انگشت‌شمار بودن آثار دینی کودک/ وجود ضعف در کتاب‌آرایی، سطحی‌نگری و کم‌محتوایی
مشاور قرآنی وزیر ارشاد در حوزه کودک و نوجوان با انگشت‌شمار بودن آثار دینی کودک و نوجوان، اظهار کرد: از دلایل مهم وجود ضعف در این حوزه می‌توان به مناسب نبودن کتاب‌آرایی، تصویرگری و سطحی‌نگری در ارائه محتوای آثار اشاره کرد.
به گزارش کودک پرس ، سیدعلی کاشفی خوانساری، مشاور قرآنی وزیر ارشاد در حوزه کودک و نوجوان با بیان اینکه برای تحلیل وضعیت امروز ادبیات کودک و نوجوان باید نگاهی به گذشته داشته باشیم، افزود: باید نگاهی به وضعیت مطلوبی که در ذهن ماست داشته باشیم و به مقایسه این وضعیت با سایر کشورها بپردازیم که بتوانیم بهتر موقعیت امروز خود را تحلیل کنیم.
به گفته وی، چاپ کتاب کودک در ایران، مقوله‌ای دیرپاست و در این حوزه از بسیاری از کشورها وضعیت بهتری داریم. با آغاز چاپ کتاب در ایران طی دوره فتحعلی شاه فاصله‌ای و گذر از دوره محمدشاه قاجار، شاهد انتشار کتاب‌های کودک و نوجوان در ایران بودیم.
وی با مطلوب ارزیابی کردن این رویداد و فعالیت فرهنگی، ادامه داد: کشورهای بسیاری تا آن دوران، به حوزه چاپ کتاب ورود پیدا نکرده بودند. در این باره باید گفت که فاصله میان شروع چاپ کتاب و انتشار نخستین کتاب کودک و نوجوان، کمتر از همین رویکرد در دیگر کشورهاست. در این راستا حتی کشورهای اروپایی فاصله بیشتری از ما دارند که این موضوع را می‌توان مبتنی بر آن داست که ضرورت چاپ کتاب برای این گروه سنی در ایران زودتر از دیگر کشورها درک شده است.
کاشفی خوانساری اظهار کرد: نخستین فرد به عنوان نویسنده حرفه‌ای در عرصه ادبیات کودک و نوجوان در دوره ناصر‌الدین شاه به فعالیت مشغول شد و پس از او، این جریان تا به امروز ادامه داشته است.
وی با تاکید بر اینکه در زمینه خلق آثار ادبی و پدیدآورندگی ادبیات کودک، وضعیت خوبی داریم، افزود: این سخن به آن معنی است که تعداد بسیار زیادی از نویسندگان در این زمینه فعال هستند. انجمن نویسندگان کودک و نوجوان حدود ۵۰۰ عضو دارد که شاید تنها نیمی از نویسندگان کودک و نوجوان کشور را شامل شود؛ یعنی جمعیت کل را باید دو برابر این میزان به شمار آورد.
این نویسنده عنوان کرد: تعداد کتاب‌های منتشر شده، طبق آماری که وجود دارد، تعداد خوب و بالایی است؛ بر این اساس می‌توان گفت که به طور میانگین سالی حدود هفت هزار عنوان کتاب کودک و نوجوان جدید در کشور منتشر می‌شود.
مشاور قرآنی وزیر ارشاد در حوزه کودک و نوجوان اظهار کرد: از نظر تنوع موضوعی نیز باید گفت که در هر گروه سنی، موضوعات مختلفی اعم از ترجمه و تالیف در قالب‌های گوناگون ادبی، غیرداستانی، داستانی و … منتشر می‌شود.
وی گفت: حدود ۴۰۰ ناشر داریم که به طور تخصصی به چاپ کتاب کودک می‌پردازند و از این میان آنها که به صورت موردی کتاب‌های کودک را منتشر می‌کنند، تعداد بیشتری را تشکیل می‌کنند و این موضوع نشان می‌دهد که وضعیت کلی جامعه نشر نامناسب نیست.
