دسترسی کودکان به فضای مجازی باید مدیریت شده باشد

به گزارش کودک پرس ،دکترسیدمهدی جوادی رئیس مرکز نوآوری و آموزش پژوهشگاه قوه قضاییه در نشست تخصصی «صیانت از حقوق کودکان و نوجوانان در فضای مجازی» که با حضور معاون وزیر ارتباطات، مدیرعامل موسسه فرهنگی و اطلاع‌رسانی تبیان، رئیس پژوهشکده حقوق جزا وجرم‌شناسی پژوهشگاه قوه قضاییه و مدیر گروه حقوق خانواده پژوهشگاه برگزار شد، اظهار کرد: یکی از موضوعاتی مورد وفاق همگانی قرار دارد، حقوق کودکان و نوجوانان است.

وی با بیان اینکه از قرن هجدهم، حقوق کودکان مورد توجه اندیمشندان حوزه‌های مختلف قرار گرفته است افزود: مسائل مرتبط با حقوق کودکان در سال‌ها و دهه‌های گذشته، به موازات پیشرفت‌ صنعت و فناوری اطلاعات، افزایش یافته و امروز در کشورمان با چالش‌های متعدد در حوزه حقوق کودک در فضای مجازی مواجه هستیم.

رئیس مرکز نوآوری و آموزش پژوهشگاه قوه قضاییه، ادامه داد: در حال حاضر سند صیانت از کودکان در فضای مجازی، پشت در شورای عالی فضای مجازی مانده و این سند با چالش‌هایی مواجه است که باید مورد بررسی قرار گیرد.

لزوم تصویب قانون خاص برای صاینت از کودکان در فضای مجازی

در بخش دیگری از این نشست، دکترعاطفه ذبیحی مدیر گروه حقوق خانواده پژوهشکده حقوق خصوصی پژوهشگاه قوه قضاییه اظهار کرد: جایگاه ویژه و قدرت فضای مجازی در هدایت افکار عمومی به ویژه کودکان و نقش آن در ارتقای سطح سواد جامعه و از سوی دیگر آسیب‌هایی که این فضا می­تواند به همراه داشته باشد، توجه ویژه به آن را لازم می­سازد و در این حوزه، حمایت از حقوق کودکان که مدیران و شهروندان آینده کشور هستند باید به عنوان اولویت مورد توجه مسئولین امر قرار گیرد.

وی تأکید کرد: اگر تدابیر لازم در این حوزه اتخاذ نشود در آینده جامعه با مشکل مواجه خواهد شد بنابراین معتقدم باید روی حقوق کودکان حساسیت داشته باشیم. بر همین اساس، از یک سو باید در حوزه کودکان و نوجوانان فضای مجازی مدیریت شده را داشته باشیم و از سوی دیگر آموزش‌های لازم ارائه شود ضمن اینکه مدیریت بعد از پاکسازی نیز نیاز است.

به گفته دکتر ذبیحی ایجاد محیط مدیریت شده فضای مجازی، ارتقای سطح سواد رسانه­ای و مهارت­افزایی کودکان و والدین در استفاده از فضای مجازی به جهت ایجاد امکان کنترل توسط والدین، قانونگذاری در این حوزه، و در نهایت مراقبت­ و حمایت­های بعدی از آسیب­دیدگان فضای مجازی چهار محور مهمی است که باید در دستور کار قرار گیرد.

مدیر گروه حقوق خانواده پژوهشگاه قوه قضاییه با بیان اینکه برخورد قضایی نیز در این حوزه باید مدنظر باشد افزود: مساله مهم دیگر در حوزه فضای مجازی کودکان، آموزش است و باید دید کودک در چه مواضعی در فضای مجازی در معرض آسیب و خطر قرار می‌گیرد. آنچه مسلم است، کودک نباید محتوای نامناسب دریافت کند زیرا زمینه ساز بزه و فساد می‌شود بنابراین مدیریت فضای مجازی و رده‌بندی دسترسی اطلاعات باید مدنظر باشد.

