به گزارش کودک پرس ، کودک و نوجوان به عنوان سرمایه و آینده پیش‌روی هر ملتی نقشی کلیدی در پیشرفت آن ملت دارد. بی‌توجهی فرهنگی و اجتماعی به پشتوانه انسانی جامعه و سوق دادن راهبردها و برنامه‌ریزی‌ها از نوجوان به جوان سبب ریزش سرمایه‌ای در هر کشوری می‌شود. تجربه انسانی نیز نشان می‌دهد برای رسیدن به افق و قله‌ها به سرمایه‌گذاری ویژه و عمده در بخش بنیادین جمعیت داریم.
یکی از سیاست‌های بلااثر فرهنگی در کشور؛ غفلت از کودک و نوجوان و تلاش بی‌هدف در برنامه‌ریزی فرهنگی برای رده‌های سنی بالاست. خمیرمایه تربیتی و قوام فرهنگی هر فردی در کودکی شکل می‌گیرد و تلاش برای تغییر این فرم در جوان 30 ساله کاری پرزحمت و شاید بی اثر باشد.
اهمیت کودک و نوجوان در تحولات فرهنگی انقلاب اسلامی سبب شد گفت‌وگویی را با مدیرکل جوان کانون پرورش فکری کودک و نوجوان خوزستان داشته باشیم.
وحید کیانی مدیرکل کانون پرورش فکری کودک و نوجوان خوزستان در نشستی به پرسش‌ها پاسخ داد.
جناب کیانی کانون پرورش فکری کودک و نوجوان خوزستان یکی از دستگاه‌های فرهنگی است که کمتر در خوزستان مورد توجه قرار می‌گیرد، درباره تاریخچه این کانون بفرمایید؟
کیانی: کانون یکی از ظرفیت‌های موثر در پیشبرد آرمان‌ها و اهداف جامعه است که در خوزستان با جایگاه واقعی خود فاصله زیادی دارد. در این مدت کوتاه تلاش‌های شده ولی باید تداوم داشته باشد.
این کانون دی ماه 1344 با همین عنوان راه اندازی شد. هدف نخستین این کانون، تاسیس کتابخانه‌های کودک و نوجوان در سطح کشور بود، برای همین در تمامی مراکز استانها شعبه کانون راه اندازی شد. پس از این رخداد؛ نشر کانون با هدف توسعه انتشارات کودک مورد بهره‌برداری قرار گرفت. هم اکنون کانون تنها مرجع رسمی کشور در حوزه انتشارات کودک و نوجوان است.
کانون از حیث ساختاری از چه بخش‌های تشکیل شده است؟
کیانی: کانون یک شرکت و موسسه صدرصد مستقل و دولتی است. کانون زیرنظر هیئت مدیره و مدیرعامل اداره می‌شود که توسط مجمع عمومی انتخاب می‌شوند. این مجمع هر چهار سال یک‌بار تشکیل جلسه می‌دهد و شامل وزیر آموزش و پرورش، وزیر فرهنگ و ارشاد، وزیرآموزش عالی، وزیر اقتصاد و دارایی، رئیس سازمان برنامه و بودجه و رئیس صدا و سیما است.کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان کاملاٌ مستقل بوده و به هیچ دستگاهی وابستگی ندارد .
برای بهره مندی از همکاری‌های بین بخشی چه اقداماتی را انجام دادید؟
کیانی: این کانون از حیث فعالیت با دستگاه‌های فرهنگی و آموزش و پرورش همپوشانی زیادی دارد و سعی کردیم باهم افزایی نیروها اثربخشی بیشتری داشته باشیم. حوزه فعالیت ما در رده سنی 6 تا 16 سال است و یک بازه ده ساله در اختیار کانون است. با آموزش و پرروش همکاری نزدیکی داریم. یکی دیگر از همکاری‌های ما با مساجد است و در این بخش نیز سعی کردیم کتابخانه‌های مساجد را با کتاب‌های کودکان غنی سازی کنیم.
