تدوین محتوای “مهدهای کودک” بر اساس فرهنگ ایرانی ـ اسلامی

به گزارش کودک پرس، به نقل از تسنیم، هم اکنون بالغ بر 17 هزار مهدکودک در کشور فعال هستند که از این تعداد بخشی در شهرها و بخشی در روستاها فعالیت می‌کنند،  بر اساس اعلام مسولان سازمان بهزیستی کشور، متولی مهدهای کودک و تبین برنامه‌های آموزشی برای مهدها، سازمان بهزیستی کشور است که در این بخش نیز این سازمان‌ها برنامه‌های را تهیه و طی بخشنامه‌ای به مهدهای کودک ابلاغ می‌کند و مهدها نیز موظفند بر اساس آن عمل کنند.

در همین ارتباط و برای اطلاع از آخرین وضعیت مهدهای کودک و محتوای آموزشی آن گفت‌وگویی با سید منتظر شُبر؛ مدیر‌کل دفتر امور کودکان و نوجوانان سازمان بهزیستی کشور انجام دادیم که در ادامه تقدیم مخاطبان ارجمند تسنیم شده است:

تسنیم: در حال حاضر چه تعداد مهدکودک در سطح کشور فعالند؟

هم‌اکنون 17 هزار مهدکودک مجوز‌دار در کشور فعالند که از این تعداد 7 هزار و 500 مهد، روستا‌مهد بوده، یک هزار و 200 مهد در حاشیه شهرها فعالیت می‌کنند و مابقی مهدکودک‌های شهری هستند که سازمان بهزیستی برنامه‌های آموزشی را برای تمامی مهدها در نظر گرفته است.

تسنیم: سیستم نظارتی سازمان بهزیستی بر مهدکودک‌ها چگونه است؟

نظارت بر فعالیت و عملکرد مهدهای کودک به‌عنوان پرورش‌دهنده‌گان و آینده‌سازان ایران اسلامی از اهمیت بالایی برخوردار است لذا وجود یک سیستم نظارت دقیق می‌تواند با ارائه برنامه‌ریزی مناسب، مدیران مهدکودک را جهت شناسایی و پاسخ به‌موقع و مؤثر در برابر عواملی که موضوع تربیتی و پرورشی کودکان را تهدید می‌کند، توانا سازد؛ پیاده‌سازی سیستم نظارتی و ارزشیابی مستند‌ شده، منافع بسیاری را برای مهدهای کودک به ارمغان می آورد؛ ایجاد انگیزه در آموزش‌دهندگان، بهبود اثربخشی، تشخیص نیازها، کمک به خودارزیابی مهدهای کودک، بازدید از محیط آموزشی و ارائۀ بازخورد اصلاحی، افزایش رضایت خدمت گیرندگان از آن جمله است لذا برنامه‌های آموزشی در مهدها بر اساس مبنای دینی و اسلامی است.

تسنیم: آیا در اجرای برنامه‌های آموزشی ابلاغ شده از سوی مهدها نیز تخلفی صورت می‌گیرد؟

در این زمینه به هر حال 17 هزار مهدکودک فعال هستند و علی‌رغم نظارت بر آنها احتمال تخلف وجود دارد اما سازمان بهزیستی کشور تلاش کرده است تا با بازرسی‌های مستمر از تعدد تخلفات جلوگیری کند.

تسنیم: خانواده‌ها با چه شماره‌ای می‌توانند شکایات خود را مطرح کنند؟

در این بخش ابتدا باید گفت که مراکز دارای مجوز از بهزیستی، تحت نظارت مستقیم این سازمان هستند که از آن جمله می‌توان به مراکز نگهداری و مهدهای کودک اشاره کرد و این سازمان هیچ مسئولیتی را در قبال  مراکز غیر‌قانونی عمدتا کودک را از صبح تا شب نگهداری می‌کنند، ندارند و خانواده‌ها در ارتباط با شکایات خود در خصوص مهدهای مجوزدار با پیامک 3000012333 ارتباط برقرار کنند.

