اولین شهر «تئاتر کودک ایران» در حسرت پلاتو

به گزارش کودک پرس ، میرزا جبار عسگرزاده معروف به جبار باغچه بان،مبتکر آموزش ناشنوایان در ایران، پایه ‌گذار آموزش و پرورش پیش دبستانی و از پیشگامان شعر و ادبیات کودکان، در کتاب خاطرات خود اشاره می کند که در سال ۱۲۹۸ نمایشنامه «خِرخِر» را در مرند اجرا کرده یعنی ۱۰۰ سال قبل و حتی قبل تر از آن، افکارعمومی مرند آمادگی پذیرش تئاتر و امکانات فنی و هنرپیشگی برای تئاتر را داشته است؛ براساس این سند، شهر مرند اولین شهر ایران است که اجرای تئاتر کودک را تجربه کرده است.

جشن ۱۰۰ سالگی تئاتر مرند نیز با توجه به جایگاه هنر تئاتر در مرند و با بررسی های صورت گرفته از منابع تاریخی، اواخر امسال در این شهرستان برگزار خواهد شد، شهر مرند اولین شهر ایران است که تئاتر کودک ایران توسط جبار باغچه بان اجرا شده است.

پیوستگی جغرافیائی مرند به‌ قفقاز و قرار داشتن در سر راه استانبول، سبب شده بود که فرهنگ مرند زودتر از دیگر شهرهای ایران از هنرها و وسایل ارتباط جمعی روز جهان همانند روزنامه و تئاتر و موسیقی و ترنم‌ های عاشیقی متأثر شود.

 

در قرن حاضر نام کارگردان بزرگ‌ سینما تئاتر ایران برآمده از خطه مرند یعنی صمد صباحی همچون ستاره درخشانی در صفحات هنر ایران ‌زمین چشم‌ ها را می‌ نوازد، طبق عکس های موجود در ۶۰-۷۰ سال قبل، تئاتر خیابانی در اغلب مراسم دولتی و ملی مرند اجرا می شده و شاید بتوان گفت اجرای تئاتر خیابانی مرند، اولین در کشور باشد.

همچنین مرند در آبان ماه امسال میزبان نخستین جشنواره تئاتر منطقه ۲ استان آذربایجان شرقی بود که با حضور هنرمندانی از شهرستان های مرند، شبستر و جلفا برگزار شد که مرحله استانی این جشنواره هم  در تبریز برگزار می شود.

 

اجرای اولین تئاتر کودک ایران به نام مرند ثبت ملی می شود

جشن ۱۰۰ سالگی تئاتر کودک ایران، در شهر مرند برگزار و اجرای تئاتر کودک ایران به نام مرند ثبت ملی و معنوی می شود؛ رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان مرند با اعلام این خبر گفت: جشن ۱۰۰ سالگی تئاتر کودک ایران به میزبانی شهر مرند روز جمعه ۸ آذرماه در این شهر برگزار خواهد شد.

مهران فرجی افزود: همزمان با افتتاحیه جشنواره بین المللی تئاتر الف در تبریز، جشن ۱۰۰ امین سالگرد تئاتر کودک ایران در شهر مرند برگزار خواهد شد.

وی ادامه داد: این جشن با حضور مهمانی از آکادمی تئاتر کودک جمهوری آذربایجان و ترکیه، مدیرکل هنرهای نمایشی کشور، مدیرکل میراث فرهنگی استان آذربایجان شرقی و برخی مهمانان ملی و استانی روز ۸ آذر در شهر مرند برگزار می شود.

 

جبار باغچه بان در کتاب خاطرات خود اشاره می کند که در سال ۱۲۹۸ نمایشنامه «خِرخِر» را در مرند اجرا کرده است

مسئول دفتر تئاتر خیابانی انجمن هنرهای نمایشی استان آذربایجان شرقی نیز گفت: گروه تئاتر خیابانی مرند جزو ۱۰ گروه ثبت شده درجه یک در سطح کشور است اما برای حضور در فستیوال های بین المللی هیچ نهادی حمایت نمی کند.

مهدی صالحیار با انتقاد از کم توجهی مسئولان شهرستان مرند به عرصه تئاتر عنوان کرد: مسئولان شهرستان مرند دغدغه فرهنگی ندارند، هنرمندان بزرگی در مرند متولد و تربیت می شوند اما به دلیل بی توجهی به آنان، سر از تهران و دیگر استان ها درمی آورند.