با شهرداری نیز تعامل نزدیکی داریم. بیش از 80 درصد مراکز کانون برای ارائه خدمات در پارک ها هستند. ارتباط خوبی بین شهرداری و کانون است و ارائه خدمات و همکاری بیشتر شهرداری با کانون سبب تربیت شهروندان منظم و قانون‌مند می‌شود بنابراین برنامه‌های مشترکی با شهرداری برنامه‌ریزی کردیم.
خوزستان در حوزه نشر کودک و نوجوان در چه سطحی است؟
کیانی: خوشبختانه خوزستان از این نظر وضعیت مطلوبی دارد و همپای تهران در سطح برتر کشور فعالیت می‌کند. بیش از 54 مرکز ثابت و بیش از 8 مرکز سیار کانون در حوزه کودک و نوجوان خوزستان فعال است. کانون در تمامی شهرهای خوزستان مرکز فرهنگی دارد. این مراکز فرهنگی علاوه بر داشتن کتابخانه تخصصی کودک و نوجوان، برنامه‌های فرهنگی و تربیتی نیز ارائه می‌دهد.
عمده فعالیت‌های شما علاوه بر حوزه کتاب، در کدام بخش‌ها متمرکز است؟
کیانی: در بخش قصه‌گویی که ریشه دیرینه در تاریخ کشور ما دارد فعالیت‌هایی را شروع کردیم. علاوه برقصه خوانی، در حوزه نمایش عروسکی و تولید عروسک متناسب با سلایق بومی نیز گام‌های برداشته شده است. در تولید عروسک‌ها سعی کردیم خلاقیت را با نیازهای کودک ممزوج کنیم. دوره‌های آموزشی سفال‌گری، خطاطی، خوشنویسی و نقاشی و آموزش شعر و قصه خوانی بخشی دیگر از فعالیت‌های است که در کانون پیگیری می‌شود.
متخصصان حوزه کودک بر پیچیدگی تربیتی و فرهنگی کودک امروز تاکید دارند و این روند را خطی و رو به جلو می‌دانند، این تفاوت‌ها در برنامه‌های کانون لحاظ می‌شود؟
کیانی: آفرینش محتوای نو و بدیع و تربیت خلاقانه کودک و نوجوان از شاخصه‌های مهم فعالیت‌های کانون است. یکی از وجوه فعالیتی کانون، فضای مجازی است. در بخش مجازی، تولید نرم‌افزارهای کاربردی و موبایل محور با محتوای جذاب و کودکانه از بخش‌های است که در کانون راه اندازی و تاکید شده است.
به مسئله اهمیت کودک و نوجوان اشاره کردید، کودک امروز را چطور ارزیابی می‌کنید؟ آیا این کودک همراه با بافت دینی و انقلابی کشور است یا باید از دست رفته تلقی کرد؟
کیانی: توجه داشته باشید دشمن حجم زیادی از فعالیت تخریبی خود را بر روی این قشر متمرکز ساخته و تلاش‌های زیادی مانند تولید فیلم و کارتون برای ایجاد انحراف در بخش کودک و نوجوان انجام داده است.
در بخش فضای مجازی کودکان با آسیب‌ها و تهدیدهای زیادی روبه‌رو هستند. با وجود همه این چالش‌ها، ارزیابی دقیق و کارشناسی ما نشان می‌دهد کودک و نوجوان ما از دست نرفته است. کودک امروز بسیار با تحلیلی و پیچیده‌تر از قبل است و مسایل اجتماعی و فرهنگی را تحلیل و فهم می‌کند.
کودک امروز در بخش محیط زیست، فرهنگ و دین دغدغه و تحلیل دارد و این ارزشمند است. این کودک در این وسط نیاز به کمک و حمایت داشته و نیاز دارد که جهت دهی لازم صورت گیرد.
حمایت‌ها و نگاه دستگاه‌ها در حوزه کودک و نوجوان چگونه است؟
کیانی: هر چند حوزه کودک و نوجوان یک بخش عظیمی است و سال‌ها از آن غفلت شده و همچنان از محرومیت بودجه‌ای رنج می‌برد اما باید نگاه‌ها از هزینه محور به سرمایه گذاری مبدل شود. به شدت از کمبود اعتبارات رنج می‌بریم به طوری که در رده آخر تخصیص اعتبارات قرار داریم.
