ایجاد اختلال ژنتیکی در کودکان توسط سلاح‌های ائتلاف سعودی

به گزارش کودک پرس ،به نقل از تسنیم،«نجیب القباطی»، معاون و سخنگوی رسمی وزارت بهداشت یمن در گفتگوی اختصاصی با انور الشلفی خبرنگار تسنیم در یمن به تشریح آخرین تحولات و اوضاع بهداشتی و درمانی یمن در سایه جنگ ویرانگر و ظالمانه ائتلاف سعودی اماراتی پرداخته است، جنگی که وارد هفتمین سال پیاپی آن شده است.

مهمترین محورهای مصاحبه:

-جنگ ویرانگر سبب تخریب کلی و یا جزئی 523 واحد بهداشتی و مرکز درمانی شده است.

  -تجاوز نظامی و محاصره یمن، مشکلات و چالش های بخش بهداشت و درمان را دو چندان کرده است.

– افزایش مرگ و میر، شیوع بیماری‌های همه‌گیر، ظهور بیماری‌های جدید، بسته شدن فرودگاه صنعا، عدم امکان سفر مبتلایان به بیماری‌های صعب‌العلاج به خارج به سبب نبود امکانات در داخل، فشار مضاعفی را به بخش بهداشت و درمان یمن وارد آورد.

-سوء تغذیه یکی از مهمترین مشکلات بهداشتی و درمانی است که جامعه یمن را به شدت تحت تأثیر قرار می‌دهد.

-شیوع بیماری‌های سرطانی،کلیوی،مزمن بیماری‌های مادر و کودک، بیماری‌هایی هستند  که نیازمند ورود مستمر سازمان‌های بین‌المللی برای ارائه خدمات بهداشتی و پزشکی است.

– طی سال‌های گذشته با ناهنجاری‌های مادرزادی جنین روبرو شدیم، مواد و سلاح‌های به کار گرفته شده توسط ائتلاف سعودی در یمن، بر روی ژن کودکان تأثیر گذاشته و سبب رشد غیرطبیعی جنین شده است .

-طی سال 2015 تعداد مبتلایان به سرطان به 7 هزار نفر رسید  در حالی که هم اکنون از کشف بیش از 12 هزار مورد جدید سرطان صحبت می‌شود.

-در آغاز تجاوز نظامی به یمن و سال اول جنگ و بر اساس اعلام سازمان بهداشت جهانی، خدمات رسانی بیش از 50 درصد از مراکز بهداشتی یمن متوقف شد .

– وزارت بهداشت در چارچوب وظایف و فعالیت‌هایش،به مستند‌سازی تمام جنایات متجاوزان در تمام زمینه‌ها اقدام کرده و همچنان به این کار ادامه می‌دهد.

 

مستقیما به سراغ وضعیت بخش بهداشت و درمان یمن می‌رویم پس از 6 سال جنگ متجاوزان، وضعیت بهداشت و درمان را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

نجیب القباطی : بی تردید صحبت درباره این موضوع، مفصل و طولانی است به ویژه آنکه ما در هفتمین سالگرد تجاوز به یمن و محاصره مردم قرار داریم بی‌شک بخش بهداشت و درمان از مهمترین بخش‌هایی است که در این سال‌های طولانی، مستقیم یا غیرمستقیم از این تجاوز تأثیر پذیرفته است در طول این سال‌های طولانی، جنگ تأثیر زیادی بر بخش بهداشت گذاشته است .

وقتی به عنوان مثال درباره زیرساخت‌های این بخش صحبت می‌کنیم می‌بینیم، 523 واحد بهداشتی و مرکز درمانی به طور کامل یا جزئی طی این سال‌ها تخریب شده‌‎اند و این جدای از خدماتی است که این مراکز بهداشتی قبلا ارائه می‌کردند و حالا ارائه نمی‌دهند توجه داشته باشید که ما درباره بخش بهداشتی صحبت می‌کنیم که در گذشته وزارت بهداشت با وجود تلاش برای بهره‌مندی تمام مردم، با این حال بیش از 60 درصد مردم را نمی‌توانست، تحت پوشش قرار دهد در این شرایط تجاوز نظامی و محاصره یمن اتفاق می‌افتد تا مشکلات و چالش های بخش بهداشت و درمان را دو چندان کند در حالی که هدف وزارت بهداشت در طول سال‌ها این بوده که این بخش را سرپا نگه دارد و بر اساس امکاناتی که دارد،خدماتش را ارائه دهد اما آسیب‌پذیری بخش‌های مختلف بهداشت و درمان بسیار زیاد بوده، افزایش مرگ و میر، شیوع بیماری‌های همه‌گیر، ظهور بیماری‌های جدید، بسته شدن فرودگاه صنعا، عدم امکان سفر مبتلایان به بیماری‌های صعب‌العلاج به خارج برای ادامه درمان به دلیل نبود امکانات درمان در داخل  همه اینها فشار بزرگی را به بخش بهداشت و درمان یمن وارد آورد درحالی که طی این سال‌ها آمار و ارقام همچنان درحال افزایش است.

