به گزارش کودک پرس ، استانهای مرزی عموماً از استانهای پرآسیب یا آسیبپذیر کشور شناخته میشوند؛ خراسان جنوبی نیز از این امر مستثنی نیست. حضور در خانواده آسیبدیده و در معرض آسیب منجر به بروز مشکلات بسیاری برای دختران این استان شده است؛ مشکلاتی که در اولین مرحله روی سوادآموزی آنها تأثیر میگذارد. گاهی نیز این دختران تجربه اعتیاد را دارند و برخی از آنها بهواسطه خانواده، معتاد میشوند. هرچند این موضوع امری رایج بین زنان و دختران خراسان جنوبی نیست اما وجود تعداد کمی از این موارد نیز نگرانکننده است و باید رفع شود. به دنبال مشاهده چنین وضعیتی، مؤسسهای برای حمایت از این دختران راهاندازی شد که تاکنون خروجیهای موفقی داشته است.
شهر بیرجند مأمنی برای دخترانی دارد که میخواهند ادامه تحصیل دهند اما به هر دلیلی این امکان از آنها سلب یا شرایط دشواری برایشان ایجاد شده است. درمان اعتیاد 2 کودک جرقهای بود تا مؤسسه خیریه شبانهروزی دختران ولیعصرعجلالله تعالی فرجهالشریف علیهالسلام) بیرجند در سال 1384 شروع به کار کند و امروز علاوه بر کمک به ترک اعتیاد، بهصورت جدی پیگیر تحصیل این دختران و آموزش مهارتهای گوناگون به آنها باشد و در ادامه مسیر، آنها را برای ازدواج نیز مورد حمایت قرار دهد. همین روند، فضایی را ایجاد کرده است که براساس آن بسیاری از دختران، مؤسسه را مانند خانه خود بپندارند و حتی پس از خروج از آن، گاهی به همراه فرزندان خود به آنجا بروند.
فاطمهصغری آمالی کسی است که ایده راهاندازی این مؤسسه را مطرح کرده بود و امروز مدیرعامل آن است. او که متولد 13 مرداد 1336 است، پس از 30 سال خدمت در آموزش و پرورش در سال 1382 بازنشسته میشود و 2 سال بعد این مؤسسه را راهاندازی میکند. او دختر و همسر شهید است؛ «علی برازنده مقدم» همسر او در 30 تیرماه 1367 در منطقه سومار و عملیات مرصاد به شهادت میرسد. «طوبی تاجریزی» مادر اوست که در سال 1366 برای اعلام برائت از مشرکین در مکه مکرمه به شهادت رسید. به دنبال شهادت همسرش، او سرپرستی خانواده را برعهده گرفت.
آمالی دارای 3 فرزند (2 دختر و یک پسر) است و در سال 1391 بهعنوان بانوی برگزیده در حوزه زنان و خانواده انتخاب شده است. همکاری در تأسیس دبستان دخترانه شاهد در بیرجند، همکاری مستمر و 10 ساله با کمیته امداد امام خمینی(ره)، تشکیل کلاسهای آموزشی در سازمان جوانان هلال احمر و چهار سال همکاری مستمر با بنیاد حمایت و هدایت اسلامی در شهرستان زاهدان از جمله فعالیتهای او بوده است. با این زن موفق همراه شدیم تا از فعالیت مؤسسه دختران ولیعصر(عجلالله تعالی فرجهالشریف علیهالسلام) برایمان بگوید.
دختران تا هر زمانی که بخواهند میتوانند در مؤسسه بمانند
فاطمهصغری آمالی، مدیرعامل مؤسسه خیریه شبانهروزی دختران ولیعصر(عجلالله تعالی فرجهالشریف علیهالسلام) درباره چگونگی فعالیت این مؤسسه تصریح کرد: فعالیت مؤسسه در قالب نگهداری از دختران بیسرپرست و بدسرپرست و فرزندان دختر روستایی که محل زندگی آنها مدرسهای برای ادامه تحصیل ندارند، است. از پنج سال به بالا پذیرش داریم و دختران تا هر زمانی که بخواهند، میتوانند در این خانه ادامه تحصیل دهند. نکته در این است که دختران حتماً باید تحصیل کنند. هدف ما در درجه اول تعلیم و تربیت این دختران است. مسأله بعدی، نگهداری از آنها است و پس از آن تحصیل و حرفهآموزی این دختران مدنظر ما قرار دارد.
