رابطه بیماری اوتیسم و اضافه وزن کودکان
عادت های غذایی یک شبه شکل نمی گیرند و ناگهان هم از بین نمی روند. بین سنین 6 تا ۱۸ ماهگی ذائقه کودک و عادت های غذایی او به وجود می آید. مادری که می داند فرزندش مبتلا به اوتیسم است یا می بیند غذا خوردن، گرسنه و سیر شدنش عادی نیست، باید در این سنین و با آغاز تغذیه تکمیلی، انواعی از موادغذایی را انتخاب کند و به فرزندش بدهد که تراکم کالری کمتری دارد و کودک را با طعم، بافت و شکل غذا آشنا کند. به این ترتیب با بزرگ شدن کودک، ذائقه او به سمت شیرینی و چربی گرایش پیدا نمی کند.
به گزارش کودک پرس، پیرو صحبتهای مادر یکی از کودکان اوتیسم که گفته بود پسر ۴ ساله اش مبتلا به اوتیسم است و در پی این بیماری دچار اضافه وزن زیادی شده است، کودک پرس به سراغ پگاه میرجعفری کارشناس تغذیه رفت و گفتگویی با وی ترتیب داد که در ادامه آن را از نظر می گذرانید.
این مادر گفته است که وزن این کودک تقریبا ۳۸ کیلوگرم است و در توضیحات مفصل خود به این نکته اشاره کرده که فرزندش رفتارهای پرخاشگرانه ای دارد و به دلیل این حالت، مجبورست خیلی سریع تسلیم خواسته های او شود و سعی کنند با دادن خوراکی، ساکتش کند. برای این مادر چه توصیه ای دارید؟
عادت های غذایی یک شبه شکل نمی گیرند و ناگهان هم از بین نمی روند. بین سنی 6 تا ۱۸ ماهگی ذائقه کودک و عادت های غذایی او به وجود می آید. مادری که می داند فرزندش مبتلا به اوتیسم است یا می بیند غذا خوردن، گرسنه و سیر شدنش عادی نیست، باید در این سنین و با آغاز تغذیه تکمیلی، انواعی از موادغذایی را انتخاب کند و به فرزندش بدهد که تراکم کالری کمتری دارد و کودک را با طعم، بافت و شکل غذا آشنا کند. به این ترتیب با بزرگ شدن کودک، ذائقه او به سمت شیرینی و چربی گرایش پیدا نمی کند.
حالا که این مادر دیر به فکر افتاده چه باید کند . اگر کودک مبتلا به اوتیسم و دچار چاقی و اضافه وزن بالاست، با توجه به سن او توصیه هایی دارم. برای کودکان زیر ۵ سال رژیم کاهش وزن تجویز نمی شود و تغییر الگوی غذایی کفایت می کند زیرا رژیم کاهش وزن روی رشد قدی کودک اثر منفی می گذارد. با رعایت برخی نکته ها خودبه خود وزن کودک طبیعی خواهد شد اما بعد از ۵ سالگی به خصوص اگر سلامت کودک در خطر باشد، می توان طبق اصول و ضوابط خاصی رژیم کاهش وزن برایش در نظر گرفت و میزان دریافت غذایی کودک را کنترل کرد.
چند توصیه کاربردی به کسانی که به دلایل مختلف به پزشک متخصص تغذیه دسترسی ندارند و گرفتار رسیدگی به کودک اوتیسمی خود هستند، می کنید؟
مهم ترین موادغذایی ای که باید مصرفشان برای کودکان مبتلا به اوتیسم و اضافه وزن بالا محدود شود، چربی های آشکار و پنهان و شیرینی ها هستند. چربی های آشکار مثل روغن، خامه، کره، مارگارین و چربی های پنهان مثل چربی موجود در لبنیات و گوشت های پرچرب باید به تدریج در برنامه غذایی کودک کم شود. اگر کودک غذاهای چرب مثل انواع سرخ کردنی ها یا انواع لبنیات پرچرب یا فست فود دوست دارد، باید سعی کنید به تدریج میزان چربی را از غذایش کم کنید تا ذائقه اش به مرور به این چربی کم عادت کند. مثلا اگر کودک عادت به مصرف لبنیات پرچرب دارد، مادر می تواند میزان درصد چربی این محصولات را به تدریج پایین آورد مثلا اگر فرزندش پنیر پرچرب می خورد، ابتدا درصد چربی پنیر را پایین آورد یا از آب پنیر معمولی برای پنیر پرچرب استفاده کند تا به تدریج میزان درصد چربی پایین آید و کودک به پنیر کم چرب عادت کند. شیرینی ها را هم باید به تدریج کم کرد و سهم میوه و سبزی ها و صیفی جات و غذاهای تازه را بالا برد.
اگر کودک به غذاهای شیرین علاقه نشان می دهد، به تدریج از میزان شیرینی موادغذایی بکاهید تا درنهایت ذائقه اش به سمت موادغذایی کمتر شیرین کشیده شود. مادری که حریف پرخاش کودک نمی شود، باید سعی کند قبل ازدادن وعده شیرین، به فرزندش وعده غذایی اصلی را بدهد زیرا اگر کودک در زمانی که گرسنه است یا بین میان وعده ها ماده غذایی شیرین مصرف کند، دفعات گرسنه شدن او طی روز افزایش می یابد و باعث چاقی بیشترش می شود.
