ماهی‌هایی که از درخت بالا میروند
محبوبه نجف‌خانی، مترجم نام‌آشنای ادبیات کودک و نوجوان به نوجوان پیشنهاد داد که در تعطیلات نوروز کتاب «ماهی بالای درخت»، پرفروش‌ترین رمان نوجوانان به گزارش نیویورک تایمز را بخوانند و در یادداشتی به این کتاب پرداخته است.
به گزارش کودک پرس ، محبوبه نجف‌خانی: کتاب «ماهی بالای درخت» را نویسنده توانای آمریکایی، لیندا مالالی هانت، با تأثیر و الهام از زندگی و تجربیات شخصی خودش نوشته. این داستان را اَلی روایت میکند که دختری است بسیار باهوش و خلاق و با استعداد که نبوغ خاص در نقاشی و ریاضی دارد، با این همه، او خودش را بسیار خرفت و کودن می‌داند چون هنوز در سن 12 سالگی نتوانسته خواندن و نوشتن یاد بگیرد. او دچار عارضه کمتر شناخته شده‌ای است به نام دیس لِکسیا که در فارسی به آن خوانش‌پریشی می‌گوییم. به قول اَلی کلمات مثل سوسک روی دیوار رژه میروند و آرام و قرار ندارند تا بتواند آنها را بخواند! تمام این سال‌ها او توانسته رازش را با هزار حقه و کلک از همه مخفی نگه دارد اما حالا که قرار است به کلاس ششم برود ترس برش داشته که اگر اوضاع به همین ترتیب ادامه پیدا کند، آینده‌اش چه می‌شود؟ او آن قدر باهوش است که بفهمد این مدام شلوغ کردن‌ها و مزه پرانی‌هایش سر کلاس و اخراجش از کلاس بالاخره کار دستش می‌دهد و می‌داند که تا ابد نمی‌تواند این واقعیت را پنهان نگه دارد و به رفتارهایش ادامه دهد و تا دیر نشده باید راهی پیدا کند.
تا این که شانس به او روی می‌آورد و معلمی بسیار توانا، آگاه و شوخ ودلسوز به نام آقای دانی یلز کلاسشان را دست می‌گیرد. او با توجه به تفاوت‌های فردی شاگردانش و شناختی که از تک تک شان پیدا میکند برنامه‌های درسی را هدفمند میکند و سر زندگی و شادی و شور و هیجان را به کلاسشان می‌آورد. او در عین حال، با مدارا و عاطفه و صبر و حوصله زیاد با اَلی رفتار میکند و از همان ابتدا به اَلی اعلام میکند که هر کاری که سر کلاسش انجام دهد، هرگز او را برای تنبیه به دفتر مدرسه نمی‌فرستد و عزمش را جزم میکند که خودش ریشه مشکل رفتاری اَلی را پیدا کند. به مرور که آقای دانی یلز او را زیر نظر می‌گیرد، متوجه هوش و خلاقیت و استعدادهای سرشار اَلی می‌شود و چنان اعتماد او را جلب میکند که اَلی رازش را به او می‌گوید. در صفحات 181 و 182 می‌خوانیم:
«احساس می‌کنم برای اولین بار توی زندگی‌ام می‌توانم سرم را بلند کنم.
تو خیلی باهوشی اَلی، شک نکن. خواندن را هم یاد می‌گیری.
تمام بدنم مور مور می‌شود. هیچ انتخاب دیگری ندارم جز این که بهش اعتماد کنم. حتی یک روز دیگر هم نمی‌توانم ادامه بدهم، اگر فکر کنم وضعم تا ابد همین شکلی باقی می‌ماند.
دانییلز به آسمان آبی درخشان نگاه میکند و می‌گوید: «فقط یادت باشد خیلی به خودت سخت نگیری. می‌دانی آدم دانایی زمانی گفته هر کس نبوغ خاص خودش را دارد. ولی اگر ماهی را براساس عدم توانایی اش در بالا رفتن از درخت بسنجیم، عمرش را با این باور که خرفت و کودن است، هدر می‌دهد.»
آقای دانییلز او را در مسیر درست آموزشی و تمرین‌های صحیح قرار می‌دهد و با تلاش‌های شبانه روزی خود اَلی مشکل دیسلِکسیا یا خوانش‌پریشی او کمرنگ‌تر می‌شود. اَلی برای برادر بزرگش هم که سال آخر دبیرستان است و همین مشکل را دارد از آقای دانییلز کمک می‌خواهد، انگار واقعاً هیچ وقت برای ممکن کردن غیرممکن‌ها دیر نیست!
اَلی در این شش سال تحصیلی که به علت شغل پدر در ارتش، هفت بار مدرسه عوض کرده بود، صمیمیتی با کسی پیدا نکرده بود، به خصوص که موقع روخوانی هم بچه‌ها دستش می‌انداختند و مسخره‌اش می‌کردند. با اعتقادی که آقای دانییلز به هوش و استعداد او پیدا میکند، کم کم امید و خودباوری در دل اَلی شکل می‌گیرد و اعتماد به نفسش زیاد می‌شود و بالاخره در این شهر جدید فرصتی پیدا میکند تا با دو تا از بچه‌های خاص و به قول بقیه نخاله کلاس دوست شود: دختری به نام کیشا که بسیار رُک است و استعداد فوق‌العاده شیرینی‌پزی دارد و دیگری پسری به نام آلبرت که مثل پدر دانشمندش، در تمام زمینه‌های علمی نبوغ دارد. با این که هر سه در مهارت‌های اجتماعی ضعف دارند ولی با حمایت یکدیگر در مقابل بچه‌های قُلدر داخل و خارج مدرسه می‌ایستند و نمی‌گذارند روزهای خوش مدرسه با ترس و ضعف و تحقیر و پایمال شدن عزت نفس‌شان همراه شود.
داستان ماهی بالای درخت از داستا‌‌‌ن‌های معمول مدرسه‌ای یک سر و گردن بالاتر می‌ایستد. همه شخصیت‌ها عمیق و باور پذیرند و ساخت و پرداخت داستان قوی است و دیالوگ‌ها ناب هستند. همین داستان را برای خواننده بسیار پر کشش و جذاب میکند. نویسنده‌ای خارجی در مورد این کتاب گفته که آرزوم این بود که این رمان را در دست تمام نوجوانانی بگذارم که با درس و مدرسه مشکل دارند. من معلمان و مربیان تربیتی را هم اضافه می‌کنم! با این که در زمینه تشخیص تفاوت‌های فردی بچه‌ها و روش‌ها و شیوه‌های متفاوت تربیتی و یادگیری‌شان تلاش‌های زیادی صورت گرفته، اما هنوز هم کمبود و جای کار بسیار زیاد دارد.
«ماهی بالای درخت» پرفروش‌ترین رمان نوجوانان به گزارش نیویورک تایمز، بهترین کتاب سال 2015 سایت آمازون شناخته شده و برنده جایزه اشنایدر شده است. این رمان را نشر افق در سال 1395 با ترجمه پرناز نیری به قیمت 165 هزارر یال منتشر کرده و در حال حاضر به چاپ سوم رسیده است.
منبع: ایبنا
ارسال دیدگاه