به گزارش خبرنگار خبرگزاری کودک‌پرس، شورای کتاب کودک هرساله پس از بررسی کتاب‌های کودک و نوجوان، آثاری را به‌عنوان برگزیده و شایسته تقدیر معرفی می‌کند که به کتاب‌های برگزیده لوح و نشان «ماهی‌سیاه کوچولو» و به کتاب‌های شایان تقدیر «لوح تقدیر» اهدا می‌شود.
کتاب «شال‌گردنی با رنگ‌های تابستانی» سروده صفورا نیری اثری از انتشارات مؤسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان است که توانسته لوح و نشان «ماهی‌سیاه کوچولو» برای آثار برگزیده بخش شعر در سال ۱۴۰۲ را کسب کند.
«شال‌گردنی با رنگ‌های تابستانی» دومین مجموعه شعر صفورا نیری برای نوجوانان است که با تصویرگری سلیمه باباخان از سوی انتشارات تاک منتشر شده است. این کتاب شامل ۲۱ قطعه شعر در ۴۰ صفحه مصور است.
نیری که سال‌ها در حوزه شعر نوجوان فعالیت داشته در این اثر نیز همان نگاه ثابت خود را دنبال کرده است: چگونگی درک نوجوانان از جهان و شیوه ارتباط آن‌ها با محیط پیرامون‌شان از راه شعر. آنچه شعرهای او را از دیگر شاعران متمایز می‌کند، وزن طبیعی و شناخت عمیق شاعر از بافت و ویژگی‌های زبان فارسی در قالب زبانی است که سنت شعر و شاعری در آن ریشه‌دار است. در حقیقت، نیری ظرفیت‌های زبان فارسی را به کار گرفته است تا از دریچه احساس نوجوانان با آن‌ها به زبان شعر سخن بگوید. او با حفظ این ویژگی، به زبانی دست یافته که هم بافت طبیعی و آهنگین دارد و هم برای نوجوانان آشنا و قابل‌درک است.
شعرهای این کتاب، موضوعاتی چون صلح، دوستی، امید، تنهایی و دلتنگی را از زاویه‌ای تازه بررسی می‌کنند. نیری در شعرهای خود به طبیعت و اشیای پیرامونی مانند خانه، درخت، پرنده، آسمان، انگور، باد و موسیقی جان تازه‌ای بخشیده و با نگاه شاعرانه از آن‌ها تصاویری خلق کرده که در ذهن مخاطب ماندگار می‌شوند. نخستین شعر کتاب در توصیف آرزوهای شفاف و لطافت روزهای نوجوانی است؛ روزهایی که می‌آیند و می‌روند. اما اگر تو بخواهی، از پوست جوان تو رنگ و گرما می‌گیرند، می‌درخشند و آینده همیشه در پرواز و خستگی‌ناپذیرت را می‌سازند!
آینده یکی از دغدغه‌های انسان به‌خصوص گروه نوجوان بوده است و خواهد بود. از این منظر، شاعر به‌زیبایی آن را به پرنده‌ای همیشه در پرواز تشبیه کرده که همواره بیدار است و نمی‌داند خستگی چیست! استفاده از واژگان روزمره و بخشیدنِ جان و معنایی تازه به کلمات و دنیای پیرامونی از ویژگی‌های اصلی شعر نیری است.
یکی دیگر از موضوعاتی که در این کتاب به آن پرداخته شده است و در شعرهای این شاعر مکرر دیده می‌شود، ارتباط میان آدم‌ها از راه دادودهش است؛ اما این‌بار و در شعری که در این اثر است، شاعر دادودهش را به خود شعر برگردانده است:
«همه را به تو می‌بخشم
اگر به من ببخشی خلاصه‌ترین مهربانی‌ات را
که باشکوه‌ترین شعرِ جهان است.»
دعوت به صلح نیز یکی از محورهای اصلی این مجموعه شعر است. نیری در شعرهایش صلح را میان پرندگان، آهوها و طبیعت به تصویر می‌کشد و در مقابل، تضاد آن را در روابط انسانی نشان می‌دهد، جایی که تنها انسان‌ها هستند که با یکدیگر در جنگ‌اند.
از دیگر ویژگی‌های این اثر، تصویرگری آن است. سلیمه باباخان در این کتاب تلاش کرده است با استفاده از رنگ‌های محدود، فضایی خلق کند که احساسات شاعر را منعکس کرده و حال‌وهوای شعرها را در تصویر بازآفرینی کند. این ویژگی، بر هماهنگی میان متن و تصویر افزوده و شعرها را به زبان تصویر بازآفرینی کرده است.
مؤسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان (تاک) غیر از این اثر، چندین اثر دیگر نیز از صفورا نیری را منتشر کرده است؛ از جمله: «با هم بزرگ شدیم درخت‌ها و من»، «منِ آبی، منِ سبز»، «کبوتری نشسته روی شانه‌ات» و….
در بخشی از شعرهای این کتاب می‌خوانیم:
«صلح»
کلمه‌ای نیست برای خاک خوردن در کتاب‌خانه‌ها
خمیازه کشیدن در موزه‌ها.
صلح
کلمه‌ای است
برای دعوتی همگانی به صبحانه
بر سفره‌ی اقیانوس.
برای خواندنِ آواز
از حنجره‌ی خسته‌ی غروب.
برای آوردن مهتاب
به شب تاریک.
کلمه‌ای است
برای عبورِ عاشقانه‌ی خون
از سرخ رگِ گردن.
برای گُفتن و رفتن با باد
تا دشت‌های دور.
کلمه‌ای است
که به لب‌ها، شکل بوسه می‌دهد
برای نشاندن بر دست‌هایی
که تفنگ‌ها را زمین گذاشته‌اند
تا مُشت‌ها را
از آب و گندم، پُر کنند.
شورای کتاب کودک دلایل انتخاب این اثر برای آثار برگزیده بخش شعر در سال ۱۴۰۲ را در گزارش خود، این‌گونه ذکر کرده است:
قالب اشعار سپید و منثور و مورد پسند نوجوان است.
اشعار دارای مضامین جهان‌شمول مانند جنگ و صلح و عشق و زندگی است.
توانمندی شاعر در درک مخاطب نوجوان و هم‌ذات‌پنداری او در اشعار کاملاً مشهود است.
زبان شعر عاطفی و لطیف است. گزینش و کاربر واژگان زیبا و حس برانگیزاند. تازگی زبان و نگاه نو شاعر به مسائل روز نوجوان امروز از نکات مثبت اثر است.
یگانگی مفهوم وحدت و همدلی میان انسان‌ها وجود دارد.
کاربرد آرایه های ادبی و انتزاعی به غنای تخیل و تأویل‌پذیری اشعار افزوده است.
کاربرد واژگان در بیان، تجسم تصاویر زنده و موارد گوناگون طبیعت هماهنگ با ویژگی مخاطب نوجوان است.
اطلاعات بیشتر:
انتشارات مؤسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان، کتاب «شال‌گردنی با رنگ‌های تابستانی» سروده صفورا نیری با تصویرگری سلیمه باباخان را در ۴۰ صفحه مصور و بهای ۶۴ هزار تومان برای مخاطبان بالای ۱۲ سال منتشر کرده است. این اثر توانسته لوح و نشان «ماهی‌سیاه کوچولو» برای آثار برگزیده بخش شعر در سال ۱۴۰۲ را کسب کند.
ارسال دیدگاه