یکی از چالش‌ها در بخش برنامه‌ریزی فرهنگی، تمرکز بر روی مرکز استانها است و این نگاه ناعادلانه به مناطق مستضعف و محروم را سبب می‌شود، چه تلاش‌های برای توزیع عادلانه فرصت‌های تربیتی و آموزشی در استان انجام دادید؟
کیانی: یکی از محورهای فعالیتی ما در ماه‌های اخیر توزیع عادلانه فرصت‌ها بوده است. ما به سمت کودک و خانواده او رفتیم. از طرفی مناطق روستایی و حاشیه نشین را در اولویت قرار دادیم.
در این مدت که در روستاها حضور داشتیم، شوق و اشتیاق کودکان روستایی به کتاب و فعالیت‌های فرهنگی شگفت‌انگیز بود و باورش سخت است ولی در همین بیخ گوش اهواز مناطقی هستند که کودکان آن از کتاب محروم هستند. ما در این مدت خواب خوش را برای خودمان حرام دانستیم و به سمت مناطق حاشیه‌ای رفتیم و در بسیاری از مناطق کتابخانه راه‌اندازی کردیم.
توزیع عادلانه و برابر فرصت‌های فرهنگی یک نقطه روشن و مثبت است برای تداوم این مسیر آیا مصمّم هستید؟ در این بخش چه چالشی دارید؟
کیانی: ببینید کودک سرمایه و آینده مملکت است و ما تنها دنبال یک کار صرف فرهنگی نیستیم بلکه معتقدیم این کودک را اگر ما در مسیر و شکل درستِ تربیتی قرار ندهیم و امکانات لازم را فراهم نکنیم ممکن است کودک دچار آسیب امنیتی و ضدفرهنگی شود.
برای همین و برای توسعه فرهنگی در مناطق حاشیه نشین و عشایری و کوهستانی با کمبود شدید اعتبارات مواجه هستیم. وسایل نقلیه ما پاسخگو نیست و بسیاری از همکاران با پای پیاده به روستاها سرک می‌کشند. شور و اشتیاق کودکان واقعا مایه تحرک ما است.
آیا کانون پرورش فکری کودک و نوجوان خوزستان برای این جهت دهی برنامه‌ریزی کرده است؟
کیانی:در شکل راهبردی سعی کردیم کانون را از یک مجموعه در معرض کنش به یک مجموعه کنشگر مبدل سازیم و کانون را از ایستایی به پویایی سوق دادیم و تلاش می‌کنیم با بهره‌مندی از ظرفیت های دینی و انقلابی هدایت‌گری لازم را انجام دهیم.
یکی از ستون‌های تربیتی خانواده‌ها است. با غلبه روح مدرنیته به‌ویژه در شهرها شاهد هستیم که خانواده آن نقش تربیتی گذشته را ندارند؛ برای خانواده‌ها چه برنامه‌ای دارید؟
کیانی: باید بتوانیم خانواده‌ها را با خود همراه سازیم و در بسیاری از برنامه‌ها سعی کردیم کودک و خانواده را با هم لحاظ کنیم. برای اولیای تربیتی پیوست و نگاه ویژه‌ای داریم. برای همین در جشنواره نمایش عروسکی خوزستان که بهمن ماه و در آستانه چهل سالگی انقلاب اسلامی برگزار می‌شود برنامه ویژه برای کودکان و خانواده‌ها داریم.
سعی می‌کنیم محیطی امن و سالم در کانون برای کودکان فراهم سازیم و خانواده‌ها برای مصون ماندن فرزندان خود از آسیب و کسب تربیت فاضله می‌توانند به سمت کانون‌ها بیاییند و با فراغ خاطر فرزندان خود را به کانون بسپارند.
منبع: تسنیم
ارسال دیدگاه