عدم وجود آرشیو و موزه برای عروسک‌ها

به گزارش کودک پرس     محمد لقمانیان که (دوشنبه اول شهریور) نمایشش را به صحنه می‌برد،درباره‌ی شرایط کنونی ساخت و نگهداری عروسک‌ها گفت:بعضی هنرمندان خودشان عروسک‌ساز هستند، کارگاه دارند و در کارگاه خود عروسک می‌سازند و از آن نگهداری می‌کنند؛ اما برای کسی مثل من ساخت عروسک خیلی سخت است. بخصوص عروسک‌های بزرگ، نیازمند مکانی هستند که نگهداری شوند تا از بین نروند. بعضی عروسک‌ها  بسیار محبوب و ماندگار هستند باید آرشیو داشته باشیم تا حفاظت درستی از عروسک‌ها بشود. قبلاً موزه و نمایشگاه عروسکی داشتیم و خانه‌ی عروسک هم اقداماتی انجام داده است اما آرشیو مشخصی وجود ندارد. هنرمندان خلاق و دلسوز هنر هستند، اگر مسئولان دولتی هم این قضیه را جدی‌تر بگیرند، اتفاق فوق العاده‌ای می‌افتد. تدارک یک آرشیو کار خیلی سختی نیست.

این کارگردان درباره‌ی داستان نمایشش «چه کسی گربه را جا به جا کرد؟» توضیح داد: این کار درباره‌ی یک زوج به نام آقای شعبده‌باز و خانم دلقک است که گذشته‌ی خود را مرور می‌کنند و برای این کار سراغ عروسک‌هایشان می‌روند؛ تا جایی که خرگوش آقای شعبده‌باز استعفا می‌دهد و از کلاه او می‌رود و خانم دلقک تصمیم می‌گیرد یک گربه را به جای او استخدام کند. از آنجا که آنها بچه‌دار نمی‌شوند، او به این گربه دلبستگی پیدا می‌کند. اما آقای شعبده باز دوست ندارد گربه جایی غیر از کلاه او باشد و در نتیجه اختلافات آنها زیاد می‌شود و کار به جدایی می‌کشد.

او درباره‌ی گروه سنی مخاطبان این نمایش نیز گفت: من خانواده‌ها را مد نظر داشتم یعنی از کودک تا پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها می‌توانند جذب این نمایش شوند.

این کارگردان تئاتر با بیان اینکه در این کار از عروسک‌های دستکشی استفاده شده است، درباره‌ی شیوه‌ی اجرای نمایشش توضیح داد: در این کار من و آنالی شکوری در نقش این زوج بازی می‌کنیم و برای نشان دادن اتفاقات گذشته هم از عروسک‌ها استفاده کردیم. با توجه به اینکه پیش‌بینی می‌کردیم در تالار قشقایی تئاترشهر اجرا داشته باشیم، در طراحی کار شرایط سالن را هم مد نظر داشتیم و با کمک نورپردازی سعی کردیم تماشاگران انتهای سالن هم بخوبی عروسک‌ها را ببینند.

لقمانیان درخصوص کمک‌هزینه‌ای که در این دوره از طرف جشنواره برای ساخت عروسک‌ها اختصاص داده شده است نیز گفت: با توجه به اینکه من در کارم هم شعبده‌بازی دارم و هم عروسک، این کمک‌هزینه برای ما کم بود که در سه قسط پرداخت شد و به گفته‌ی دوستان مبلغی هم بعد از جشنواره پرداخت خواهد شد. اما  این ایراد از طرف جشنواره نیست و از مدیران اجرایی است که باید بیش از اینها به تولید اثر هنری کمک کنند. کار من شعبده‌بازی بود و دوست داشتم کارهای هیجان‌انگیزی انجام دهم اما برای این کار باید ابزارهایی تهیه‌ می‌کردیم که قیمتشان از سه تا ۱۰ میلیون تومان بود و من نتوانستم هیچ‌کدام را بخرم و از ابزار ساده‌ی شعبده‌بازی استفاده کردم.

