پایان حاکمیت دو گانه و پولی بر مهدکودک‌ها و جزئیات ماموریت‌های خاص آموزش و پرورش

به گزارش کودک پرس ،پیرو مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی در اواخر آذرماه سال جاری، امر تربیت کودکان تا شش سال به آموزش و پرورش سپرده شد. بر این اساس، کلیات واگذاری امر تربیت کودکان تا شش سال از مهدکودک‌ها تا پیش دبستانی تصویب و به صورت یکپارچه به وزارت آموزش و پرورش سپرده شد.

گفته شد که رهبر معظم انقلاب روز سه شنبه ۱۱ شهریور در ارتباط تصویری با وزیر، معاونان، مدیران و رؤسای وزارت آموزش و پرورش در سی و چهارمین اجلاس آموزش و پرورش به وضعیت مهد کودک‌ها و پیش دبستانی‌ها اشاره کردند و با اظهار تأسف از رها بودن مهد‌های کودک به دلیل اختلافات برخی دستگاه‌های دولتی گفتند: براساس گزارش‌های رسیده، وضعیت مهد‌های کودک به‌هیچ‌وجه خوب نیست و نباید به مهد‌های کودک، نگاه مراکز خدماتی داشت بلکه مراکز مهم آموزشی و پرورشی هستند.

در پی این فرمایشات، شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز بیست و پنجم آذر ماه در جلسه‌ای به ریاست حسن روحانی رئیس جمهور، واگذاری مسئولیت حوزه تعلیم و تربیت کودک و ساماندهی و مدیریت مهدکودک‌ها به وزارت آموزش و پرورش را تصویب و مصوبه جلسه ۸۳۴ شورای عالی انقلاب فرهنگی مورخ ۲۵ آذر ۱۳۹۹ با عنوان ماده واحده “کلیات ساماندهی امور مربوط به مهد‌های کودک” را ابلاغ کرد.

این ماده واحده به قوه قضائیه،  مجلس شورای اسلامی،  وزارت آموزش و پرورش،  وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی،  دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی ابلاغ شده است و بر اساس آن تمامی امور مربوط به مهد‌های کودک و سایر مراکز نگهداری کودکان اعم از صدور مجوز، برنامه‌ریزی، هدایت و نظارت، تقویت استاندارد‌ها و ارزیابی، به منظور ساماندهی امور مرتبط با تعلیم و تربیت دوره کودکی به وزارت آموزش و پرورش محول شده است.

همچنین در تبصره این ماده واحده تأکید شده است: اساسنامه مرکز یا سازمان مربوطه که وابسته به وزارت آموزش و پرورش است، ظرف مدت یک ماه توسط وزارت آموزش و پرورش با همکاری شورای تخصصی تحول و نوسازی آموزشی، تدوین و به شورای عالی انقلاب فرهنگی جهت تصویب ارائه شود.

تقسیمات مهد‌های کودک و گروه‌های سنی شامل مهد‌ها

پیش‌تر، تقسیم بندی زیر چهار سال و چهار تا شش سال بود که البته طبق گزارش رئیس سازمان بهزیستی، ۸۰ درصد تمامی کودکانی هم که به مهدکودک می‌رفتند، در همین گروه سنی چهار تا شش سال قرار داشتند و مشمول قانون آموزش و پرورش می‌شدند. طبق آمار، ۲۰ درصد کودکان در مهد‌های کودک، زیر چهارسال سن دارند. کلیات واگذاری و یکپارچه بودن مدیریت، برنامه ریزی، سیاست گذاری و نظارت تربیت کودکان تا شش سال به آموزش و پرورش واگذار شده است.

نکته مهم درباره این طرح اینکه، این واگذاری به صورت یکپارچه تمام کودکان زیر شش سال را در بر می‌گیرد. موضوعی که در گذشته هم مسئولیت کودکان چهارسال طبق قانون سال ۹۵ مجلس از حیث محتوا و برنامه بر عهده آموزش و پرورش بود و بهزیستی مسئولیت اجرا و نظارت را برعهده داشت که از این پس یکپارچه دیده می‌شود. اما این طرح تا به امروز فراز و فرود‌های زیادی داشته است.

در همین حال، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در جدیدترین اظهاراتش از تصویب نهایی اساسنامه سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک در جلسه شورا خبر داد و گفت: این سازمان عهده‌دار امور مرتبط با تعلیم و تربیت دوران کودکی با محوریت خانواده است.

سعیدرضا عاملی با بیان این که مصوبه بنیادین این جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب اساسنامه سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک بود، افزود: این سازمان عهده‌دار امور مرتبط با تعلیم و تربیت دوران کودکی با محوریت خانواده شد، البته خانواده در همه مراحل زندگی محور تعلیم و تربیت و تقویت دانش و توانایی‌های دینی و ارزشی و مهارت‌های زندگی فرزندان است.

