فرار کودکان کار از دستگيری توسط مأموران نيروي انتظامي و بهزيستی
كوله‌پشتي بر دوش و روپوش مندرس و چركي شبيه روپوش‌هاي مدرسه بر تن دارد، اما لباس و كوله پشتي‌اش تنها براي فرار از دستگيري توسط مأموران نيروي انتظامي و بهزيستي است.
به گزارش کودک پرس ، هر جا كه احساس مي‌كند مأموري حضور ندارد فا‌ل‌ها را از كوله‌پشتي‌اش در مي‌آورد و با التماس به رهگذران خيابان، مسافران مترو يا رانندگان ماشين‌هاي مدل بالا در پشت چراغ قرمز چهارراه‌ها مي‌فروشد. شيوه جمع‌آوري كودكان كار به نام طرح ساماندهي اين كودكان كه قرار است طي شش ماهه دوم سال اجرايي شود موضوعي است كه با انتقاد جدي فعالان اجتماعي و حقوقي مواجه شده است. دبير مرجع ملي كنوانسيون حقوق كودك با انتقاد از طرح جمع‌آوري كودكان كار و خيابانی معتقد است: كلمه جمع‌آوري نقض حقوق كودك است و اين شيوه فعلي به هيچ وجه درست نيست.
چندي پيش بود كه حبيب‌الله مسعود فريد، معاون امور اجتماعي سازمان بهزيستي كشور از ساماندهي كودكان كار و خياباني در شش ماهه دوم ۹۶ با حمايت خيران و سازمان‌هاي مردم نهاد خبر داد. اجرايي شدن اين طرح اما بيشتر شبيه دستگيري اين بچه‌ها بود به خصوص اينكه بهزيستي اين كودكان را به مراكز نگهداري موقتي مي‌فرستد كه چندان وضعيت مساعدي ندارند. علاوه بر اين هيچ برنامه‌اي براي رفع خانواده‌هاي اين بچه‌ها كه ناگزيرند فرزندانشان را در شرايطي نامناسب براي تأمين مخارج زندگي سر كار بفرستند انديشيده نشده است.
نقض حقوق كودكان
دبير مرجع ملي كنوانسيون حقوق كودك هم از منتقدان طرح جمع‌آوري كودكان كار و خياباني است. وي معتقد است كلمه جمع‌آوري، نقض حقوق كودك است و اين شيوه فعلي به هيچ وجه درست نيست.
مظفر الوندي در خصوص طرح جمع‌آوري كودكان كار و خياباني اينگونه توضيح مي‌دهد: كلمه «جمع آوري» نقض حقوق كودك است و تجربيات متعددي از سال‌هاي گذشته داشتيم كه جواب نداد به همين دليل بايد از منشأ توليد اين پديده شروع به كار كنيم و‌گرنه در خيابان هيچ اتفاقي نمي‌افتد؛ چراكه امروز جمع مي‌كنند و فردا دوباره همين رويه است. وي با تأكيد بر ضرورت شناسايي صحيح منشأ آسيب‌ها مي‌افزايد: در برخي استان‌ها دخالت‌هايي در محل آسيب‌ها شروع شد و ارگان‌هاي مختلف در قالب يك كميته مشترك در محل آغاز آسيب كه كودكان خياباني به خيابان مي‌آيند مداخلاتي داشتند كه مؤثر بود به همين منظور برخي سامان‌دهي‌ها يا جمع‌آوري‌ها كه امروز شاهد سخن گفتن از آنها هستيم جواب نمي‌دهد. دبير مرجع ملي كنوانسيون حقوق كودك با اشاره به آيين‌نامه‌هاي مصوب در رابطه با ساماندهي كودكان كار و خيابانی تصريح مي‌كند: متأسفانه به مباني قانوني كه از قبل تجربه شده توجهي نمي‌شود. ما در اين خصوص آيين‌نامه مرتبط با شوراي ساماندهي كودكان خيابانی و كار داريم كه وزارت رفاه متولي آن است. در سال ۸۴ مصوبه ساماندهي به تصويب دولت رسيد و اگر بر اساس همان مصوبه فعاليت‌ها انجام شود، بسياري از كارها درست مي‌شود. الوندي با تأكيد براينكه شيوه جمع‌آوري كودكان ضد‌حقوق كودك است، مي‌افزايد: در ماده ۴۵قانون حمايت از خانواده ذكر شده كه هر تصميم اجرايي و قضايي بايد با رعايت مصلحت باشد و هر كسي مي‌تواند اين را تشخيص دهد كه اين اقدام فعلي به منفعت كودك نيست.