پس با این توضیحات، بچه های اوتیسم باید در تغذیه مراعات زیادی داشته و خیلی از خوراکی ها را کنار بگذارد؟
بله، مضرترین غذاها برای کودکان مبتلا به اوتیسم، غذاهای فراوری شده است. انواع کنسرو و فست فود منابع روغن های اشباع هستند، علاوه بر اینها، کرم ها و خامه های موجود در شیرینی ها، بیسکویت ها، انواع اسنک و پفک و خوراکی های مشابه منبع اسیدهای چرب ترانس اند که به شدت بر سلامت این کودکان اثر منفی می گذارد. بهتر است تعداد وعده ها و میان وعده ها برای کودکان مبتلا به اوتیسم افزایش یابد و در هر وعده غذایی حجم دریافت کم شود.
اگر کودک عادت به مصرف وعده های غذایی پرحجم دارد، باید او را عادت داد با غذا مقداری میوه و سبزی و سالاد بخورد. توصیه می کنم قبل از هر وعده غذایی مقداری سالاد کاهو بخورد تا حدی که احساس سیری کند و موادغذایی پرکالری کمتری مصرف کند.
آیا ماده غذایی ای هم است که این بچه ها باید بیشتر بخورند؟
در کودکان مبتلا به اوتیسم کمبود برخی ریزمغذی ها شایع است. از جمله این ریز مغذی ها می توان به امگا۳ اشاره کرد. تحقیقات نشان داده میزان اسیدچرب امگا۳ در خون و مغز این کودکان در مقایسه با کودکان طبیعی کمتر است. فرضیه هایی هم وجود دارد که بیان می کنند کمبود اسیدچرب امگا۳ می تواند دلیل تشدید بیماری اوتیسم باشد بنابراین توصیه می شود در برنامه غذایی کودکان مبتلا به اوتیسم و البته تمام کودکان، مواد غذایی حاوی اسیدچرب امگا۳ مثل میگو و ماهی تازه آبپز یا کبابی (نه کنسروی و سرخ شده)، مغز دانه ها به خصوص گردو و دانه های روغنی به خصوص خرفه تازه گنجانده شود. مغزها و دانه ها باید تازه و سالم مصرف شوند زیرا اسیدچرب امگا۳ در برابر حرارت حساس است و با بو دادن دانه ها و مغزها، ویژگی و خواص مفید آنها از دست می رود.
اما معمولا ذائقه بچه ها غذای سرخ کرده را بهتر قبول می کند چه باید کرد؟
اگر کودک مبتلا چاق است، باید موادغذایی اش را تا جای ممکن کمتر سرخ کرد و برای اینکه غذاها باب میلش باشد، آن را در روغن کم تفت داد و با انواع ادویه ها، آبلیمو و گوجه فرنگی مزده دار کرد. بهتر است والدین گوشت ماهی را هم چرخ و به صورت ترکیبی وارد انواع غذاها کنند. تزیین غذا و مصرف میوه و سبزی های تازه هم بسیار مهم است. حتی توصیه می شود ۲ تا ۳ میان وعده به صورت سالاد میوه و به شکل میوه کامل و تازه برای بچه در نظر گرفته شود چون آبمیوه، کمپوت یا پوره یا اشکال دیگر، به اندازه میوه تازه حاوی ویتامین، فیبر و مواد معدنی نیستند.
این مادر می گوید پسرش ۲ بشقاب پلو می خورد برای این مشکل چه کند؟
تعداد مادرهایی که شکایت می کنند، فرزندشان زیاد برنج می خورد، زیاد است اما خود برنج خیلی چاق کننده نیست و اگر کودک با آرامش غذا می خورد، نباید خیلی روی حجم برنج حساس شد. مساله ای که باعث چاقی می شود، روغن زیادی است که به برنج می دهیم. برای این کودکان نباید بیش از یک قاشق مرباخوری روغن به برنج اضافه کرد. ضمنا باید به کودک کمک کرد فعالیت بدنی بیشتری داشته باشد. اگر فرصت های ورزشی در خارج از خانه وجود ندارد، این خانم می توانند با استفاده از ابزارهای مناسب ورزشی یا بازی های جنب و جوش دار کودک را در خانه به حرکت درآورند. اگر فرزندشان در فاصله بین خانه تا پارک با دیدن هر سوپرمارکت تقاضای خرید خوراکی می کند، می توان او را در حیاط خانه بازی داد یا با اتومبیل به پارک برد. اگر مادر با رعایت این مسایل باز هم به مشکل برخورد، بهتر است برای مشاوره به متخصص تغذیه مراجعه کند تا برنامه ریزی دقیق تری برای رژیم غذایی کودک انجام پذیرد.
وزن طبیعی این کودک باید چقدر باشد؟
وزن ایده آل کودکان، براساس سال و ماه روی منحنی کارت رشد مشخص شده است. انحراف به بالا و پایین در محدوده طبیعی روی منحنی رشد محسوب می شود اما بیش از آن اضافه وزن و چاقی است که مادر حتما باید از آن پیشگیری کند زیرا در غیر این صورت سلامت بچه به خطر می افتد و در معرض ابتلا به انواع بیماری ها از جمله دیابت و مشکلات قلبی و… قرار می گیرد.
ارسال دیدگاه