هر سال بار و مشکل دیگری افزوده می‌شود و در پی آن، ارقام و اعداد جدیدی به بخش بهداشت و  درمان اضافه می‌شود که می‌بایست با آن تعامل داشته باشد آن هم در سایه ظهور اپیدمی‌هایی که یمن قبلا آنها را پشت سر گذاشته بود و بیماری‌های همه‌گیر و اپیدمی‌های جدیدی که در این اواخر شیوع پیدا کردند آن هم با توجه به اینکه از واردات مشتقات نفتی برای راه اندازی بخش بهداشت و درمان جلوگیری کردند  و همه اینها عواملی هستند که تأثیر بزرگی بر بخش بهداشت و درمان گذاشته‌اند و این تأثیرات، پیامدهایی نه فقط در این مرحله بلکه در آینده نیز خواهند داشت و شاهد آن خواهیم بود.

با توجه به اظهارات شما درباره شیوع بسیاری از بیماری‌ها و اپیدمی‌ها وزارت بهداشت با توجه به امکاناتش چگونه در شرایط کنونی عمل کرده است؟

نجیب القباطی : در حقیقت وزارت بهداشت و درمان یمن از ابتدای تجاوز نظامی به کشور، تلاش بسیار داشت تا این بخش را سرپا نگه دارد و همچنان به ارائه خدمات بهداشتی و پزشکی خود ادامه دهد در این راستا، سعی کرد، مراکز بهداشتی و درمانی را بار دیگر راه اندازی و همچنین کمبود کادرهای پزشکی و درمانی را تأمین کند با اینکه بسیاری از این کادرها با ترک کشور به خارج رفته بودند، با این حال این وزارت تلاش کرد، از امکانات موجود در مراکز بهداشتی استفاده کند و آنها را آماده بهره‌برداری مجدد کند و از آنها به خوبی نگهداری کند و تجهیزاتی که قدیمی هستند، را از رده خارج کند و به این ترتیب، توانست بخش بهداشت را در حداقل سقف سرپا و فعال نگه دارد.

درست است که اپیدمی‌های بسیاری در یمن شیوع پیدا کردند که اولین آنها اپیدمی وبا بود که مستقیما بعد از جنگ در یمن شیوع پیدا کردو تمام مناطق یمن را فرا گرفت و تعداد زیادی به کرونا دچار شدند ویروس کرونا بزرگترین اپیدمی در سطح جهان بود.با این حال وزارت بهداشت و درمان یمن توانست، با این اپیدمی مقابله کند و توانست از طریق هماهنگی با شرکای توسعه بهداشت از همه‌گیری بیش از پیش آن جلوگیری و در زمینه مهار آن موفق کند در عمل نیز نتایج به دست آمده خوب بوده و توانستیم با انتشار و همه‌گیری بیش از پیش آن جلوگیری کنیم و اگر این اقدامات صورت نمی‌گرفت، جان‌های بسیاری را می‌گرفت.

تنها این اپیدمی مطرح نیست، اپیدمی‌ها با اپیدمی‌های دیگر مرتبط هستند اپیدمی مالاریا با اپیدمی تب دنگی و تب دنگی با اپیدمی سرخک مرتبط است که طی سال‌های گذشته، به ویژه در سال‌های اخیر شیوع بسیاری پیدا کرده است سرخک بیماری بسیار خطرناکی نه فقط برای کودکان، بلکه برای گروه سنی 20 تا 30 به شمار می‌رود و این نشانه خطرناکی است که تأکید می‌کند،این بیماری به شدت در حال شیوع است.به ویژه آنکه در بسیاری از استان‌ها شیوع پیدا کرده است درست است که در برخی استان‌ها متمرکز شده، اما عملا در بسیاری از استان‌ها شیوع پیدا کرده و مهمترین ویژگی آن سرعت بسیار بالای شیوع است به همین دلیل این اپیدمی در حال حاضر یکی از بیماری‌های خطرناکی است که جامعه یمن را در تمام گروه‌های سِنی تهدید می‌کند.