بي‌نتيجه بودن برخوردهاي قهرآميز
مونيكا نادي، فعال حقوق كودك درباره طرح جمع‌آوري كودكان كار مي‌گويد: اين برخوردهاي قهرآميز تا حالا چه نتيجه‌اي داشته كه حالا داشته باشد؟
از نگاه وي حل مسئله كودكان كار در كنار اينكه برخوردهاي فوري مي‌طلبد، به اقدامات بلندمدت، ميان‌مدت و كوتاه‌مدت احتياج دارد. اين طرح هيچ تأثير مثبتي ندارد و به نظر مي‌رسد اين برخورد سلبي و قهري، بيشتر از اينكه به منظور حمايت از كودكان باشد، براي پاك كردن چهره شهر از آنهاست. در واقع حقوق كودكان را قرباني يك هدف ديگر مي‌كنيم و نقض حقوق كودك در اين پروژه ديده مي‌شود. اخباري كه به گوش مي‌رسد از اين حكايت دارد كه اين كودكان گرفته مي‌شوند و حتي به پدر و مادر آنها اطلاعات درستي نمي‌دهند از اينكه اين كودكان كجا هستند.
نادي درباره ايرادات حقوقي وارد به اين طرح اينگونه توضيح مي‌دهد: چطور ممكن است كه اگر كودكي سه بار دستگير شود، به راحتي صلاحيت والدين را از نگهداري آنها سلب كنيم؟ بله، اينكه كودكي دائماً در حال كار است از نشانه‌هاي بدسرپرستي است، ولي نمي‌شود بدون ضوابط، قوانين، تشكيل دادگاه و محاكمه صحيح و عادلانه، سرپرستي را از يك خانواده سلب كنيم و كودك را به بهزيستي بسپاريم. ضمن اينكه در اين طرح، كودكان در مراكز نگهداري موقت مي‌مانند كه آمادگي پذيرايي آنها را براي مدت طولاني ندارد. براي آنها چه فكري كرده‌اند؟
اين فعال حقوق كودكان درباره راهكار مواجهه با كودكان كار تصريح مي‌كند: بايد طرح‌هايي مد‌نظر قرار بگيرد كه عوامل ورود اين بچه‌ها به خيابان را هدف قرار دهد، از آنها و خانواده‌هايشان حمايت شود تا آنها از چرخه كار جدا شوند و به حقوق انساني آنها احترام گذاشته شود. خيلي وقت‌ها اين خانواده‌ها تمايلي به اينكه فرزندانشان كار كنند ندارند و هدفشان سوءاستفاده از كودكانشان نيست، ولي شرايط است كه آنها را به اين سمت مي‌برد، مسئولان اين طرح بايد به اين سؤال پاسخ دهند كه فكري براي اين خانواده‌ها كرده‌اند يا فقط براي آنها به دليل فقر، مجازات در نظر گرفته شده است؟
پاسخ بهزيستي
احمد خاكي، معاون امور اجتماعي بهزيستي استان تهران، در برابر انتقادات مطرح شده اينگونه پاسخ مي‌دهد: برخي مدعي‌اند كه اجراي چنين طرح‌هايي آسيب‌هايي را به همراه داشته و به نوعي كودك‌آزاري محسوب مي‌شود، اين در حالي است كه سؤال من از آنها اين است كه آيا حضور كودكان در خيابان منجر به توهين، تحقير و كودك‌آزاري آنها نمي‌شود؟ يا اگر حضور اين كودكان در خيابان مشكلي ندارد پس چرا سازمان‌هاي مردم‌نهاد نسبت به حضور آنها حساس بوده و در جهت بازگشت اين كودكان به خانواده تلاش مي‌كنند؟
معاون امور اجتماعي بهزيستي استان تهران در خصوص آن دسته از كودكان كار و خيابانی كه به علت مشكلات مالي خانواده اقدام به كار مي‌كنند، مي‌گويد: اين دسته از كودكان و خانواده‌هاي آنان تحت حمايت‌هاي كميته امداد و بهزيستي قرار خواهند گرفت تا در جهت توانمندسازي‌شان از آنها حمايت كنيم. خاكي مي‌افزايد: بر اساس مشاهدات، بسياري از اين كودكان به ويژه كودكاني كه به مركز ياسر ارجاع داده شدند وضعيت مالي خوبي داشتند و با لباس مبدل به جهت استفاده از احساسات مردمي اقدام به اين كار مي‌كردند كه البته درصدد شناسايي آنها هستيم.
منبع:جوان آنلاین
ارسال دیدگاه