ذبیحی ادامه داد: کودکان در سنی قرار دارند که هویت‌شان در حال شکل‌گیری است و با توجه به اینکه کودک الگوپذیر است، امکان دارد مرتکب جرم در فضای مجازی شود. هر چند کودک مسئولیت کیفری ندارد ولی در آینده قطعاً زمینه‌ساز جرم است. از سوی دیگر، ممکن است در این فضا از کودک سوء استفاده شود و ابزار ارتکاب جرم قرار گیرد. نقض حریم خصوصی کودک توسط والدین و آشنایان از دیگر موضوعاتی است که در حمایت از حقوق کودک باید مورد توجه قرار گیرد.

این حقوقدان و مدیر گروه حقوق خانواده پژوهشگاه قوه قضاییه با بیان اینکه حمایت و صیانت از کودکان در فضای مجازی نیازمند قانون خاص است افزود: همچنین در این حوزه مسئولیت قانونی دولت و آموزش و پرورش باید مدنظر باشد.

سیاست جنایی در رابطه با فضای مجازی نیازمند پیوست فرهنگی است/در حوزه کودکان و نوجوانان نیازمند مواجهه فعال و خردمندانه هستیم

دکتر شهید شاطری پور رئیس پژوهشکده جزا و جرم شناسی پژوهشگاه قوه قضاییه نیز در نشست صیانت از حقوق کودکان و نوجوانان در فضای مجازی گفت: دغدغه کودک، یک مساله جهانی است و در این حوزه نیازمند مواجهه فعال و خردمندانه هستیم.

وی ادامه داد: توجه به بنیان های فکری و معرفتی در مواجه با کودکان بسیار موثر است؛ برخی افراد با ذوق تعریف می‌کنند که فرزند پنج ساله‌شان به راحتی از نرم‌افزارها استفاده می‌کنند و برخی نیز استفاده نکردن فرزندان‌شان از نرم‌افزارها را افتخار می‌دانند بنابراین هر دو قشر در این حوزه دغدغه‌مند هستند.

شاطری‌پور افزود: اسلام، بر تربیت نرم‌افزاری تاکید دارد که باید روی این امر متمرکز بود و تربیت نرم افزاری کودکان در خانواده ها مورد توجه قرار گیرد. وقتی الگوی ایرانی پیشرفت مدنظر است، در فضای اسلامی مجازی هم باید الگوی ایرانی فضای مجازی مدنظر باشد.

دکتر شاطری پور تصریح کرد: مواجه فعال و خردمندانه به معنای این است که این سند باید سند صیانت از کودک و توانمند سازی آن باشد

دکتر شاطری پور با بیان اینکه به لحاظ محتوایی در فضای مجازی سهم کمی داریم اظهار کرد: نمی توانیم قوانین، مقررات و قواعد حاکم بر این فضا داراری معماری پیچیده را مشابه فضای واقهی در نظر بگیریم.

وی با بیان اینکه فضای مجازی یک فضای اقتدار شبکه ای است، گفت: متنوع سازی در پاسخ به رفتار های مجرمانه و حمایت از کودک بر اساس فضای مجازی و ویژگی های آن بایستی اتفاق افتد.

رئیس پژوهشکده حقوق جزا و جرم‌شناسی افزود: در فضای مجازی بحث مطلوبیت فرهنگی مطرح است و جریانی که می تواند محصولات فرهنگی متعدد ایجاد می‌کند، قواعد و زمین بازی را هم تعیین خواهد کرد. در حال حاضر ۱۲ میلیارد شی مرتبط که تا سال 2025 میلادی به 50 میلیارد شی خواهد رسید و نسل جدید وب های همزی شکل خواهد گرفت .

شاطری‌پور گفت: بحث مهم دیگر در این حوزه، تنوع در تولید محتواست که در این بحث نیازمند مدل بومی و پیوست فرهنگی در کنار سیاست جنایی هستیم.