56 فرزند پذیرش کردهایم و 13 نوه داریم
او ادامه داد: بند بعدی اساسنامه، ازدواج و حمایتهای بعد از ازدواج است. علاوه بر این موارد و از همه مهمتر اصلاح خانوادههایی است که پدر و مادر زندانی، پدر و مادر معتاد، پدر معتاد، مادر معتاد یا مطلقه هستند. از سال 1384 تاکنون 56 فرزند پذیرش کردیم که 16 نفر از این فرزندان ازدواج کردهاند و 13 نوه داریم. در زمان ازدواج به این دختران جهیزیه نیز داده شده است. همچنین 17 خانواده اصلاح شده و کودکان به آغوش خانواده بازگشتهاند. در حال حاضر 2 دختر در کلاس اول، یک دختر کلاس دومی؛ سه دختر کلاس سومی، یک دختر کلاس چهارم، یک دختر در کلاس ششم، 3 دختر در مقطع متوسطه اول دارم و سایر دختران در مقطع متوسطه دوم و دانشگاه هستند. امسال یکی از دخترانم مدرک کارشناسی علوم تربیتی خود را دریافت کرد. او در حال گذراندن دوره کارآموزی است و برنامهریزی شده تا استخدام شود. با توجه به آموزش مهارتهای زندگی، شغلی و صنعتی به این کودکان، در حال حاضر 8 نفر شاغل، 18 نفر دارای مدرک کارشناسی و تعدادی کارشناسی ارشد هستند.
7 دختر ترک اعتیاد داشتند
مدیرعامل مؤسسه خیریه شبانهروزی دختران ولیعصر(عجلالله تعالی فرجهالشریف علیهالسلام) با اشاره به چگونگی شروع به فعالیت مؤسسه گفت: به ما گفتند که در مدرسهای 2 کودک تحصیل میکنند که والدینشان صلاحیت نگهداری از آنها را ندارند. پس از مراجعه با یک کودک 5 ساله و کودکی 7 ساله روبهرو شدیم که هر دو مبتلا به اعتیاد بودند. به هر نهادی مراجعه کردیم، امکان ترک اعتیاد این کودکان مهیا نشد. خیرینی حاضر شدند با کمک یکدیگر در خانه خود این دو کودک را ترک دهند. در حال حاضر یکی از آنها دانشجو و دیگری دانشآموز سال آخر متوسطه دوم است. همین موضوع بهانهای شد تا مجموعهای راهاندازی کنیم که توانایی ترک اعتیاد دانشآموزان را نیز داشته باشد. در حال حاضر با کمک خداوند هفت فرزند ترک اعتیاد داشتند و در سلامت کامل به زندگی خود ادامه میدهند.
قانون طبقهبندی سنی و تربیت جداگانه کودکان را حذف کردیم
آمالی با تأکید بر اینکه درآمد مؤسسه کاملاً مردمی است و کمک دولتی ندارد، ادامه داد: مؤسسه بر پایه نذورات مردم میگردد. اعتمادسازی شده و جایگاه ما مخفی نیست. افراد برای ورود به خانه مشکلی ندارند. تنها سازمان مردمنهاد استان خراسان جنوبی با مجوز وزارت کشور و دفتر امور اجتماعی زنان و خانواده هستیم. بر اساس اینکه مجوزمان با وزارت کشور است، قانون طبقهبندی سنی و تربیت جداگانه کودکان را حذف کردیم. فرزندان کاملاً مانند یک خانواده تربیت میشوند. این حذف طبقه سنی به دنبال موردی بود که دختری میگفت همواره در گروه سنی خود قرار داشته است و نمیداند با فرد کوچکتر یا بزرگتر چگونه برخورد کند. بر همین اساس برای تنبیه فرزندش قاشق داغی را پشت دست او زده است. به همین دلیل تلاش کردیم تا کودکان در کنار یکدیگر زندگی کنند و هرکدام تربیتکننده نفر قبل و بعد از خود باشند.