اما یک دکترای تاریخ، با اشاره به سابقه حضور تئاتر کودک در مرند اذعان داشت: در خاطرات جبار باغچه بان آمده که در سال ۱۲۹۸ اولین تئاتر کودک را در مرند اجرا کرده است.

میرهدایت سیدمرندی افزود: در طول ۱۰۰ سال گذشته آئین های سنتی در شهر مرند تداوم داشته است و تئاتر خیابانی که طی ۵ سال گذشته در تهران اجرا می شود، سابقه بیش از ۷۰ ساله در مرند دارد.

این محقق و دکترای تاریخ اظهار داشت: برخی از شهرها می خواهند تئاتر کودک را به نام خود ثبت کنند اما غافل از اینکه اسناد و شواهد نشان می دهد که اولین تئاتر کودک در ایران در شهر مرند اجرا شده است.

 

هنرمندان مرند نگاه جدی به تئاتر داشته باشند

رامین راستی یکی از داوران جشنواره تئاتر منطقه ای مرند، گفت: تئاتر مرند یک مقدار با کارهای تبریز فاصله دارد، هنرمندان باید بیش از پیش تلاش کرده و تحقیق و پژوهش و تمرین کرده و ساده انگارانه به تئاتر نگاه نکنند، تئاتر یک تخصص و تکنیک بوده و باید آکادمیک به آن نگاه کرد.

وی افزود: تئاتر امروز نیازمند مقوله های جدید، دیدگاه های نو و تفکرات بدیع است و هنرمندان مرند نیز باید نگاه جدی به این عرصه داشته باشند.

راستی با مثبت ارزیابی کردن برگزاری جشنواره تئاتر منطقه ای در مرند عنوان کرد: برخی از کارها به ویژه در زمینه های کارگردانی و بازیگری جشنواره مرند، دیده شد که امیدوارکننده بود.

 

توقع از تئاتر مرند بالاست

فرزاد تقی لر دیگر داور این جشنواره هم با اشاره به اینکه توقع ما از تئاتر مرند بالاست، اظهار داشت: هنرمندان تئاتر مرند در این جشنواره هوشمندانه به سمت متن های ساختارمند و دیالوگ های آگاهانه و شخصیت پردازی درست و محتوای قابل قبول رفته اند.

وی افزود: تئاتر آذربایجان همیشه خود را اینگونه نشان داده که تئاتر محتوا محور است و دغدغه های محتوایی بیش از دغدغه های شماتیک است.

این کارگردان تئاتر تاکید کرد: هنرمندان تئاتر تا کی باید نمایش نامه های تکراری را به روی صحنه ببرند، فعالان این عرصه باید با به روز کردن اطلاعاتی هنری خود و مطالعه آثار اساتید این حوزه، با زبان جدید، هنر تئاتر را برای مردم عرضه کنند.

 

هنرمندان تئاتر مرند نیازمند کشت و دروی روشهای نو هستند

همچنین نازیلا ایرانزاد کارگردان و بازیگر تئاتر اظهار داشت: نمایش هایی که در جشنواره تئاتر مرند به روی صحنه رفتند بسیار قابل تامل و فراتر از حد انتظار بود، من چنین انتظاری از مرند نداشتم.

داور نخستین جشنواره تئاتر منطقه ای مرند افزود: مرند بیشتر از این در بین تماشاگران تئاتر، انتظار به وجود آورده است و نباید به وضع موجود راضی بود.

وی افزود: هنرمندان تئاتر باید خود را به دو بال تکنیک و فن مجهز کرده و کتاب های پرمحتوا خوانده و درباره کارهای همدیگر صحبت کرده و تکنیکی تئاتر را دنبال کنند.

ایرانزاد با اشاره به اینکه مرند تحصیل کرده هایی در حیطه تئاتر دارد و انتظار می رود نمایش های بکری در این شهر به روی صحنه برود، اذعان داشت: هنرمندان تئاتر باید به کشت و دروی روش های نو در تئاتر اقدام کنند، ما دچار تکرار هستیم، اگر بخواهیم این رکود را ادامه دهیم خالق صحنه نخواهیم بود.

مشکل پلاتو شهر مرند حل می شود

اما هنرمندان تئاتر مرند با کمبودهایی برای به روی صحنه بردن نمایش های خود روبه رو هستند که از جمله آن ها، ناقص بودن پلاتو موجود در اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی این شهرستان است.

