سواد آموزی کودکان مهاجر

امیرحسین میراسماعیلی- شارمین میمندی‌نژاد در سال 1387 با کمک چند نفر از دوستانش در دانشگاه صنعتی شریف تصمیم به تشکیل انجمن خیریه‌ای می‌گیرد که در حال حاضر به جرات می‌توان گفت که تبدیل به معتبرترین و شناخته‌شده‌ترین انجمن خصوصی خیریه در کل کشور شده است.

به گزارش کودک پرس  ,دلیل تمایز «جمعیت امام علی» از سایر انجمن‌های خیریه شاید این باشد که آنها به جمع‌آوری کمک نقدی برای نیازمندان اکتفا نکرده‌اند و در بحث آموزش و سوادآموزی نیز پیشقدم شده‌اند مانند افتتاح مدرسه‌هایی در محله‌های مهاجر‌نشین و حاشیه شهرها برای آموزش کودکان کار که این مورد نیز یکی از همین نمونه کارهای متفاوت و قائل تحسین آنهاست. برای مشاهده میزان کیفیت کار و نتیجه آن، تصمیم گرفتم به یکی از این موسسات آموزشی در شهرری بروم؛ مدرسه‌ای که چهار روز در هفته فعالیت دارد و پذیرای 140 دانش‌آموز است.

نکته جالب اما حضور کودکان پاکستانی در این مدرسه بود. رویا منوچهری، مدیر این مرکز که خود نیز بدون دریافت مبلغی به فعالیت خیرخواهانه روی آورده در حالی از تحصیل 140 کودک کار در این محیط آموزشی خبر داد که متوجه حضور 40 کودک مهاجر پاکستانی شدم. وی توضیح داد که خانواده‌های این کودکان پاکستانی حدود 40 سال پیش از کشورشان به ایران مهاجرت کردند و از آن زمان تا به حال در اطراف روستاهای شهرری ساکن شده‌اند. آنها همچنین به دلیل ورود غیرقانونی‌شان به کشور از داشتن تابعیت و مدارک شناسایی بی‌بهره‌اند و به کپرنشینی روی آورده‌اند به معنای اینکه از امکانات اولیه مثل آب و برق هم محرومند و زندگی برایشان به سختی می‌گذرد. در کنار این 40 کودک پاکستانی، حدود 100 کودک دیگر حضور داشتند که هم از مهاجران افغان و هم از هموطنان مرزنشین بودند؛ هموطنانی که متعلق به قوم فیوج هستند و آنها هم در کنار مهاجران افغان و پاکستانی به اطراف شهرری پناه آورده‌اند زیرا هنوز نتوانسته‌اند مسوولان را به ایرانی بودن‌شان راضی کنند و دارای مدارک شناسایی ایرانی نیستند.

مساله تاسف‌آور اما این است که این کودکان همچنان برای تامین نیازهای خانواده‌شان و اجبارا به تکدی‌گری و خرده‌فروشی محصولات بر سر چهارراه‌ها روی می‌آورند و از طرف هیچ نهاد و سازمانی هم مورد حمایت واقع نمی‌شوند؛ کودکانی که به گفته مدیر مدرسه از استعداد و انگیزه بسیار بالایی برای آموزش و پیشرفت برخوردارند و این مهم را بارها در سالیان گذشته به اثبات رسانده‌اند. رویا منوچهری می‌گوید: «برخلاف تفکر عمومی مبنی بر بزهکار بودن یا پرخاشگری کودکان کار، آنها تشنه یادگیری و پیشرفت هستند و بهترین لحظه‌های زندگی‌شان هم همین ساعات حضورشان در موسسه است.» جمعیت نیکوکاری امام علی ماه قبل برای نمایش آثار هنری این کودکان نمایشگاهی را در باغ‌موزه نگارستان تهران برگزار کرد که به گفته منوچهری، با استقبال بسیار خوب بازدیدکننده‌ها روبه‌رو شد. همچنین به همت این جمعیت و کمک خیرین، سالنی ورزشی به طور اختصاصی در تهران برای این کودکان فراهم شده تا استعدادهای ورزشی خود را به نمایش بگذارند و بغض فروخورده‌شان نیز تا حدودی فروکش کند.

