فانتزی‌‌پردازی، ضرورت سینمای کودک/ تضعیف ژانر کودک ضربه بر پیکر سینماست
یک منتقد و مدرس سینما گفت: سینمای کودک و پارامتر‌های حاکم بر آن متفاوت از دیگر گونه‌های سینمایی است. در واقع نمی‌توان بر مبنای آکادمیک با آن برخورد کرد و فانتزی‌‌پردازی یکی از مؤلفه‌های مهم این ژانر است.
به گزارش کودک پرس ، طهماسب صلح‌جو، منتقد و مدرس سینما درباره جایگاه سواد رسانه‌ای در اعتلای سینمای کودک اظهار کرد: از نگاه من جایگاه سواد و دانش در سینما همیشه محفوظ و محترم است، اما آن چیزی که باعث خلق یک اثر خوب سینمایی می‌شود چندان به سواد رسانه‌ای مربوط نیست، بلکه ذوق هنری سازنده است که نقش مهمی در این رابطه ایفا می‌کند و عمدتاً فیلم‌هایی که در تاریخ سینما ماندگار می‌شوند توسط افراد باسواد ساخته نمی‌شود، بلکه این آثار با تلاش سینماگرانی رقم خورده که ذوق بالایی در تولید آثار سینمایی دارند. با این توضیح، شرط داشتن ذوق هنری برای سینمای کودک را بیش از دیگر ژانر‌های سینمایی می‌دانم، چون در سینمای کودک دیگر سواد آکادمیک به کمک فیلمساز نمی‌آید، بلکه نکته مهم اینجاست که بدانیم چگونه می‌توان توجه کودک را به فیلم جلب کرد.
وی افزود: ممکن است خود واژه سواد هم تعاریفی متفاوتی داشته باشد، پس بهتر است در این بحث تعریف خود را از این کلمه ارائه دهم تا نتیجه‌گیری‌هایم ملموس باشد، سواد از دیدگاه من فراگرفتن است، همانند آن چیزی که در مدارس و دانشگاه‌ها فرا می‌گیریم، اما این ویژگی صرفاً به معنای آگاهی نیست، چون می‌شود عالی‌ترین مدرک آکادمیک را داشت، اما آگاهی در پایین‌ترین سطح ممکن باشد، ولی به هر حال سواد آکادمیک قادر است پشتوانه‌ای برای یک فیلم خوب باشد، اما ضامن خلق یک اثر خوب هنری نیست. در همین راستا اگر تاریخ هنر را اجمالاً مرور کنیم، افرادی را می‌یابیم که پایین‌ترین سطح سواد را داشتند، اما آثار هنریشان در تاریخ بشریت ماندگار شده است.
این کارشناس رسانه در پاسخ به این سؤال که کیفیت پایین تولیدات سینمای کودک ناشی از چه عاملی است؟ بیان کرد: وضعیت نامطلوب سینمای کودک به ساختار آثار سینمایی مربوط می‌شود، زیرا اگر فیلم‌هایی که در این حوزه تولید می‌شوند جذابیت لازم را داشته باشند، مطمئناً کودکان از آن استقبال می‌کنند. سینمای کودک مخاطبش مشخص است، برای همین تا وقتی حس نکنیم که برای چه گروه سنی فیلم می‌سازیم هر چه بگوییم بی‌فایده است. نکته بعد اینکه در آثار کودک به غلط سعی می‌کنیم فیلم را تبدیل به کلاس درس کنیم یا اینکه این حوزه را با لودگی اشتباه می‌گیریم، به همین جهت نباید از چنین آثاری توقع اتفاقات فوق‌العاده را داشت.
برای سنجش کیفیت یک فیلم در حوزه سینمای کودک نباید به سلیقه، کارشناسان سینمایی اکتفا کرد. این را می‌گویم زیرا خودم از اهالی رسانه‌ام، زیرا یک منتقد و کارشناس می‌تواند تنها مباحث فنی فیلم را ارزیابی کند اما ذوق هنر معمولاً بر مبنای سلیقه افراد است. بنابراین شاید بسیاری از فیلم‌هایی که در سینمای کودک توانسته‌اند به موفقیت برسند، از نظر منتقدان سینمایی جذاب نباشند، اما به‌نظرم این مسئله برای سینمای کودک به هیچ وجه اهمیتی ندارد
این مدرس سینما تأکید کرد: برای سنجش کیفیت یک فیلم در حوزه سینمای کودک نباید به سلیقه، کارشناسان سینمایی اکتفا کرد. این را می‌گویم زیرا خودم از اهالی رسانه‌ام، زیرا یک منتقد و کارشناس می‌تواند تنها مباحث فنی فیلم را ارزیابی کند اما ذوق هنر معمولاً بر مبنای سلیقه افراد است. بنابراین شاید بسیاری از فیلم‌هایی که در سینمای کودک توانسته‌اند به موفقیت برسند، از نظر منتقدان سینمایی جذاب نباشند، اما به‌نظرم این مسئله برای سینمای کودک به هیچ وجه اهمیتی ندارد.
