ترسها در سنین مختلف کودکان

به گزارش کودک پرس : ترس واکنشي هيجاني است و هرگاه امنيت جسمي و عاطفي و شخصيتي انسان به خطر بيافتد، ظاهر مي شود. اين واکنش عاطفي کاملا” طبيعي است و از همان بدو تولد در کودک مشاهده مي شود. اطفال معمولا” از بعضي پديده ها مي ترسند و علت ترس آنها براي پدر و مادر شناخته شده نيست. از اين رو از خود مي پرسند: “چرا کودکم اين قدر مي ترسد؟ من که هرگز او را نترسانده ام و دليلي براي ترس و وحشتش وجود ندارد.”

ترس کودک در سنين مختلف

ترس نوزادان

نوزادان از صداي بلند و از دست دادن تعادل يا سطح اتکاء مي ترسند و ترس خود را با جيغ و گريه و جمع کردن دست و پا نشان مي دهند. به اين ترسها، ترسهاي اوليه مي گويند که به مرور زمان برطرف مي شود.

ترس هاي معمول کودکان

دراغلب کودکان، در سنين 6 تا 8 ماهگي، ترس از افراد بيگانه ديده مي شود و ممکن است تا 18 ماهگي نيز ادامه يابد، ولي با بالا رفتن سن کودک، نوع ترس ها نيز تغيير مي کند. ترس از تاريکي و تنهايي و ترس از حيوانات، بين 2 تا 5 سالگي در کودکان ظاهر مي گردد. ترس از مدرسه به ويژه باآغاز دوره دبستان در برخي از دانش آموزان ديده مي شود.

ترس نوجوانان

در دوران بلوغ بر اثر تغييرات جسمي و عاطفي، ترسهاي موهومي نظير ترس از اشباح و چيزهاي غير واقعي و اتفاقات غير منتظره مثل وقوع سيل و زلزله و غيره در نوجوانان ظاهر مي شود.

علل ترس

ترس کودکان به اعتبار علل مختلف آن به انواع زير تقسيم مي شود :

1- ترسهاي عمدي؛ علت ترس ممکن است عمدي باشد؛ يعني، کودک را از چيزي ترسانده باشيم؛ مثل ترساندن کودک از چيزهاي خطرناک، نظير آب جوش، برق، وسايل تيز و غيره.

گاهي اوقات برخي از پدر و مادرها از ترساندن کودک که سبب پيدايش ترس از تاريکي و تنهايي مي شود. اين گونه برخوردها از نادرست ترين روش هاي تربيتي به شمار مي آيد.

2- ترسهاي تصادفي، علت ترس ممکن است تصادفي باشد. يعني بدون آن که شما بخواهيد کودکتان تصادفا” در شرايط ترسناکي قرار بگيرد و بترسد، مثل تجربه تلخ حمله سگ که سبب پيدايش ترس از حيوانات مي شود .

3- ترسهاي اکتسابي، ترس ممکن است مادر به کودک سرايت کند و کودک ترس را از مادر خود کسب کند. مادري که به محض مواجه شدن با موقعيتي نامطلوب، جيغ مي زندو مي لرزد و به لکنت مي افتد. ترس خود را به آساني به کودکش منتقل مي کند، مثل ترس از رعد و برق و حشرات. متأسفانه اثر اين نوع ترس ممکن است تا مدتها در ذهن کودک باقي بماند.

4- ترسهاي عاطفي: ترس ممکن است به علت هيجانات عاطفي و فشارهاي روحي کودک باشد. تنشهاي عصبي و عاطفي ابتدا به صورت اضطراب و سرانجام به صورت ترس دائمي در کودک ظاهر مي شود. مانند :

اضطراب ناشي از دوري پدر و مادر: اين حالت عاطفي به صورت ترس از تاريکي و تنهايي ظهور مي کند.

احساس گناه: گاهي اوقات برخي از والدين، هنگامي که کودکشان قواعد اخلاقي يا اجتماعي گناه و تقصير را بر مي انگيزند. مثلا” وقتي کودک را حين بازي با آلت خود غافل گير مي سازند. او را تهديد مي کنند که در صورت تکرار اين کار گرفتار خشم خداوند خواهد شد و به جهنم مي رود.

وقتي کودک شيطنت مي کند يا در خيابان بهانه خريدن چيزي را مي گيرد، به او مي گويند که خانه را ترک خواهند کرد يا در خيابان رهايش خواهند ساخت يا او را مسبب مرگ خودشان مي دانند. اين نوع رفتارها در کودک احساس گانه و ترس را به وجود مي آورد.

کشمکش پدر و مادر: دعواي والدين و جدال دائمي آنها، کودک را دچار احساس عدم امنيت و ترس خواهد کرد.

اثرات ترس بر کودک

به طور کلي ترس دائم و ثابت به هر علت که باشد اثر بسيار نامطلوبي بر جسم و روان کودک به جا مي گذارد و کودک را از رندگي طبيعي و شاد محروم مي ساد و در نوع حادش سبب اختلال در جسم و روان کودک مي شود.

اطفال در مقابل ترس شديد، واکنشهاي متفاوتي نظير لکنت، شب ادراري، کم رويي، افسردگي از خود نشان مي دهد. گاهي اوقات کودک بر اثر ترس پرخاشگر مي شود. نامطلوب ترين اثر ترس اين است که شخصيت کودک را نابود مي کند. کودک ترسو اتکاء به نفس ندارد، در هيچ کاري داوطلب نمي شود و کاري را با رغبت انجام نمي دهد ،زيرا بيشترين ميزان انرژي و نيروي کودک صرف مقابله با ترس مي وشد و گاهي اوقات بي تفاوت و تنبل و ضعيف و بي اراده مي گردد. دروغگويي نيز از جمله رفتارهاي ناپسندي است که بر اثر ترس در کودک پديد مي آيد . ترس بيشترين صدمه را به اعصاب، مغز نيز نمي تواند بخوبي فرمان بدهد، به همين دليل کودک گاهي بر اثر ترسهاي شديد دچار لکنت زبان يا شب ادراري مي شود.

منبع: روزنامه شاپرک