این نویسنده از پا گرفتن تشکل‌های متعدد در این حوزه یاد کرد و ادامه داد: این تشکل‌ها عبارتند از انجمن نویسندگان کودک و نوجوان، انجمن ناشران کتاب‌های کودک، انجمن تصویرگران شورای کتاب کودک، انجمن قلم که بخش عمده آن نویسندگان کودک هستند و اخیراً هم انجمن‌های ویراستاران و مترجمان. انجمن‌هایی مثل انجمن داستان‌نویسان، انجمن زنان ناشر، انجمن کارفرمایی زنان ناشر، مجمع ناشران انقلاب اسلامی، انجمن اسلامی ناشران، اتحادیه ناشران و کتابفروشان، انجمن ناشران آموزشی و …، از دیگر گروه‌ها و تشکل‌هایی هستند که در این حوزه فعال هستند. همچنین خبرهایی هم از تشکیل انجمن‌های جدید مثل انجمن مدیران مطبوعات کودک و انجمن منتقدان کتاب کودک به گوش می‌رسد.
کاشفی خوانساری از مطلوب بودن حضور بین‌المللی ناشران کودک یاد و عنوان کرد: سهم ایرانی‌ها از جوایز کتاب در دنیا قابل توجه است و در مجموع می‌توانیم بگوییم که از نظر کمی، وضعیت نامناسبی در این حوزه نداریم.
وی با اشاره به موارد یاد شده اظهار کرد: در عین حال درباره حوزه کیفیت می‌توان گفت که شاید هنوز کتاب‌ها نمی‌توانند آن پاسخگویی لازم را به نیازهای مخاطبان خود داشته باشند. مجموع تیراژ کتاب‌ها با جمعیت کودک و نوجوان کشورمان فاصله زیادی دارد؛ بسیاری از همان کتاب‌ها خوب توزیع، دیده، خریده و خوانده نمی‌شود. این کتاب‌ها شاید چندان با نیازهای امروز کودکان و نوجوان کشورمان تطبیق نداشته باشند و از این نظر می‌توانیم بگوییم هنوز راه زیادی را برای رسیدن به نقطه مطلوب پیش رو داریم.
این نویسنده همچنین به این موضوع اشاره کرد که از نظر کمی، تعداد کتاب‌های دینی کودک و نوجوان بسیار بالاست. شاید بتوان گفت که به مقدار غیرعادی و غیرضروری در این حوزه در مقایسه با سایر حوزه‌ها با کتاب روبرو هستیم.
وی در توضیح این مطلب گفت: این موضوع به آن معنی است که حجم کتاب‌هایی که با موضوع دینی منتشر می‌شود به نسبت کل کتاب‌ها درصد فراوانی را تشکیل می‌دهد، اما از نظر کیفی برعکس این رویکرد را شاهد هستیم، به طوری که این کتاب‌ها به شدت ضعیف هستند، یعنی تقریباً می‌توان گفت که به ندرت و به صورت انگشت‌شمار، کتاب دینی کودک و نوجوان خوب و مطلوب داریم. در این موضوع نمی‌توان فقط ناشران را مقصر دانست، زیرا آنان از دانش و تخصص کافی برخوردار نیستند. بلکه بسیاری از نویسندگانی که با آنها کار می‌کنند غیرحرفه‌ای هستند و با نگاهی سطحی و کم‌محتوا به تهیه این آثار می‌پردازند.
کاشفی افزود: همچنین در عرصه تصویرگری با مشکلات بسیار زیادی مواجه هستیم. کیفیت کتاب‌آرایی و چاپ و نشر آنها پایین است. ناشران کوچک، شهرستانی، بازاری و غیرحرفه‌ای در این حوزه تمرکز دارند و سالیانه ده‌ها و صدها مجموعه مشابه از قصه‌های قرآن، پیامبران، چهارده معصوم(علیهم‌السلام) و امثال آن را منتشر می‌کنند که از نظر کیفی قابل تائید و مناسب نیستند.
منبع: ایکنا
ارسال دیدگاه