وی خاطرنشان کرد: با توجه به عصر فوق‌العاده پیچیده و چند متغیره‌ای که در آن زندگی می‌کنیم، آگاهی‌بخشی به خانواده در خصوص حساسیت‌ها و مهارت‌های مهم اجتماعی، تقویت دانش مجازی و سایر توانمندی‌ها که مبتنی بر توجه به زمان، تعلیم و تربیت با تکیه بر علوم اسلامی و علوم تخصصی مرتبط با کودک است، اهمیت پیدا می‌کند و در واقع مبنا ارتباط و تعامل با خانواده‌ها خواهد بود.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: در دوره مهد کودک و پیش‌دبستانی نیازمند معلمان متخصص کودک و تقویت توانایی‌های مهم مرتبط با زیر ساخت‌های اساسی اجتماعی شدن و فرهنگی شدن کودک هستیم.

عاملی همچنین گفت: مواردی مثل پرورش مهارت‌های حسی- حرکتی، پرورش روحیه و رفتار عاطفی، توانایی‌های مرتبط با مهارت‌های ذهنی، پرورش صفات اخلاقی و رفتار‌های اجتماعی مبتنی بر ارزش‌های اسلامی، انس با قرآن و علاقه به یادگیری آن، تقویت ذوق هنری و زیبایی‌شناسی، تبیین امور مهم مورد توجه دینی مثل راست‌گویی، صداقت در رفتار، تعهد فردی و اجتماعی و احترام به حقوق دیگران، پرورش هویت ملّی و احساس تعهد به هم‌وطنان، پرورش مهارت‌های زبان فارسی، ارتقاء سطح بهداشت و ایمنی، آشنایی با محیط زیست، علاقه و انس با طبیعت و مراقبت از آن همچنین توانایی کار گروهی و جمعی، نظم اجتماعی و احترام به قانون و مقررات مبنای توانمند سازی در این دوره سنی مهم که کودک از بالاترین سطح یادگیری برخوردار است، خواهد بود.

از آغاز چهار سالگی تا دوران دبستان دوره یک‌ساله مهد کودک و دو سال پیش‌دبستانی را پیش رو خواهیم داشت و راهبری، هدایت، نظارت، برنامه‌ریزی و تامین محتوای مناسب بر عهده وزارت آموزش و پرورش گذاشته شد. این سازمان ملی با ماموریت خانواده‌محوری مسوولیت نظارت و هدایت را عهده‌دار خواهد بود. محور آموزش‌های این دوره بر عهده بخش غیر دولتی و مردمی است. یکپارچگی این مسوولیت در مصوبه ۸۳۴ شورای عالی انقلاب فرهنگی تأمین شده بود و مجوز دهی و سایر شئون دوره کودکی از سازمان بهزیستی گرفته و به وزارت آموزش و پرورش به‌صورت متمرکز واگذار شد.

عاملی به پیش‌بینی هیأت امناء برای این سازمان در اساسنامه مصوب اشاره کرد و گفت: در این هیأت امنا بین ۲ الی ۴ نفر از نمایندگان خانواده‌ها به انتخاب انجمن اولیاء و مربیان و همچنین ۲ نماینده از رؤسای مهدکودک‌ها عضویت خواهند داشت و اعضای حقوقی و حقیقی از جمله معاونان مرتبط آموزش و پرورش همچنین نماینده حوزه علمیه قم و کانون پرورش فکری کودکان پیش‌بینی شده است و سازمان بر پایه ظرفیت‌های علمی و تعلیم و تربیت دانشگاه‌ها و سایر مراکز علمی و حوزوی کشور اداره خواهد شد.

در اساسنامه، قانون تضاد منافع نیز پیش‌بینی شده است و کسانی که عهده‌دار راهبری این حوزه هستند، نمی‌توانند به خودشان مجوز مهدکودک و پیش‌دبستانی خصوصی دهند؛ افرادی خارج از حلقه مسئولیت در آموزش و پرورش باید عهده‌دار این مسوولیت باشند.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی تاکید کرد: پیش‌بینی‌های لازم در اساسنامه، به لحاظ اصول حاکم، وظایف سازمان و اهداف مشخص و تدابیر لازم برای حمایت‌هایی که دولت باید از محل منابع عمومی برای تقویت کیفیت تعلیم و تربیت دوران کودکی در نظر بگیرد، شده است که منع از تصدی‌گری دولتی و واگذاری امور به بخش خصوصی مورد تاکید ریاست شورای عالی انقلاب فرهنگی و سایر اعضای شورای عالی بود.

عاملی اظهارداشت: بعد از بحث و گفتگو و پیشنهاد اصلاحات در اساسنامه سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک، اعضا به اتفاق اساسنامه را مورد تصویب قرار دادند. بر پایه این اساسنامه، راهبری یک دوره سنی جدید بر عهده آموزش و پرورش گذاشته شد و می‌توان گفت یک مقطع مهم آموزشی که از تخصصی‌ترین وجه آموزش برخوردار است، به وظایف آموزش و پرورش به صورت منسجم اضافه شد.

