نکات تخصصی دکتر شیوا رحمانیان درباره مشكلات خواب در كودكان

به گزارش کودک پرس، دکتر شیوا رحمانیان متخصص کودک و نوجوان در یادداشتی به بررسی مشکلات خواب کودکان پرداخت. این یادداشت تخصصی برای نخستین بار در کودک پرس منتشر شده است. ‎‎الگوي خواب كودكان تفاوت عمده ايي با الگوي خواب بزرگسالان دارد بسياري از مشكلات خواب كودك كه سبب آشفتگي و نگراني والدين مي شود روندي طبيعي در تكامل كودك محسوب مي شوند .
‎شيرخواران حداقل تا ٣ ماهگي ٨-١٢ بار در شبانه روز نياز به تغذيه دارند و بيش از ٤-٥ ساعت درهر نوبت نمي خوابند ولي اين بدان معني نيست كه ما نمي توانيم اين وضعيت را بهتر كنيم ،
‎نكته اول اين است كه بايد مطمئن شويم كه مشكل خواب كودكمان بدليل بيماري نيست ، برخي بيماريها مي توانند دليل اختلال خواب در كودكان باشند .اينها شامل موارد ذيل هستند :
‎١- عفونت گوش
‎٢-عفونتهاي مجاري ادراري
‎٣-انگلها و كرمهاي روده اي
‎٤-تب
‎٥-عفونت تنفسي
‎٦-حساسيت به پروتئين شير گاو
‎٧-نامنظمي تنفس و لوزه سوم بزرگ
‎اگر به هر كدام از دلايل فوق مشكوك هستيد با متخصص كودكان خود مشورت كنيد .

 

‎نه نكته مهم درباره مشکلات خواب کودکان و برخي راه حلها 

‎۱) آيا كودك شما آماده خواب شب است ؟
‎به دلايل هورمونال اكثر شيرخواران سيكل خواب و بيدار شدنشان تا ١٢ هفتگي و يا حتي بيشتر كامل نمي شود ولي ما مي توانيم به آنها كمك كنيم كه اين روند سريعتر اتفاق بيافتد ، براي رسيدن به اين هدف كودك خود را هر روز صبح حتما در ساعت معين از خواب بيدار كنيد و در طول روز (صبح يا عصر ) در معرض نور روز قرار دهيد ، پرهيز از نورهاي مصنوعي قبل و در طول خواب بخصوص نورهاي ال ئی دی ‎نكته بسيار مهمي است ، چرا كه اين نورها سبب مهارساخت هورمون ملاتونين ( هورمون خواب) در مغز شده و حتي تماس كوتاه مدت با نور آبي تا ١ ساعت يا بيشتر مي تواند تاخير در خواب كودك ايجاد كند ،

‎٢)براي شيرخواران تعيين زمان تغذيه بسيار مشكل است
‎اصولا اگر كودكتان را قبل از خواب يك نوبت تغذيه كنيد تاثير مهمي در طولاني كردن خواب شبانه دارد .

‎٣)بهتر است هنگام بيدار شدن شير خوار در شب به جاي اينكه بلافاصله او را تغذيه كنيد اول پوشك وي را عوض كنيد چرا كه برخي مطالعات انجام شده نشان داده كه اين كار خواب كودك را بهبود مي بخشد .

‎٤)هيجان در كودكان قبل از خواب باعث تحريك سيستم عصبي آنها و كم خوابي مي شود لذا ٢-٣ ساعت قبل از خواب كودك را از هر گونه هيجان مثل : بازي يا صداي بلند دور نگه داريد .

‎٥)اغلب شير خواران و كودكان در طول خواب يكسري صداها و حركاتي شامل تكان دادن سر يا دست و پا و يا حتي گريه كردن دارند ، اينگونه بيدار شدنها طبيعي بوده و والدين حتما توجه داشته باشند كه به محض بيدار شدن كودك بلافاصله عكس العمل نشان نداده ، چون بسياري از كودكان مجدد خودشان به خواب مي روند و اينگونه رفتار زود هنگام شما ممكن است در كودك اختلال خواب ايجاد كند .
‎متاسفانه در كشورهاي شرقي از جمله ايران والدين به محض بيدار شدن كودك مداخله كرده و اجازه نمي دهند كودك (( خود ساكت كردن )) را ياد بگيرد ، و اين كودكان در طول شب وقتي بيدار مي شوند اينقدر گريه مي كنند تا والدينشان براي ساكت كردنشان بيايند ، توجه داشته باشيم كه وقتي كودك بيدار مي شود از هر گونه حرف زدن با او و اجازه براي بازي كردن (در نوپايان و كودكان) و روشن كردن چراغ و نورهاي مصنوعي پرهيز كرده و هر كاري انجام مي دهيم آرام و ساكت باشد .
‎به هيچ عنوان اجازه ندهيد كودكتان در بغل شما به خواب برود و به جاي آن قبل از اينكه خواب آلود شود او را در تخت خواب خود بگذاريد .

‎٦)انجام كارهاي روتين قبل از خواب مثل : مسواك زدن ، دستشويي رفتن در زمان معين و ايجاد محيط مطلوب قبل از خواب و فعاليت هاي آرام و منظم ( مثل نوازش كودك ، كتاب خواندن و ماساژ دادن و… ) تاثير عمده ايي در بهبود كيفيت خواب كودك دارد .

‎٧)اگر كودكمان چند ساعت قبل از خواب شب خوابيده باشد خيلي مشكل است كه سر موقع به خواب رود ، هر چه خواب ظهر كودك زودتر باشد در خوابانيدن شب او با مشكل كمتري مواجه هستيم .

‎٨)توجه داشته باشيم كه كودك را در زمان مناسب بايد به رختخواب ببريم ، اگر كودك از زمان خوابش گذشته باشد ممكن است هايپر اكتيو شود و حركات زيادي از خود بروز دهد و بر عكس اگر زمان خوابش نرسيده باشد ممكن است در برابر خوابيدن مقاومت كند .

‎٩) مطالعات نشان مي دهد كه كودكاني كه زير سينه مادر خواب مي روند يا بعد از خواب رفتن داخل تختشان گذاشته مي شوند بعد از بيدار شدن در طي شب كمتر قادرند خودشان دوباره خواب روند و مشكل خواب بيشتري دارند .
‎آكادمي طب اطفال آمريكا پيشنهاد مي كند كه كودكان حداقل طي ٦ ماه اول زندگي در كنار والدينشان بخوابند كه اين كار سبب كاهش سندرم مرگ ناگهاني شير خواران شده و مراقبت از شيرخوار را براي والدين آسان تر مي كند .
دكتر شيوا رحمانيان
متخصص كودكان و نوزادان