چگونه می‌توان شهری دوستدار کودکان ایجاد کرد؟

اگرچه کودکان بخش اعظمی از جوامع شهری سراسر دنیا را تشکیل می‌دهند و وارث آینده کره خاکی به شمار می‌روند، با این حال، در طراحی شهری اغلب نادیده گرفته می‌شوند و سهم زیادی از فضاهای عمومی ندارند.

به گزارش کودک پرس ،آمار حاکی از آن است که روزانه بیش از ۵۰۰ نفر از کودکان سراسر دنیا به علت تصادفات خیابانی جان خود را از دست می‌دهند و هزاران مورد نیز به طور جدی آسیب جسمی یا روانی می‌بینند. همین رویدادها باعث شده است بسیاری از خانواده‌ها از حضور فرزندانشان در مکان‌های عمومی خودداری به عمل آورند که این کار، انزوای بسیاری از این آینده‌سازان را در پی داشته است. علاوه بر گوشه‌گیری، نبود تحرک کودکان منجر به اضافه وزن آنان شده و نگرانی‌های بیشتری بر دوش والدین آنان قرار داده است که مبادا فرزندانشان به بیماری‌های مزمن مبتلا شوند.

گسترش بیماری کووید -۱۹ و اعمال قرنطینه‌های سختگیرانه برای در خانه ماندن نیز بیش از پیش، نیاز فوری به فضاهای عمومی ایمن را به تصویر کشیده است چرا که بر جدایی کودکان و حتی بزرگسالان از محیط اطراف و جوامع افزوده است. مقامات شهری در پی زیان‌های اقتصادی زیادی که ویروس کرونا از خود بر شهرها به جای گذاشته است، در تلاشند به منظور برطرف نمودن نیاز کودکان و جوانان، نواقص موجود در طراحی شهری را تغییر دهند تا از این طریق، آینده‌سازانی قدرتمندتر و خلاق‌تر برای دوران پس از کرونا پرورش دهند. برنامه‌ریزان و معماران سراسر دنیا تا کنون برای طراحی شهرهای دوستدار کودکان، ایده‌های زیادی مطرح کرده‌اند که در ادامه به شرح مهم‌ترین آن‌ها پرداخته می‌شود.

وجود فضاهای سبز برای همه

وجود فضاهای سبز در نزدیکی مناطق مسکونی برای رفاه جسمی و ذهنی کودکان و سایر اقشار جامعه از اهمیت بسیاری برخوردار است. کودکانی که به فضاهای سبز دسترسی بیشتری دارند، نسبت به سایر کودکان، از استرس کمتری برخوردار هستند و در مواجهه با مشکلات، با آرامش بیشتری عمل می‌کنند. گزارشات حاکی است که کودکانی که ساعتی از روز یا حتی هفته را در فضاهای سبز می‌گذرانند، بهتر از سایرین می‌توانند بر مطالب درسی متمرکز شوند و در برقراری ارتباط اجتماعی با سایرین، بسیار موفق‌تر عمل کنند.

مقامات رسمی در طراحی شهرهای دوستدار کودکان، ایجاد فضاهای سبز را در مناطق مختلف به دقت مورد توجه قرار می‌دهند و از احداث ساختمان‌های جدید در محل پارک‌ها و مراکز تفریحی، خودداری به عمل می‌آورند. بنابراین، تمام کودکان شهر در نزدیکی محل زندگی خود به فضاهای سبز دسترسی دارند و می‌توانند بدون نیاز به وجود والدینشان، اوقات فراغت خود را در این مکان‌های پاک سپری کنند.

زیرساخت‌های ایمن برای پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری

در اغلب شهرهای جهان کودکان یا به وسیله خودرو به تردد در محیط اطراف خود می‌پردازند یا اینکه وجود یک بزرگ‌تر در کنار آن‌ها حین پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری ضروری است چرا که زیرساخت‌های شهری امنیت کافی برای تردد آن‌ها را ندارد. اگرچه وجود فضاهای پیاده و دوچرخه‌سوار-محور برای تمام اقشار جامعه مفید است و می‌تواند به پویایی آن‌ها منجر شود، با این حال، کودکان بیش از هر گروه سنی دیگری به چنین فضاهایی نیاز دارند. به عنوان مثال، در شهر گورگان هند بسیاری از کودکان مایل به دوچرخه‌سواری و پیاده‌روی در مسیر مدرسه تا خانه، یا برعکس، هستند اما تصادفات زیادی که هر روزه باعث مرگ برخی از کودکان در این مسیرها می‌شود، بر ترس این گروه سنی و والدینشان افزوده است.

بدیهی است که در طراحی شهرهای دوستدار کودک باید زیرساخت‌هایی ایمن برای دوچرخه‌سواری و پیاده‌روی آن‌ها، به خصوص در مسیر مدرسه تا منزل، به وجود آید، تا والدین بدون نیاز به وجود مراقبت خود از کودکان، فرزندانشان را راهی مدرسه کنند. برنامه‌ریزان دارالسلام، بزرگ‌ترین شهر تانزانیا، به منظور کاهش سوانح خیابانی و افزایش امنیت خیابان‌های اطراف مدارس، رویکرد استراتژیکی به کار برده‌اند. آن‌ها با تمرکز بر نرخ بالای تصادفات خیابانی توانسته‌اند در مدت زمانی کوتاه و با مداخلاتی کوچک، تغییرات قابل توجهی در زیرساخت‌های اطراف مدارس به وجود آورند و میزان مرگ‌های ناشی از سوانح ترافیکی را به حداقل برسانند.

مناطق کم‌سرعت

برنامه‌ریزان شهری به منظور ایجاد امنیت عابران پیاده و دوچرخه‌سواران باید محدودیت‌های خاصی برای سرعت تردد خودروها اعمال کنند تا از این طریق، تصادفات خیابانی را به حداقل برسانند. در بسیاری از شهرهای جهان، محدودیت سرعت برای خیابان‌هایی با عبور افراد پیاده و دوچرخه‌سواران، ۳۰ کیلومتر بر ساعت در نظر گرفته شده است و تجاوز از آن، پیگرد قانونی مأموران راهنمایی و رانندگی را در پی دارد.

بوگاتا از مردم محورترین شهرهای جهان در زمینه تردد به شمار می‌رود که تا کنون مقامات محلی شهرهای مختلف آن، اقدامات موفقیت‌آمیز زیادی برای به حداقل رساندن نرخ مرگ و میر ترافیکی انجام داده‌اند. به عنوان مثال، در برخی از مناطق پرتردد شهر، مقامات علاوه بر اعمال قانون محدودیت سرعت ۳۰ کیلومتر بر ساعت، اقداماتی نیز نظیر خط کشی عابر پیاده با استفاده از رنگ، چسب نواری و حتی گچ برای کاهش ترافیک خودرویی انجام داده‌اند. این اقدامات اگرچه به ظاهر بسیار ساده به نظر می‌رسد، اما نقش مهمی در کاهش تصادفات خیابانی ایفا کرده است.