آیا سازمان‌های بین المللی در طول جنگ یا قبل از آن خدمات یا کمک‌های بهداشتی و درمانی ارائه کرده‌اند؟

نجیب القباطی: وقتی از نیازها و تأمین آنها حرف می‌زنیم،منظور نیازهای بسیار اساسی است که تمام جوانب و حوزه‌های ارائه خدمات را شامل می‌شود، اما پاسخ این سازمان‌ها به نیازهای کلی کشور و وزارت بهداشت و درمان بیش از 20 درصد نبوده است درست است که تعدادی از سازمان‌ها ورود کرده و در این زمینه کار می‌کنند و  نگاه مثبتی به برنامه‌های ارائه شده از سوی وزارت بهداشت وجود داشته  و مورد بحث و بررسی و تأیید سازمان‌ها و نهادهای هم راستای وزارت بهداشت و درمان قرار گرفته است، اما متأسفانه در عمل تنها 20 درصد این نیازها تأمین شده، به ویژه  آنکه تأمین نیازها توسط بسیاری از سازمان‌ها شرایط خاصی دارد  به عنوان مثال،اضطراری بودن وضعیت، ابعاد و جوانب سوء تغذیه و غیره است.

درست است که سوء تغذیه یکی از مهمترین مشکلات بهداشتی و درمانی است که جامعه را به شدت تحت تأثیر قرار می‌دهد اما شرایط دیگری نیز برای استفاده از خدمات این سازمان‌ها نیز وجود دارد به عنوان مثال میزان شیوع بیماری‌های سرطانی،کلیوی،مزمن بیماری‌های مادر و کودک، اینها همه بیماری‌هایی هستند  که نیازمند ورود مستمر یک ساله این سازمان‌ها برای ارائه خدمات بهداشتی و پزشکی است اما پاسخ‌گویی یا عدم پاسخ‌گویی این سازمان‌ها همه
در گرو حالات فوق العاده و ارائه خدمات موقت است که سبب می‌شود، این خدمات نتیجه بخش نباشد یا ارائه خدمات بهداشتی مستمر و ادامه دار نباشد، بنابراین رشد و توسعه این بخش برای ارائه خدمات را به همراه نخواهد داشت، به ویژه وقتی از محاصره حرف می‌زنیم این بدین معناست، که فراهم کردن خدمات بهداشتی و درمانی برای تمام بیماری‌ها امری ضروری و اساسی است،  به ویژه در راستای عدم امکان سفر از فرودگاه صنعا یا از طریق گذرگاه‌های زمینی به خارج یمن برای درمان از جمله بیماران مبتلا به بیماری‌های خاص و بد حال که پشتیبانی و کمک در این زمینه بسیار محدود است و حجم و اندازه آن آنقدر نیست که قابل بیان باشد، با اینکه این بیماری‌ها تأثیر بزرگ و مستقیمی بر زندگی شهروندان دارد.

درباره این اپیدمی‌ها، مانند انواع سرطان‌ها و نارسایی کلیه گزارش شده که ائتلاف سعودی از سلاح‌های ممنوعه‌ بین المللی در یمن استفاده کرده است آیا وزارت بهداشت یمن می‌تواند، صحت این ادعا را از لحاظ پزشکی ثابت کند؟و اینکه آیا نارسایی کلیه و شیوع آن به این شیوه وحشتناک در یمن، دلیل محکم و قطعی استفاده از این سلاح‌های ممنوعه به شمار می‌رود؟

نجیب القباطی : در پاسخ به این سؤال به برخی نکات اساسی اشاره می‌کنم  که طی سال‌های گذشته با ناهنجاری‌های مادرزادی جنین روبرو شدیم طی سال‌های گذشته شاهد ناهنجاری‌های مادرزادی بسیاری در نوزادان بودیم این ناهنجاری‌های مادرزادی در حقیقت ناشی از تأثیر سلول‌های ژنتیکی روی رشد و نمو جنین است که پیامد آن، به دنیا آمدن نوزادانی با مشکلات ژنتیکی است معنایش این است که یک عامل خارجی روی رشد جنین تأثیر گذاشته و باعث ناهنجاری‌های مادرزادی در نوزاد می‌شود این ناهنجاری‌های مادرزادی به شدت افزایش یافته و پیچیده شده‌اند یعنی ناهنجاری‌های مادرزادی وجود دارد که به سختی می‌توان مشابه آن را در نهادهای بین المللی یافت و این ثابت می‌کند که عوامل خارجی وجود دارد  که به طور مستقیم بر رشد این جنین تأثیر می‌گذارد.