تسنیم: شهریه‌های مهدهای کودک بر چه اساسی تعیین می‌شود؟

شهریه‌های هر ساله شهریه مهدهای کودک با برگزاری جلسه‌ای بین نماینده وزارت صمت، سازمان بهزیستی و مهدهای کودک هر استان برگزار و درباره میزان افزایش شهریه‌ها تصمیم‌گیری می‌شد که این رویه امسال تغییر پیدا کرد و همین امر منجر شده تا میزان افزایش شهریه‌ها تا به امروز مشخص نباشد و این مسئله کارمندان و مدیران این مراکز و خانواده‌ها را دچار مشکلاتی کرده است و بهزیستی همچنان منتظر تصمیم سازمان حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان وزارت صنعت و معدن در این خصوص است.

از مدت‌ها پیش تاکنون سازمان بهزیستی تلاش زیادی کرده است تا هرچه سریع‌تر میزان افزایش شهریه‌ها مشخص شود اما تلاش‌های ما تا این لحظه نتیجه نداده است و این مشکل نتیجه‌ای جز ورشکسته شدن مهدهای کودک را به دنبال نخواهد داشت.

تسنیم: نحوه انتخاب مربیان در مهدهای کودک بر چه اساسی انجام می‌شود؟

اهمیت و توجه ویژه دین مبین اسلام به کودک و امر پرورش وی در سنین کودکی بر هیچ مسلمانی پوشیده نیست؛ به‌عنوان نمونه می‌توان به فرمایش حضرت علی علیه‌السلام اشاره کرد که فرمودند «العلم من الصغر کالنقش فی الحجر»؛ یادگیری و آموزش در خردسالی، بسان کندن نقش روی سنگ پایدار است و به فرمایش امام صادق(ع) کودک دوست دارد بازی و جست و خیز کند و چیزهایی جدید از زندگی را تجربه و کشف کند از این جهت مایل است به هرچیزی که در اطرافش مشاهده می‌کند دست بزند و با حواس خویش آن را بیازماید.

آزادی در استفاده و بهره‌گیری از حواس و عضلات است که موجب خلاقیت، رشد و شکوفایی حسی و حرکتی کودک می‌شود و نباید کاری کرد که به سیادت و آقایی او لطمه‌ای وارد شود اگر واکنش‌ها و رفتار والدین در این دوران در قبال کودک به اندازه و به موقع صورت پذیرد کودک از تعادل روانی، اخلاقی و هماهنگی شخصیتی برخوردار می‌شود همچنین امام صادق که فرمودند: «اَلغُلامُ یَلعَبُ سَبْعَ سِنیَن وَ یَتَعلَّم الکتابِ سَبعَ سنِینَ و یَتَعلَّمُ الحَلالَ وَ الَحرام سَبْعَ سِنینَ»(31)؛ کودک به مدت هفت سال باید بازی کند و به مدت هفت سال باید آموزش خواندن ببیند و به مدت هفت سال باید تعلیم حلال و حرام داده شود.»

در کنار اهمیت ویژه دین اسلام به کودک زیر هفت سال، در  علوم و تحقیقات امروزی نیز رشد همه‌جانبه و یکپارچه کودکان مورد توجه قرار گرفته است؛ رویکرد یکپارچه بر این پایه بنا شده که دوره  خردسالی  حیاتی‌ترین مرحله تکامل شخصیت انسان و تاثیر‌گذارترین دوره شکلگیری درک صحیح از مسائل مربوط به سلامتی، رفتار اجتماعی و آموزش است.

