به گزارش کودک پرس ، حجت‌الاسلام والمسلمین علیرضا سبحانی‌نسب، مدیر نشر جمال، درباره ترجمه آثار خارجی در حوزه کودک و نوجوان گفت: با توجه به اینکه ترجمه آثار خارجی بدون رعایت کپی‌رایت، ساده‌ترین، ارزان‌ترین و قابل توجیه‌ترین فعالیت اقتصادی برای ناشران به شمار می‌رود، ناشران متعددی ترغیب می‌شوند که سراغ ترجمه بروند که اغلب آنها نیز بدون پرداخت کپی‌رایت، کتاب‌ها را ترجمه و روانه بازار می‌کنند.
وی با بیان اینکه ترجمه می‌تواند به غنای فرهنگی کمک کند، افزود: ناشران می‌توانند به زمینه‌هایی که در آنها دچار کمبودیم بپردازند و آثار مورد نظر را چاپ کنند و این امر برای ناشران آورده خوبی به همراه خواهد داشت، اما وقتی انتشار آثار بدون توجه به تناسب فرهنگی و بومی انجام شود و تنها به جوانب سودآوری و سوداگری توجه شود، آسیب فرهنگی در پی خواهد داشت.
حجت‌الاسلام سبحانی‌نسب با بیان اینکه بیش از ۶۰ درصد کتاب‌های کودک و نوجوان ترجمه‌ای است، ادامه داد: عمده ترجمه‌ها مروج فرهنگ غربی است و گونه‌ای از تهاجم فرهنگی به شمار می‌‌آید. این عملکرد سبک زندگی ایرانی اسلامی را مورد تهدید و تهاجم قرار می‌دهد و با هیچ منطق و فرهنگی قابل قبول نیست.
این ناشر گفت: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در راستای ممیزی جدی رسالتی برای خود قائل نیست و با چند خط قرمز کلی به این آثار اجازه نشر می‌دهد و این آثار نه تنها منتشر می‌شوند، بلکه به سرعت در فهرست حمایت‌های ارشاد هم قرار می‌گیرند، چه برسد به فهرست نمایشگاهی، زیرا ناشران به دلیل تعدد کتاب، تبدیل به برند‌های معروفی شده‌اند که در نمایشگاه‌های گوناگون هم مکان خوبی را برای غرفه خود اجاره می‌کنند.
سوداگری هدف بسیاری از ناشران
وی تصریح کرد: ترجمه کتاب‌های فرهنگساز قطعاً در ارتقای فرهنگی جامعه مؤثر است اما کتاب‌هایی که با فرهنگ بومی کشور تناسب ندارند، نظام فرهنگ عمومی را بر هم می‌زنند و چاپ آنها نمی‌تواند جزء با انگیزه سوداگری صورت گیرد. این آثار به صورت قارچ‌گونه در حال چاپ و انتشار‌ند و بخش کمی از ناشران به دلیل ناآگاهی، توجیه نبودن و توجه نداشتن به میزان تخریب چنین اقداماتی، دست به این امر می‌زنند، اما بخش زیادی با وجود تذکراتی که این کتاب‌ها باعث اباحه‌گری، دین‌زدایی، خرافه‌پرستی و … می‌شود، توجه نمی‌کنند و این مسئله نشان می‌دهد که از روی عمد با تاراج فرهنگ به صرفه اقتصادی می‌رسند و نهاد یا فردی مسئول رسیدگی به این امر نیست تا باید و نبایدها را بررسی کند.
سبحانی‌نسب با اشاره به میزان آسیب‌های آثار ترجمه‌ای در برابر آثار تألیفی، بیان کرد: ناشران به جای پرداخت حق تألیف به مؤلفان و حق تصویرگری به تصویرگران داخلی، با حق‌الزحمه مختصر ترجمه، اثر مورد نظرشان را منتشر می‌کنند. بنابراین این امر برای ناشران جذاب است که بتوانند با کمترین هزینه یک کتاب موفق را در ویترین نشر خود داشته باشند، اما این مسئله باعث می‌شود که مؤلف به تدریج با کم شدن دستمزدش انگیزه کمی برای تألیف داشته باشد و از گردونه نشر خارج شود و به تبع این امر مؤلفان و نویسندگان پیشکسوت نیز از تربیت و پرورش نوقلمان باز بمانند.