مشکل و ریشه اصلی ماجرا اما به خانواده‌های این کودکان مربوط می‌شود؛ خانواده‌هایی که اکثرا با مشکل اعتیاد و فساد درگیرند و همین مساله باعث می‌شود فرزندان‌شان را مجبور به تکدی‌گری و دستفروشی کنند. منوچهری از موارد زیاد کودک‌آزاری در بین این جمعیت مهاجر گفته و اینکه دلیل اصلی فرزندآوری بیش از حد این خانواده‌ها هم کسب درآمد از کودکان‌شان برای تامین هزینه اعتیادشان است: «در مواردی که با آزار و اذیت این کودکان از طرف خانواده‌هایشان مواجه می‌شویم با بهزیستی و اورژانس اجتماعی تماس می‌گیریم تا کودکان آسیب‌دیده به بهزیستی منتقل شوند و از گزند پدر و مادرشان در امان باشند اما پس از مدت کوتاهی این کودکان مجددا در اختیار خانواده‌هایشان قرار داده می‌شوند یا اگر پدر معتادی هم با شکایت ما به کمپ ترک اعتیاد فرستاده شود، حداکثر پس از مدت شش ماه مرخص می‌شود و همان اتفاق‌ها دوباره تکرار می‌شود. متاسفانه هیچ قانونی هم در مورد همکاری سازمان‌های دولتی با موسسه‌های خصوصی (NGO) مانند جمعیت امام علی در این موارد وجود ندارد و این سازمان‌ها از همکاری بیشتر با ما معذورند.»

این حوادث ناگوار باعث شده اعضای جمعیت امام علی به فکر اشتغالزایی پدر و مادرهای این کودکان بیفتند تا کمی از مشکلات فرزندان‌شان کم و آینده برایشان روشن‌تر شود: «از آنجا که سوزن‌دوزی، هنر سنتی این قوم بوده، ما هم با در اختیار گذاشتن مواد اولیه و آموزش اصولی این هنر، راهی جدید را برای بالا بردن میزان درآمدشان باز کرده‌ایم. در حال حاضر محصولاتی مثل زیورآلات یا جانماز توسط خانواده‌ها و حتی همین کودکان در این مرکز تولید می‌شود که با نام تجاری نورا در بازار به فروش می‌رسد.»

جمعیت امام علی سال گذشته با همکاری یونیسف پروژه‌ای را برای آموزش و تحصیل یک‌هزار کودک افغان آغاز کرد که هزینه‌های اصلی این پروژه مانند میز و صندلی، غذا و رفت‌وآمد دانش‌آموزان از طرف یونیسف تامین شد اما جای خالی همکاری‌هایی به این شکل از طرف نهادهای دولتی با تشکل‌های خصوصی به شدت احساس می‌شود و به گفته مدیران این جمعیت، آنها تا به حال تجربه چنین کمک‌هایی را با نهادهای دولتی نداشته‌اند! منوچهری از طرح‌ها و نقشه‌های بیشتری سخن گفت که این مرکز برای کمک به خانواده‌های مهاجر در دست دارد و متاسفانه به دلیل عدم وجود بودجه کافی، فعلا در حالت ساکن باقی مانده. از احداث و فراهم کردن نیازهای اولیه زندگی مثل حمام و دستشویی عمومی در مناطق زندگی کپرنشین‌ها تا ایجاد بازارچه‌ای دائمی برای فروش محصولات تولیدی این کودکان و خانواده‌هایشان. او گفت که به تازگی و پس از تحقیقات مجددشان با 400 خانواده مهاجر آشنا شده‌اند و کودکان آنها نیز نیازمند آموزش و تحصیل هستند اما در حال حاضر مکان و موقعیتی برای پذیرایی از آنها موجود نیست. از خانواده‌هایی گفت که لباس دخترانه را به اجبار بر تن پسران‌شان می‌کنند و آنها را با آرایش دخترانه برای تکدی‌گری به چهارراه‌ها می‌فرستند تا باعث دلسوزی بیشتر مردم و بالا رفتن درآمدشان از این راه شوند! که این اتفاق هم باعث ضربات روحی جبران‌ناپذیری به این کودکان می‌شود و بی‌شک راه ورودشان به دنیایی پر از فساد و آلودگی را هموارتر می‌کند.

فارغ از همه موانع و محدودیت‌ها امید می‌رود روزی از طرف مسوولان و نهادهای مرتبط، چاره‌ای برای پایان دادن به این نوع اتفاقات تلخ و دردناک اندیشیده شود و با کمک آنها و مردم به ادامه حیات سازمان‌های خیریه و کارآفرینی مانند جمعیت امام علی کمک شود.

منبع:خبرگزاری اقتصاد آنلاین