درخواست بهزیستی برای تسریع در انتقال مهد‌ها به آموزش و پرورش

با این حال، بهزیستی هم اعلام کرده است: مهد‌هایی که به آموزش و پرورش منتقل خواهند شد، غیردولتی هستند. بهزیستی نیز بر این مساله پافشاری داشت که متولی مهد‌ها باید یکی باشد و متولی دوگانه، مدیریت و نظارت مهد‌ها را با اشکال مواجه می‌کند؛ بنابراین تصمیم را به شورای انقلاب فرهنگی سپردیم تا نظارت مهد‌ها یکسان شود.

بنا به اعلام بهزیستی، اکنون حدود هفت درصد از کودکان زیر ۶ سال در کشور در مهد‌های کودک حضور دارند که این رقم حدود ۶۶۱ هزار کودک را بالغ می‌شود که در قالب ۵۶۰۰ مهدکودک شهری، ۷ هزار و ۲۰۰ روستامهد‌ها و حدود ۶۵۰۰ مهد در مناطق حاشیه شهر‌ها حضور دارند و اکنون ۵۷ هزار مربی در مهد‌های کودک مشغول فعالیت هستند.

حبیب الله مسعودی فرید معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور درباره واگذاری مهد‌های کودک به وزارت آموزش و پرورش، اظهار کرد: کارگروهی برای نقل و انتقال مهد‌های کودک به آموزش و پرورش بین سازمان بهزیستی، وزارت آموزش و پرورش و شورای عالی انقلاب فرهنگی تشکیل شده است. این نقل و انتقال به صورت یکجا نیست و به مرور زمان است. وزارت آموزش و پرورش به مهد‌های کودک فرصت خواهد داد تا براساس اساسنامه‌ای که تدوین می‌کند، مهد‌های کودک شرایط خود را تطبیق دهند. مجوز‌های قبلی پابرجا هستند و مشکلی ندارند، اما وزارت آموزش و پرورش رویه اداره مهد‌های کودک را براساس شرایط خود تغییر خواهد داد.

وی در پاسخ به این سئوال مبنی بر اینکه آیا افرادی که در شرف دریافت مجوز راه اندازی مهد‌های کودک از بهزیستی بودند، اما اداره مهد‌ها به وزارت آموزش و پرورش منتقل شد، مجوز را از بهزیستی دریافت خواهند کرد، گفت: از شورای عالی انقلاب فرهنگی در این خصوص استعلام گرفتیم که آیا تا زمانی که هنوز انتقالات به صورت کامل صورت نگرفته، بهزیستی می‌تواند مجوز صادر کند که هنوز جوابی را از شورای عالی انقلاب فرهنگی دریافت نکرده ایم.

او تاکید کرد که اگر قرار است دیگر مجوزی توسط سازمان بهزیستی صادر نشود، پس سرعت انتقال مهد‌های کودک به وزارت آموزش و پرورش باید افزایش پیدا کند تا کار افرادی که قصد راه اندازی مهد کودک را داشتند، سرعت بخشیده شود و ضرر و زیان نداشته باشند.

دستاورد‌های طرح چیست؟

شاید یکی از مهم‌ترین دلایل این تصمیم، وجود چندگانگی و عملکرد سلیقه‌ای در بحث آموزش کودکان زیر شش سال در مهد‌های کودک بود، این مسئله نمود عینی خود را در دوره پیش‌دبستانی نشان می‌داد، زیرا زمانی که کودک پس از اتمام دوره پیش‌دبستانی، پای به دبستان می‌گذاشت، به‌علت متفاوت بودن نوع آموزش در مقطع پیش‌دبستانی مهد‌های کودک دچار مشکلاتی در یادگیری می‌شد.

باتوجه به اینکه بحث تعلیم و تربیت یک امر پیوسته از دوران کودکی تا نوجوانی است، بنابراین این مسئله باید دارای یک سازوکار و مدیریت یکپارچه باشد و الگوی معینی برای آموزش کودکان زیر شش سال تهیه و تدوین شود، اما قطعا هر نوع تغییری قبل از انجام نیازمند یکسری اقدامات کارشناسی است تا کمترین آسیب به کودکان و متولیان وارد شود.
معمولا آموزش پیش‌دبستانی در مهد‌های کودک خصوصی هزینه‌های بالایی را به خانواده‌ها تحمیل می‌کرد و این مسئله موجب می‌شد که بسیاری از خانواده‌ها که دارای مشکلات مالی بودند از حضور فرزند خود در دوره پیش‌دبستانی صرف‌نظر کنند، شاید قرار گرفتن مهد‌های کودک زیر نظر آموزش و پرورش و حمایت دولت از این قشر موجب کاهش هزینه در این مهد‌های کودک شود و تمامی دانش‌آموزان نیز بتوانند از این مزیت آموزشی بهره‌مند شوند.

تعطیلی مهد‌های کودک از ابتدای شیوع کرونا، مشکلات متعددی را برای صاحبان و مربیان این مراکز به‌وجود آورد، این روز‌ها افراد شاغل در مهادی کودک نگران این تغییر و تحول هستند، زیرا دقیقا نمی‌دانند سرنوشت کاری آن‌ها در آینده با این تغییر چگونه خواهد شد.
حالا و با این انتقال، مهد‌های کودک هم جزو آموزش و پروش بوده و طبق قوانین این وزارتخانه پیگیری خواهند شد.