رئیس انجمن هنرهای نمایشی استان آذربایجان شرقی گفت: تلاش می کنیم مشکل پلاتوی شهرستان مرند حل شود و براین اساس، در وهله اول حدود ۵۰ صندلی را در اختیار این پلاتو قرار خواهیم داد.

احمد رجب پور ابراز داشت: اگر اعتبار خاصی به انجمن هنرهای نمایشی استان اختصاص پیدا کند، فرقی بین تبریز و شهرستان ها نیست و این اعتبار در بین آن ها تقسیم خواهد شد.

وی افزود: در طول ۲ سال گذشته ریالی به انجمن هنرهای نمایشی اختصاص پیدا نکرده و اگر در طول سال، اعتباری اختصاص پیدا کند، تمامی شهرستان های استان از آن برخوردار خواهند شد و تفاوتی بین تبریز و سایر شهرستان ها نیست.

رئیس انجمن هنرهای نمایشی استان با بیان اینکه شهرستان مرند این ظرفیت و پتانسیل را دارد که به عنوان قطب تئاتر خیابانی استان آذربایجان شرقی، نقش خود را ایفا کند، عنوان کرد: تئاتر و نمایش شهرستان مرند، به عنوان قطب تئاتر استان آذربایجان شرقی است اما آنگونه که باید نتوانسته جایگاه واقعی خود را پیدا کند.

 

بستر لازم برای فعالان تئاتر در مرند فراهم شده است

یکی از کارگردان تئاتر مرند از فراهم شدن بسترهای لازم برای فعالان این عرصه در شهرستان مرند ابراز رضایت کرد و برگزاری جشنواره را برای ارتقای نمایش مفید دانست.

رضا حاجی کوه کمری افزود: ورک شاپ ها و دوره های آموزشی تئاتر در مرند برگزار می شود، اما خروجی آن ها مشخص نیست که برگزاری جشنواره تئاتر می تواند ماحصل این فعالیت ها و میزان پیشرفت تئاتر را نشان دهد.

کارگران و بازیگر برگزیده جشنواره تئاتر منطقه ای مرند با ابراز رضایت از فراهم بودن بستر برای فعالان تئاتر در مرند عنوان کرد: اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان مرند، بستر را برای فعالان نمایش و تئاتر فراهم کرده اما انتظار می رود که فعالان این عرصه کارهای بیشتری را تولید و به روی صحنه ببرند.

این کارگردان تئاتر همچنین با انتقاد از اجرای برخی کارهای ضعیف تصریح کرد: فعالان عرصه تئاتر معمولا پس از فعالیت در بخش های مختلف این عرصه وارد حوزه کارگردانی می شوند اما در مرند شاهد طی این روند نیستیم که موجب شده سطح کیفی تئاتر شهرستان کاهش پیدا کند.

کوه کمری تاکید کرد: دوره های آموزشی ویژه تئاتر و نمایش باید سطح بندی شود تا شاهد پیشرفت فعالان در عرصه های مختلف باشیم.

 

ضرورت ارائه فراخوان کشف استعدادهای هنری از سوی ارشاد

اما یکی از کارگردان تئاتر مرند پیشنهاد کرد اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان نسبت به ارائه فراخوان کشف استعدادهای برتر هنری اقدام کند؛ حامد ترابی نهاد، با اشاره به اینکه مرند زمانی قطب تئاتر استان آذربایجان شرقی بود، اظهار داشت: تئاتر مرند در گذشته نه چندان دور، جایگاه ویژه ای در جشنواره ها داشت اما به دلیل کمرنگ شدن برگزاری جشنواره های تئاتر دانش آموزی، شاهد کم رونق شدن این هنر در مرند هستیم.

وی بر ضرورت استعدادیابی از سنین نوجوانی تاکید کرد و اذعان داشت: بهتر است اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی فراخوان کشف استعدادهای هنری در زمینه تئاتر را ارائه کند تا با شناسایی و تربیت نسل جدید این هنر شاهد رشد و بازگشت به دوران طلایی تئاتر در این شهرستان باشیم.

این کارگردان که در جشنواره تئاتر منطقه ای مرند به عنوان کارگردان حائز تقدیر جایزه گرفت، تاکید کرد: شهرستان مرند مهد استعدادهای هنری در رشته های مختلف است اما باید پشتوانه آن نیز قوی باشد.

 

 

 

منبع: مهر