ایجاد ۱۳۵۰ مدرسه برای تعلیم و تربیت فرزندان خانواده‌های شاهد و ایثارگر

در سال 1361 مجتمع‌های رزمندگان در جبهه و پشت جبهه تأسیس شدند و دانش‌آموزان رزمنده که به جبهه اعزام می‌شدند در این مجتمع‌ها ادامه تحصیل می‌دادند؛ بدین ترتیب، در طول 8 سال دفاع مقدس تعداد 60 مجتمع رزمندگان در جبهه و 180 مجتمع رزمندگان در شهرهای پشت جبهه تشکیل شدند.

پس از آن، شرایط خاص فرزندان شهدا، مفقودین، اسرا و جانبازان و مسؤولیت نظام در قبال آن موجب شد تا حضرت امام خمینی (ره) فرمان تاریخی و مهمی را در تاریخ 6 فروردین 1365 خطاب به سرپرست بنیاد شهید و امور ایثارگران «مبنی بر اهتمام رسیدگی مناسب به امور فرهنگی فرزندان شاهد» صادر کنند.

در مهرماه همان سال ارائه خدمات فرهنگی به دانش آموزان شاهد در قالب دو طرح نیمه‌متمرکز (مدارس شاهد) و طرح پراکنده (دانش آموزان شاهد سایر مدارس) شروع شد.

متعاقب فرمان مذکور و اساسنامه طرح شاهد مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی، اداره کل امور شاهد وزارت آموزش‌ و پرورش در سال 1369 تأسیس شد و این اداره مسؤولیت برنامه‌ریزی و رسیدگی به امور آموزشی و پرورشی دانش‌آموزان شاهد را در راستای تکمیل برنامه‌های مصوب آموزش‌ و پرورش در چارچوب دستورالعمل‌های مصوب ستاد مرکزی شاهد وزارت آموزش‌ و پرورش عهده‌دار شد.

در سال 1369 اساسنامه مدارس ایثارگران به تصویب شورای عالی آموزش‌ و پرورش رسید و اداره امور آن در آموزش‌ و پرورش به عهده ستاد امداد و پشتیبانی جنگ و سپس به ستاد هماهنگی امور رزمندگان، ‌جانبازان و آزادگان که بعداً به ستاد هماهنگی امور ایثارگران تغییر نام یافت، محول شد.

در سال 1374، ستاد هماهنگی امور ایثارگران با اداره کل امور شاهد ادغام و با عنوان اداره کل امور شاهد و ایثارگران، وظایف محوله توسط اداره کل مذکور پیگیری شد. ‌

با توجه به ویژگی‌های مخاطبین در مدارس شاهد و ایثارگران، امور حقوقی و رفاهی فرهنگیان ایثارگر و خانواده معظم شهدای فرهنگی و ترویج فرهنگ ایثار و شهادت، به‌ویژه وظایف مصوب وزارت آموزش‌ و پرورش در اساسنامه طرح شاهد، در سال 1375 دو اداره کل مستقل با عنوان اداره کل امور تحصیلی فرزندان شاهد و اداره کل امور ایثارگران تشکیل و ارائه خدمات خاص فرزندان شاهد و ایثارگران ادامه یافت.

در سال 1381 مجدداً دو اداره مذکور با وظایف فوق ادغام و با عنوان دفتر امور شاهد و ایثارگران انجام‌وظیفه می‌‌کند. تاکنون طرح‌های شاهد و ایثارگران در تشکیلات وزارت آموزش‌ و پرورش زیرمجموعه وزیر آموزش ‌و پرورش، معاون آموزشی، معاونت جنگ، معاون حقوقی و امور مجلس و معاون مشارکت‌های مردمی بوده است.

از سال 1389 این اداره کل زیر نظر وزیر آموزش‌ و پرورش در حوزه وزارتی تحت عنوان «اداره کل امور شاهد و ایثارگران» به فعالیت خود ادامه می‌دهد.

اداره کل امور شاهد و ایثارگران با تعداد 141 مدرسه در سال تحصیلی 1366-1365 آغاز به کارکرده است و در سال جاری با 1350 مدرسه در خدمت خانواده‌های شاهد و ایثارگر است.

در جدول زیر تعداد مدارس شاهد از ابتدای تأسیس تاکنون برحسب هر مقطع و هرسال آماده است.