جای خالی کتاب‌های شعر کودک و نوجوان در مکان‌های فرهنگی به خوبی دیده می‌شود

به گزارش کودک پرس ، «حسین تولایی» در نشست تخصصی ادبیات کودک و نوجوان در بخش جنبی چهاردهمین نمایشگاه کتاب خوزستان اظهار کرد: برای آنکه به ادبیات کودک و نوجوان پرداخته شود باید بدانیم که ادبیات چیست .

شاعر و نویسنده توانای حوزه کودک و نوجوان با بیان اینکه ادبیات از شاخه های هنر و متنی است که در آن عاطفه برجستگی دارد افزود: اگر عاطفه را از متون ادبی حذف کنیم متن مورد نظر ارزش ادبی خود را از دست خواهد داد.

وی با تاکید بر اینکه ادبیات زبان منطق نیست اضافه کرد: ادبیات باید بتواند تاثیری عاطفی بر مخاطب بگذارد و این تاثیرگذاری وجه تمایز آن با سایر متن ها است؛ ادبیات کودک و نوجوان نیز از این قاعده مستثنی نیست، با این تفاوت که یک بخش ادبیات کودک موضوع سرگرم کننده بودن آن و گشودن دریچه های تازه در ذهن کودک و نوجوان است.

تولایی به کتاب شازده کوچولو اشاره کرد و اذعان داشت: این کتاب که شاهکار ادبیات کودک و نوجوان است اگرچه مضمون فلسفی دارد اما توانسته تیراژ بالاتری نسبت به تمام کتاب های فلسفی داشته باشد که نقطه طلایی آن تاثیرگذاری عاطفی است.

وی به بررسی وضعیت شعر کودک و نوجوان در کشور پرداخت و اضافه کرد: پیش از انقلاب شعری به عنوان شعر کودک و نوجوان با گستردگی فعلی وجود نداشت و پس از انقلاب اسلامی در دهه 60 با انتشار نشریات ویژه کودک و نوجوان این حوزه رونق گرفت.

این نویسنده کودک و نوجوان با اشاره به اینکه در دهه 60کیهان بچه ها دچار تحول شد و حلقه ای از شاعرانی که به حوزه شعر کودک و نوجوان اهمیت می دادند، تشکیل شد ابراز کرد: در اشعار دهه 60  بیشتر مضامینی همچون حسرت دوران کودکی و حسرت زندگی روستایی با توجه به شرایط سیاسی، اجتماعی و جنگ ایران و عراق دیده می شد.

وی به نشریاتی که در اواخر دهه 60 در حوزه کودک و نوجوان فعال شدند اشاره کرد و ادامه داد: این نشریات از جمله سروش نوجوان، بچه های مسجد و سوره نوجوانان هستند که بنیانگذاران آنها توانستند شاعران بزرگی در حوزه کودک و نوجوان را تربیت کنند که از جمله این شاعران می توان به آتوسا صالحی، فریبا کلهر و مژگان کلهر اشاره کرد.

تولایی با بیان اینکه قیصر امین پور از بنیانگذاران سروش نوجوان بود تاکید کرد: سیاست گذاری سروش نوجوان براین اساس استوار شده بود که مخاطب نوجوان را مخاطب جدی خود عنوان می کرد و به تولید ادبیات از طریق شعر و داستان های دنباله دار در حوزه کودک و نوجوان پرداخت .

وی با بیان اینکه کتاب هایی که در دهه 60 و اوایل دهه 70 منتشر شدند هنوز هم قابل اعتنا هستند خاطر نشان کرد: در دهه 70 شعر نوجوان ژانر ادبیات رسمی کشور شد و در واقع این دوره استقلال شعر نوجوان با حضور شاعرانی همچون کشاورز، احمد خدادوست و افشین اعلا رقم خورد.

این شاعر کودک و نوجوان بیان کرد: در دهه 70 هم مضامینی همچون دهه قبلی در شعرها دیده می شد و قالب شعرها قالب چهارپاره بود اما در دهه 80 شعر کودک و نوجوان دچار تحول جدیدی شد و شاخه جدیدی در اندیشه، مضمون و صور خیال در این شعر پدید آمد به طوری که شاعران حتی اشعار نیمایی را کار می کردند.

