ها حمایت کنند و فرصت بیشتری را در اختیار این قبیل فیلم‌ها بگذارند در حالی که این اثر برگزیده جشنواره فیلم کودک هم نخستین تجربه فیلم‌سازی کارگردان بود.
پیامد این اتفاق چیزی جز سردرگمی برای سینماگران کودک و نوجوان نیست. چندین جشنواره برای فیلم کوتاه و مستند در ایران در حال برگزاری است اما این آثار در فجر جایگاهی دارند و حضورشان در این رویداد محل تردید نیست اما برگزاری جشنواره فیلم کودک دلیلی است تا بگویند در فجر جای فیلم کودک نیست.
در سال‌های گذشته برخی از آثار منتخب جشنواره فیلم فجر به جشنواره فیلم کودک و نوجوان راه یافتند. اما این رابطه متقابل نیست و آثار منتخب جشنواره فیلم کودک به راحتی در فجر پذیرفته نمی‌شوند و چه بسا با توجیهاتی از این قبیل به دایره رقابت راه پیدا نمی‌کنند. این اتفاقات چه ثمره‌ای جز پشیمانی همان معدود سینماگران این حوزه دارد؟ درست مثل کارگردان یکی از آثار برگزیده جشنواره فیلم‌کودک که گفت با وجود این اتفاق‌ها دیگر فیلم کودک نخواهم ساخت.
ارسال دیدگاه