بنابراین مواد و سلاح‌های به کار گرفته شده توسط ائتلاف سعودی در یمن، بر روی ژن این کودکان تأثیر گذاشته و سبب رشد غیرطبیعی جنین شده است  و این در گسترش و شیوع بیماری‌های سرطانی منعکس می‌شود هسته‌های سرطانی به صورت غیرطبیعی پیشرفت می‌کند در نتیجه یک عامل خارجی که بر این هسته‌ها تاثیر می‌گذارد و سبب پیشرفت غیرطبیعی آنها و در نتیجه بروز بیماری‌های سرطانی   می‌شود نکته ای که باید به آن توجه بسیار داشت تعداد موارد ابتلا به سرطان است اینکه تعداد مبتلایان به سرطان در گذشته محدود و کم شمار بود یعنی اگر آمار و ارقام بین سال‌های 2015 تا 2020 را با هم مقایسه کنید می‌بینید که طی سال 2015 تعداد مبتلایان به سرطان به 7 هزار نفر رسید  در حالی که هم اکنون از کشف بیش از 12 هزار مورد جدید سرطان صحبت می‌شود.

با این اظهارات به این نتیجه مهم در این گفتگوی جذاب می‌رسیم که شهروندان به دلیل تجاوز نظامی، محاصره و کمبود امکانات پزشکی و درمانی  از مراجعه به بیمارستان‌ها امتناع می‌کنند،  آیا به نظر شما این گفته می‌تواند، درست باشد؟

نجیب القباطی: در واقع شاهد خودداری از مراجعه به بیمارستان‌ها نیستیم   بلکه برعکس، براساس خدمات ارائه شده آمار و ارقامی در دست است  که نشان دهنده افزایش مراجعه به بیمارستان‌هاست  تلاش‌هایی از سوی دو وزارت بهداشت عمومی و وزارت جمعیت برای راه‌اندازی و بهره‌برداری از تمام مراکز بهداشتی انجام می‌شود در آغاز تجاوز نظامی به یمن و سال اول جنگ و بر اساس اعلام سازمان بهداشت جهانی بیش از 50 درصد از مراکز بهداشتی یمن، خدمات‌رسانی آنها متوقف شد در حالی که ما در وزارت بهداشت طی سال‌های اندک گذشته یعنی طی دو سال 2019 در راستای فعال‌سازی تعداد زیادی از این مراکز و تأسیسات گام برداشتیم و اکنون در سال 2021 به دنبال راه اندازی 100 درصدی مراکز بهداشتی هستیم می‌توان این تلاش‌ها را به عنوان بخشی از برنامه‌های وزارت بهداشت  برای فراهم کردن تجهیزات پزشکی و غیره ارزیابی کرد.

با توجه به شرایط حاکم بر کشور، خدماتی که در وزارت بهداشت ارائه می‌کنید واقعا خوشحال کننده است، با این حال این سؤالات مهمی همچنان مطرح است اینکه آیا وزارت بهداشت و درمان اقدامی در زمینه مستندسازی جنایات جنگی علیه غیرنظامیان انجام داده‌ است؟ آیا با سازمان‌های بین المللی ذیربط همکاری و تعاملی داشته‌اید؟

نجیب القباطی: بله، وزارت بهداشت در چارچوب وظایف و فعالیت‌هایش،به مستند‌سازی تمام جنایات در تمام زمینه‌ها اقدام کرده و همچنان به این کار ادامه می‌دهد و همان طور قبلا گفتم، 523 مرکز بهداشتی درمانی و بیش از یکصد دستگاه آمبولانس وجود دارد که از سوی ائتلاف سعودی مورد هدف قرار گرفتند شهدا و مجروحانی وجود دارند که در میان آنها صرف نظر از مردان، کودکان و زنان نیز دیده می‌شوند، تمام این موارد با نام و مشخصات مستندسازی می‌شود البته من در چارچوب وظایف وزارت بهداشت صحبت می‌کنم  و اینکه در چنین شرایطی چه وظایفی بر عهده وزارت بهداشت و درمان است در این زمینه وزارت بهداشت اقدام به مستندسازی تمام جنایات تمام جنایات حتی خسارات وارد شده به تجهیزات می‌کند به این ترتیب، به نظر من با وجود محاصره و جنگ سراسری، ما موفق شدیم، بخشی از جزئیات بخش بهداشت و درمان یمن را تبیین و تشریح کنیم .

تسنیم : در پایان آقای دکتر از شما تشکر می‌کنیم، به خاطر وقتی که به ما اختصاص دادید و سعه صدر و اطلاعاتی که درباره روند امور و رخدادها ارائه کردید همچنین شنوندگان، بینندگان و دنبال کنندگان عزیز .. هر جا که هستید،
شما را فراموش نمی‌کنیم،‌سلام ما را از صنعای یمن پذیرا باشید همانطور که گفتگو درباره تحولات یمن را با سلام به شما شروع کردیم، درحالی که صحنه یمن به خواست خدای متعال و این ایستادگی که همچنان به قوت خود باقی است، از خبرهای خوب و خوشایند حکایت دارد .