وی با اشاره به اینکه در اشعار دهه 80 حضور پر رنگ اشیاء، زندگی روزمره و تخیل بسیار گسترده تر شد تصریح کرد: در این دوره جسارت شاعران جوان تر از طریق مضمون آفرینی، صور خیال و عاطفه در شعر بیشتر شد.

تولایی از مهدی مرادی به عنوان یکی از شاعران معروف دهه 80 نام برد و یاد آور شد: مهدی مرادی اولین کتاب خود با عنوان کلاغ سه شنبه در سال ۸۵ چاپ کرد که توانست توجهات زیادی را به خود جلب کند .

وی به ویژگی های اشعار مهدی مرادی اشاره کرد و اظهار داشت: یکی از ویژگی‌هایی که در شعر مهدی مرادی در همان کتاب کلاغ سه شنبه ها دیده می شد و نوید این را می داد که شاعر تازه ای به جمع کودکان و نوجوانان اضافه شده، جسارت هایی بود که در تخیل، زبان و دیگر ویژگی ها و عناصر شعر دیده می شد.

این نویسنده کودک و نوجوان عنوان کرد: نگاهی که مهدی مرادی به جهان داشت برخورد کودکانه با جهان و کشف شاعرانه بود که به عنوان ویژگی اصلی کتاب کودک و نوجوان می‌تواند مورد توجه قرار گیرد.

وی اضافه کرد: برای خلق اشعار ناب در واقع شاعر بايد به طبيعی ترين و خودبه خودی ترين وضعيت خود برسد تا بارشِ الهاماتِ شاعرانه را بر دل خود حس كند و آزادی و رها بودن شاعر است که منجر به خلق آثار ناب می‌شود و در واقع این کشف شاعرانه به وجود نمی آید مگر اینکه شاعر بتواند نگاه مجدد به همه چیز جهان داشته باشد.

تولایی تصریح کرد: احساس و عاطفه، اندیشه و تخیل سه عنصری هستند که باید در شعر کودک و نوجوان وجود داشته باشند و این سه عنصر در شعر عجین نمی شوند مگر اینکه با کشف همراه باشند.

وی با اشاره به اهمیت کشف در شعر خاطر نشان کرد: در تمام عناصر شعر مثل زبان ، واژه سازی و تصویرسازی کشف می‌تواند اتفاق افتد و کارهای مهدی مرادی سرشار از این کشف ها است.

این نویسنده کودک و نوجوان با اشاره به ضرورت درهم تنیدگی شعر و داستان اظهار کرد: شعر و داستان اگرچه در شکل ظاهری باهم تفاوت دارد اما کاملاً در هم تنیده اند و شاعر خوب باید بتواند داستان را تبدیل به روایت شاعرانه کند.

وی با بیان اینکه جای خالی کتاب های شعر کودک و نوجوان در مکان‌های فرهنگی و نمایشگاه ها به خوبی دیده می‌شود ابراز کرد: تقریباً هیچ ناشری دیگر کتاب شعر نوجوان چاپ نمی کند چرا که به اعتقاد آنها این است که این شعر مخاطب ندارد و فروش نمی رود، در حالی که می توان با فرهنگسازی و معرفی کتاب های خوب به نوجوانان شعر کودک و نوجوان را رونق داد.

تولایی با انتقاد از وضعیت موجود بیان کرد: در دنیای مدرن امروز که مطالعه غیر درسی از شاخص های رفاه کودک و نوجوان است، در کشور ما در مقابل جمعیت میلیونی دانش آموزان، تیراژ کتاب های شعر به 500 جلد رسیده، در حالی که متولیان فرهنگی می توانند با توجه به مقوله کتاب و آشنا کردن نوجوانان با کتاب های شعر لذت مطالعه ادبیات را به دانش آموزان منتقل کنند.

منبع: شبستان