صلح‌جو با بیان اینکه اگر بخواهیم نگرش منتقدان و بزرگسالان را برای سینمای کودک مورد توجه قرار دهیم این سینما بیش از گذشته متروک خواهیم کرد، گفت: «دزد عروسک‌ها»، «گلنار»، «مدرسه موش‌ها» و «کلاه قرمزی» آثاری بودند که کودکان آن را پسندیدند و این تولیدات جزء پرفروش‌های سینمای ایران شد، ولی به یاد دارم همین آثار در زمان اکرانشان با نقد منتقدان مواجه شدند و برخی این تولیدات را بی‌کیفیت دانستند، اما نتیجه این انتقادات سبب نشد آثار بهتری در این زمینه تولید شود و علاوه بر اینکه فیلم بهتر در این زمینه تولید نشد، فیلم‌سازان دیگری هر جرئت نکردند به این حوزه نزدیک شوند. ما مخاطبان سینما را نمی‌شناسیم، چون تصور منتقدان و مدیران سینما از فیلم کودک، نگرش مخاطب بزرگسال است، درحالی‌که کودک یا نوجوان ذاتاً آدم باسوادی نیست و از محصولی که برایش ساخته می‌شود، در قدم اول انتظار جذابیت دارد.
این مدرس سینما در پاسخ به این سؤال که آیا این نگرش بر اکران هم اثر‌گذار است، اظهار کرد: از مناسبات اکران اطلاع چندانی ندارم، ولی قطعاً نحوه اکران برای سینمای کودک به گونه‌ای است که به فروش این تولیدات کمک می‌کند، ولی با وجود این اگر فیلمی شاخصه‌های جذابیت را داشته باشد، می‌تواند در همین وضعیت نامطلوب هم فروش نسبتاً خوبی داشته باشد، مثلاً فیلم «پرواز در منطقه ممنوع» یکی از آثاری است که با وجود همزمانی اکران با چند فیلم کودک، توانسته فروش قابل قبولی داشته باشد.
اینگونه نیست که اگر سینمای کودک کم فروغ می‌شود تنها یک گونه سینمایی آسیب می‌بیند زیرا این ژانر پایه و اساس سینماست و ضعف آن کلیت هنر هفتم را مخدوش می‌کند
این کارشناس سینما با بیان اینکه نابودی سینمایی کودک در حقیقت ضربه زدن به سینمای ملی است، تأکید کرد: اینگونه نیست که اگر سینمای کودک کم‌فروغ شود، فقط یک گونه سینمایی آسیب ببیند، زیرا این ژانر پایه و اساس سینماست و ضعف آن کلیت هنر هفتم را مخدوش می‌کند. مثلاً امروز افرادی که به سینما می‌روند کسانی‌اند که در کودکی سینما رفتن را آمو‌خته‌اند و با آن مأنوس‌اند. حال تصور کنید یک یا دو دهه بعد که کودکان به افراد بالغ تبدیل می‌شوند آیا میلی برای رفتن به سینما خواهند داشت؟
سودجو در پایان تصریح کرد: اگر قصد داریم سواد رسانه‌ای را در میان کودکان افزایش دهیم، باید در گام اول کودکان را به سینما بیاوریم. این امر تنها با ایجاد فانتزی‌های کودکانه میسر است، فانتزی‌هایی که در آن جذابیت ویژگی اصلی باشد. اگر کودک قرار باشد چیزی یاد بگیرد بخش‌های آموزشی وجود دارد، پس از ابزار سرگرمی انتظار معلم و مدرسه را نداشته باشیم. منظور از جذاب یا فانتزی بودن فیلم‌های کودکانه، الزاماً به معنای بی‌کیفیت بودن آن‌ها نیست، زیرا کیفیت در سینمای کودک تعریفی دیگر دارد.
ارسال دیدگاه