در این رویکرد تمرکز بر کودکان زیر 8 سال و به خصوص کودکان زیر 3 سال است همچنین در این رویکرد خانواده نقش محوری دارد لذا تاکید این رویکرد بر آن است که برای افزایش ظرفیت‌ها و توانایی‌های خانواده برای محافظت و پرورش کودکان، باید سرمایه گذاری و تلاش شود زیرا والدین نخستین مسئولانی هستند که وظیفه محافظت و مراقبت از کودکان، تامین نیازهای ضروری آنان و ایجاد محیط خانوادگی مناسب برای رشد بهینه کودکان را بر عهده دارند اما نیاز جامعه امروزی به مهدکودک و پرورش کودکان در چنین مکان‌هایی را نمی‌توان انکار کرد بنابراین قواعد و اصول تاسیس‌، اداره و انحلال  مهدهای کودک با بهره‌گیری از آمیزه‌های دینی‌، فرهنگی و ملی باید در اختیار باشد تا بتوان مکان مناسبی برای پرورش صحیح آینده‌سازان این مرزوبوم فراهم کرد.

لذا سازمان بهزیستی کشور با علم به اهمیت دوران کودکی و نقش برجسته آن در پرورش استعدادها و شکلگیری شخصیت و تکامل انسان و در راستای اجرای وظایف قانونی خود( بند 1 ماده 26 قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت مصوب27 بهمن 80  مجلس شورای اسلامی که صدور پروانه فعالیت مهدکودک را برعهده سازمان بهزیستی نهاده است  و ماده 244  قانون برنامه پنجم توسعه که قانون مذکور را تنفیذ کرده است) برنامه‌ریزی و نظارت بر عملکرد‌های مهدهای کودک در مسیر رشد یکپارچه کودکان  را در سرلوحه فعالیت‌های خود قرار داده است بنابراین  در  اجرای تبصره ذیل ماده 1 آئین نامه داخلی کمیسیون موضوع ماده 26 قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت، اصلاحیه دستورالعمل تاسیس، اداره و انحلال انواع مهدهای کودک توسط معاونت پیشگیری و اجتماعی  تهیه و در جلسۀ  مورخ سوم فرودین 90  توسط کمیسیون عالی ماده 26 همچنین در جلسه مورخ یکم فرودین 90  شورای معاونین به  تصویب رسیده و مبنای کار در کمیسیون عالی و کمیسیون ماده 26 استان‌ها شده است.

تسنیم: محتوای آموزشی مهدهای کودک بر چه اساسی تدوین می‌شود؟

سازمان بهزیستی در مهدهای کودک محتوایی مبتنی بر فرهنگ ایرانی ـ اسلامی تهیه و تدوین کرده است که قابل تفکیک هم  نیست و این محتوا تلفیقی از  فرهنگ بومی و ایرانی است که این محتوا باید در مهدهای کودک توسط مربیان مسلمان آموزش داده شود و از طرف دیگر فرد آموزش‌دهنده باید ایرانی باشد.

البته در بخشنامه جدید ابلاغی اعلام کردیم که استفاده از مربیان اقلیت‌های دینی در کلاسهای فوق‌برنامه ورزش، هنر و سفالگری و… بلامانع است؛ سازمان بهزیستی هم‌اکنون برای کودکان اقلیت‌های دینی، مهدهای کودکی را پیش‌بینی کرده است و تمام مربیان آنها از اقلیت‌های دینی هستند و محتوای آموزشی آنها نیز از محتوای آموزشی دینی خودشان است و ما هیچ وقت اجبار نمی‌کنیم که مربیان مسلمان در مهدهای کودک اقلیت‌های دینی حضور پیدا کند و این احترام به اقلیت‌های دینی است آنها نیز باید به اکثریت احترام بگذارند؛ حقوق مساوی این است که اقلیت‌های دینی و مسلمانان هر کدام مهدهای کودک خود داشته باشند و این موضوع هیچ مغایرتی با حقوق بشر ندارد.

و حرف پایانی..

سازمان بهزیستی تلاش خود را در حوزه‌های مختلف برای خدمت‌رسانی انجام‌ می‌دهد و در زمینه مهدهای کودک نیز بر اساس وظایفی که به عهده دارد و بر اساس آموزه‌های دینی اقدام می‌کند و در این مسیر نیز تاکید دارد که مهدهای کودک بر اساس بخشنامه‌های ابلاغ شده از سوی سازمان بهزیستی عمل کنند و در این زمینه نیز به طور مستمر از مهدها بازرسی خواهد کرد.