تبعات ترجمه‌های نامناسب و بدون ضابطه
وی با اشاره به تبعات بی‌توجهی به آثار ترجمه‌ای نامناسب، ادامه داد: ترجمه کتاب‌های نامناسب هم سبک زندگی غربی را ترویج می‌دهد و هم به نابودی قلم و پدیدآوری کتب کودک و نوجوان می‌انجامد و این بزرگترین آسیبی است که از کتاب‌های ترجمه‌ای نامناسب، بی‌رویه و بدون ضابطه ناشی می‌شود.
در بخش دریافت مجوز کتاب‌های ترجمه‌ای مسئله‌دار تسامح‌ها، همراهی‌ها و کمک‌هایی برای برخی ناشران وجود دارد. در بسیاری از موضوعات حتی اگر کتاب هم نداشته باشیم، جایی به نام وزارت ارشاد وجود دارد که برای تألیف کتاب‌هایی با این موضوعات حمایت کند
این ناشر درباره دلایل سهولت صدور مجوز چاپ آثار ترجمه‌ای گفت: چون در سمت بررسی کتاب نبوده‌ام، نمی‌توانم به طور قاطع بیان کنم که دستی در کار است، اما کتاب‌های ترجمه‌ای به قدری با سهولت وارد بازار نشر می‌شوند که می‌توان گفت در بخش دریافت مجوز کتاب‌های ترجمه‌ای مسئله‌دار تسامح‌ها، همراهی‌ها و کمک‌هایی برای برخی ناشران وجود دارد. در بسیاری از موضوعات حتی اگر کتاب هم نداشته باشیم، جایی به نام وزارت ارشاد وجود دارد که برای تألیف کتاب‌هایی با این موضوعات حمایت کند. اما به هر حال ما نیازمند کتاب‌های فانتزی و هیجانی تراز انقلاب هستیم و در این راستا اهل قلم و اندیشمند کم نداریم و باید از اهالی قلم حمایت شود تا آثار متعدد و خوبی را تألیف کنند. لزوماً نباید ژانر وحشت وجود داشته باشد که کودکان و نوجوانان را به سمت و سوی هیجانات منفی بکشاند. متأسفانه برخی مسئولان به این نیازها توجه کافی نمی‌کنند و برنامه‌ای هم ندارند؛ از این رو عرصه برای آثار فانتزی مهاجم و مخرب بازتر بوده و حتی فرش قرمز هم برای آنها پهن می‌شود و در نتیجه پس از چند سال آثار مخرب آنها روشن‌تر می‌شود.
تجربه ناخوشایند در ترجمه
سبحانی‌نسب با اشاره به آثار ترجمه در نشر جمال، بیان کرد: در نشر جمال چند اثر اخلاقی ترجمه‌ای منتشر کرده‌ام که مربوط به سال‌های گذشته است. در واقع با یک شرکت قرارداد بسته و امتیاز چند عنوان کتاب را خریداری، ترجمه و چاپ کردم، اما این کار را جزء خطاهای نشر خودم می‌دانم، زیرا بعداً احساس کردم که باید با حوصله بیشتری این آثار را با مؤلفان داخلی منتشر می‌کردم، ولی به سبب اینکه در نمایشگاهی آثاری را درباره آشنایی کودکان با خدا دیدم، از ناشر این آثار را خواستم و متوجه شدم که ناشر آن آثار را به ما نداده و آثار مشابهی را عرضه کرده است. در واقع با تخلف ناشر نتوانستم به فایل این آثار دسترسی پیدا کنم. بنابراین این تجربه ناخوشایند را در حوزه ترجمه داشتم.
وی با اشاره به معیارهای انتخاب کتاب ترجمه‌ای یا مترجم تصریح کرد: اگر ناشر به تخصص لازم در انتخاب کتاب رسیده باشد، می‌تواند در زمینه آثار ترجمه‌ای کار کند. در غیر این صورت می‌تواند از راهنمایی‌های کارشناسان مجرب استفاده کند و خطایم این بود که در خرید این کتاب‌ها از مشاوره‌ای استفاده کردم که معیارهایش با معیارهای من متفاوت بود و استانداردهای نشر جمال مورد توجه او نبود و این امر باعث شد آثار ضعیف ترجمه‌ای منتشر شود. بنابراین در نشر بین‌الملل بهره‌گیری از مشاوره‌های خبره و حرفه‌ای حائز اهمیت است.
منبع: ایکنا
ارسال دیدگاه