او ادامه داد: تولید هنر باید مانند سایر ملزومات کشور برای مسئولان مهم باشد. همانطور که در سینما فیلمی مانند «محمد رسول الله(ص)» ساخته‌ می‌شود  و ما با آن توانایی هنری و فرهنگ و دین خود را به دنیا نشان می‌دهیم، یک اثر تئاتر هم می‌تواند درجای خود سفیر مناسبی برای فرهنگ ما باشد.

لقمانیان درباره‌ی استفاده‌ی هنرمندان تئاتر عروسکی از داستان‌ها، اسطوره‌ها و زمینه‌های فرهنگ ایرانی نیز توضیح داد: هنرمندان همواره از این داستان‌ها استفاده می‌کنند و در هر جشنواره تئاترهای آیینی و سنتی و مدرن و سایر سبک‌ها را در کنار هم می‌بینیم. هنرمندان، بخصوص در تئاتر عروسکی این توجه را به ادبیات و فرهنگ خودمان دارند و نمی‌شود به آنها خرده گرفت. کاری هم که من اجرا می‌کنم متعلق به فرهنگ خاصی نیست و چون داستانگو است برای همه قابل فهم است. شاید شعبده‌باز و دلقک عناصری باشند که خارجی به‌نظر برسند اما در فرهنگ ما هم شناخته شده‌اند.

او درباره‌ی اینکه چرا شعبده‌بازی را وارد نمایش عروسکی کرده است توضیح داد: قصد داشتم این دو را باهم تلفیق کنم چون خودم علاقه‌ی زیادی به شعبده دارم و چند سالی است بطور جدی آن را پی‌گیری می‌کنم و دیدم تکنیک‌های شعبده‌بازی در نمایش عروسکی خیلی کم است و اگر از آنها استفاده کنیم خیلی به فضای فانتزی در نمایش عروسکی افزوده می‌شود.

محمد لقمانیان در پایان درباره‌ی فضای شانزدهمین دوره‌ی جشنواره تئاتر عروسکی که به دبیری مرضیه برومند برگزار می‌شود نیز گفت: با حضور خانم برومند و همکارانشان جشنواره بهتر از سال‌های قبل است. هر جشنواره باید یک نفر مثل مرضیه برومند داشته باشد، چون خیلی از اتفاقات خوب به واسطه‌ی حضور ایشان افتاده است. او یک پیشکسوت است که همه او را قبول دارند و با وجود ایشان همه‌چیز خوب پیش می‌رود. بهائی که به بچه‌های تئاتر شهرستان‌ها در این دوره داده شده و کارگاه‌هایی که برای آنها برگزار شده و بسیاری کارهای خوب دیگر که در دوره‌های قبل نبود. هیچ‌کس نمی‌توانست از نزدیک با دبیر ارتباط داشته باشد اما خانم برومند یک گروه تلگرامی درست کرده که در آن استادان تئاتر عروسکی و هنرمندان تهران و شهرستان‌ها حضور دارند و باهم در فضایی صمیمانه بحث و تبادل نظر می‌کنند.

کارگردان «چه کسی گربه را جابه‌جا کرد؟» که امروز 1 شهریور ماه در اولین روز جشنواره و فردا 2 شهریور ماه دو اجرای اثرش را به صحنه می‌برد، درباره‌ی عوامل این نمایش پنجاه‌وپنج‌دقیقه‌ای گفت: نویسنده کار علی امیر ریاحی و حامد زحمتکش طراح اجرایی صحنه و مدیریت هنری کار را بر عهده دارد. آزاده مؤیدی‌فر و کاظم سیاحی نیز که از صداپیشگان و بازیگران خوب تئاتر تلویزیون هستند در این کار بازی می‌کنند. رؤیا راد دستیار کارگردان و آرش تنهایی نیز طراح پوستر نمایش هستند. خود من هم که تحصیل‌کرده‌ی کارشناسی نمایش عروسکی و کارشناسی ارشد کارگردانی تئاتر در دانشگاه تهران هستم، در مجموعه‌ی «کلاه قرمزی» عروسک‌گردان فامیل دور و صداپیشه‌ی بچه‌ی فامیل دور بودم و در دوره‌های قبلی به عنوان عروسک‌گردان و صداپیشه در جشنواره حاضر بودم و در این دوره به عنوان کارگردان حضور دارم.

منبع:    ایسنا