آموزش فرصت روبرو شدن با مشکلات جسمی کودک معلول را فراهم می کند

دانشیارگروه روانشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز در زمینه شیوه‌های برخورد والدین با کودک معلول جسمی بیان کرد: داشتن کودکی با نیازهای ویژه یکی از رویدادهایی است که نگرش وعملکردخانواده را تغییرمی‌دهد، لذا آموزش به والدین برای نحوه روبروشدن با مشکلات جسمی اینگونه کودکان لازم است.

به گزارش کودک پرس ،سودابه بساک نژاد با بیان این که معلولیت جسمی و ذهنی از جمله نگرانی‌های والدین محسوب می شود گفت: واکنش والدین به داشتن کودک معلول می‌تواند در طیفی ازانکار، احساس گناه تا پذیرش و سازگاری قرار بگیرد، لذا والدین در وهله اول با فقدان حمایت هیجانی ،اطلاعات لازم درباره خدمات آموزشی کودک معلول وعدم آشنایی با قوانین و مقررات درباره کودک معلول مواجه می شوند.

وی با اشاره به تقسیم بندی مشکلات والدین دارای کودک معلول بیان کرد: در ابتدا مشکلات طبی این کودکان که اغلب دارای مشکلات جسمی ویژه اند مدنظر بوده ، این گودکان به وسایل و ابزارهایی برای رفع مشکلات جسمی خود نیازمند هستند. این ابزارها محدودیت‌هایی برای ارتباط اجتماعی و حتی نگهداری توسط خانواده برای کودک ایجاد می کند.

بساک نژاد بیان کرد: به عنوان مثال برخی از کودکان ازدستگاه های تنفسی به صورت کوله پشتی استفاده کرده یا روی صندلی چرخ دارمی نشینند، برخی نابینا و ناشنوا هستند و از عصای سفید و سمعک استفاده می کنند.لذا تحت هر شرایطی رفع مشکلات جسمی و طبی این کودکان دراولویت قراردارد و کلید رفع مشکل جسمی این کودکان برای والدین ومربیان پیوستن به انجمن‌ها، مراکزبهداشتی مرتبط با معلولیت کودک وآگاهی وآموزش برای استفاده ازخدمات موجود برای کودکان معلول است.

پیوستن به انجمنهای خاص

این عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز ادامه داد: پیوستن به انجمن‌ها وگروه‌هایی که والدین دارای مشکلات مشابه با این کودک وجود دارد می تواند به آن ها راه حل‌های جدیدی برای مقابله با مشکلات جسمی کودک نشان دهد. به عنوان مثال پیوستن به انجمن دیابت ،انجمن کودک دارای ناتوانی یادگیری،انجمن اوتیسم یا کودکان معلول ذهنی و مشابه آن می تواند آموزش های طبی و جسمانی را به والدین و حتی مربیان این کودکان ارایه دهد.

وی با اشاره به مشکلات اجتماعی و خانوادگی اغلب والدینی که دارای کودک معلول هستند بیان کرد: این والدین درباره وجود این کودک احساس گناه کرده، خودرا مقصر می دانند وحتی ممکن است مشکل کودک معلول خود را انکار کنند، درنتیجه به سراغ آموزش ورفع مشکل جسمی کودک نمی روند، بنابراین باید مشکلات اجتماعی وخانوادگی این والدین را جدی تلقی کرد.

بساک نژاد افزود: ازجمله این مشکلات می توان به این احساس درخانواده اشاره کرد که ممکن است انگشت نمای محیط خانوادگی واجتماعی قرار گرفته و یا انگ داشتن کودک معلول به آن‌ها زده شود لذا این منجرمی شود که کودک آموزش لازم را نبیند. شاید والدین تصورمی کنند که داشتن کودک معلول می تواند آن‌ها را مقصر جلوه دهد وبرای فرار از این واقعیت مشکل جسمی کودک را پنهان یا انکار می کنند.

وی در ادامه بیان کرد: یکی دیگر از مشکلات اجتماعی وخانوادگی والدین این کودکان این است که تصورمی کنند دیگرنمی توانند صاحب فررند سالم شوند واز بچه دارشدن خودداری کرده ویا این که روابط زندگی دچار صدمه شده وحتی یکی از زوجین ممکن است خانه را ترک کرده و هرکدام ازاین والدین دیگری را دربه دنیا آمدن کودک معلول مقصر بدانند.

پذیرش کودک معلول ازطرف والدین

دانشیارگروه روانشناسی دانشگاه شهید چمران اهوازبا اشاره به این که اولین قدم برای رفع مشکلات اجتماعی وخانوادگی پذیرش کودک معلول است گفت: یعنی به کودک معلول اهمیت داده شده و اورا دررده دیگرفرزندان خود قرارداده و با این آگاهی که نیازهای ویژه دارند برای رفع این نیازها تلاش شود. لذا خانواده باید اورا درمحیط های خانوادگی واجتماعی وارد کند،نحوه ارتباط اجتماعی کودک معلول با دیگران وهمچنین دیگران با این کودک را آموزش ببیند وازاین بابت شرم نداشته باشد .والدین همچنین باید یاد بگیرند درمحیط های اجتماعی به عنوان والد که این کودک معلول حقوق و قوانین اجتماعی خاص خود را دارد و می تواند از خدمات اجتماعی استفاده کند.

وی دربخش مشکلات آموزشی کودکان معلول بیان کرد: این کودکان درهرشرایطی و با هرمشکل جسمی نیازمند آموزش‌های ویژه هستند، لذا آموزش مدرسه می تواند ازطریق موسسات ویژه مثل موسسه کودکان استثنایی که به انواع معلولیت ها خدمات می دهند باشد یا شامل آموزش به صورت غیرمدرسه ای که والدین مجبورشده از مربی برای آموزش بهره ببرند یا این که والدین خود این آموزش‌ها رادیده وبه کودک در منزل کمک کنند.

ضرورت حضور کودک در مراکزآموزشی

بساک نژاد با بیان این که آموزش به کودک معلول یکی ازنیازهای اساسی آن است گفت: اگر برای کودک معلول آموزش مدرسه و رسمی را شروع نکنیم ناتوانی دیگری را به  معلولیت جسمی کودک اضافه کرده ایم لذا ضرورت آموزش رسمی مدرسه به کودک معلول از این جهت است که می تواند از نظر روانشناختی به کودک کمک کرده و او را شاداب تر و توانمندترکند.

وی ادامه داد: بنابراین حضور کودک معلول با هرشرایطی در مراکز مخصوص کودکان با نیازهای ویژه ویا آموزش های لازم در منزل می تواند اشتیاق به زندگی، بقا و کمک به ادامه حل مشکلات جسمی را راحت تر کند.

این عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران با بیان این که آموزش‌های مدرسه به کودک کمک می کند تا استعدادهای جدیدی در او آشکار شود گفت:  با تقویت این استعدادها ممکن است توانمندی های دیگرهمچون نقاشی،شعر،تایپ و یا نوازندگی درفرد معلول بروز پیدا کند وشناسایی این استعداد ها می تواند به بهبود مشکلات جسمی نیز کمک کرده و نگرانی‌های روانی کودک را کمتر کند.

وی افزود: وقتی والدین آموزش دیده به کودک کمک کنند، نگرانی های والدین از یک سو و مشکلات روانی و نگرانی های کودک معلول از سوی دیگربه شدت کاهش پیدا می کند واین ها حلقه های متصل به هم یک زنجیره هستند.