دختران به خوداتکایی رسیدهاند
او با اشاره به مهارتهای دختران این مؤسسه تصریح کرد: موفقیتهای فرزندان بسیار زیاد است. در مهارتهای فنیحرفهای خوداتکایی دارند. خودشان ماست تولید میکنند و غذای 30 نفر را میپزند. اگر نان نداشته باشند، آرد خمیر میکنند و نان میپزند. 13 نفر حافظ بخشی از جزءهای قرآن هستند. مدارک قرآنی خود را نیز از سازمان تبلیغات و اوقاف دریافت کردهاند. همچنین در زمینه ورزش فعالیت دارند. کاراته کار میکنند و بعضی از آنها تا کمربند مشکی پیش رفتند. حتی حکم قهرمانی کشوری دارند. مدرک مهارتهای سهگانه هلال احمر را گرفتهاند و اگر زمانی بحران باشد، آنها تیمی آماده برای این برنامه هستند. دورههای توبافی (بافت نوعی پارچه سنتی خراسان جنوبی) را نیز گذراندهاند.
با تولید صنایع دستی، سالانه سه نمایشگاه برگزار میشود
مدیرعامل مؤسسه خیریه شبانهروزی دختران ولیعصر(عجلالله تعالی فرجهالشریف علیهالسلام) افزود: در حال حاضر در خانه کارگاه داریم و فرزندان اوقات فراغت خود را به ساخت وسایل هنری اختصاص میدهند. سالانه سه نمایشگاه برگزار میکنیم. اگر دفتر امور اجتماعی اعلام کند که تصمیم دارند نمایشگاه برپا کنند، شرکت میکنیم. مدارس نیز نمایشگاه برگزار میکنند و از آنجایی که دانشآموز هستند، در نمایشگاههای مدارس فعالانه شرکت میکنند. از فروش صنایع دستی، هزینههای تحصیلی اول مهر آنها را تأمین میکنیم. بچهها ذاتشان پاک است. خانواده مشکل داشته است. کودکان هرطور تربیت شوند، همانطور پیش میروند. خدا را شاکریم که این کودکان به تربیت ما بسیار خوب پاسخ داهاند.
عامل تکیارانهای شدن در ایران، مؤسسه ما بود
آمالی درباره چگونگی تأمین مالی هزینههای کودکان اظهار کرد: برخی از دختران حامی دارند. علاوه بر آن یارانه نیز دریافت میکنند. عامل تکیارانهای شدن در ایران، مإسسه ما بود. نام هفت کودک که دادگستری قیمومیت آنها را به ما داده بود، در پرونده خانواده خودم نوشته بودم؛ زیرا من زن سرپرست خانوار هستم. پس از آن در هیأت نظارت بحث کردیم و مطرح کردم که چرا این کودکان یارانه نگیرند؟ استانداری خراسان جنوبی با مرکز یارانهها نامهنگاری کرد و بحث تکیارانه شدن پیش آمد. در حال حاضر دختران یارانه دریافت میکنند. با مسؤولان کمیته امداد استان نیز هماهنگ کردیم و با بیان مشکلات این دختران، آنها را تحت پوشش کمیته امداد قرار دادیم. هرچند مستقیم کمک نمیگیریم اما بهصورت غیرمستقیم این حمایتها را داریم.
پرجمعیتترین خانواده استان هستم
او با اشاره به تعداد کودکان حاضر در مرکز گفت: در حال حاضر فرزندان ما 56 نفر هستند؛ زیرا در خانه رفت و آمد دارند. آنهایی که ازدواج کردهاند، گاهی به خانه میآیند و در کنار خواهرانشان ساعاتی را میگذرانند. حتی فرزندان خود را میآورد. این روند روی دختران در خانه و گروهی که والدینی ندارند، بسیار تأثیر مثبت دارد. در حال حاضر بهصورت ثابت 26 فرزند دارم و پرجمعیتترین خانواده استان هستم. این دختران حتی اگر50 ساله شوند، میتوانند در مؤسسه بمانند.
چگونگی پذیرش دختران در مؤسسه
مدیرعامل مؤسسه خیریه شبانهروزی دختران ولیعصر(عجلالله تعالی فرجهالشریف علیهالسلام) در مورد چگونگی پذیرش در مؤسسه خود بیان کرد: نحوه جذب ما با بهزیستی متفاوت است. طی انعقاد قراردادی با آموزش و پرورش بیرجند، در هسته مشاورهشان پروندهها را بررسی میکنند. در کلاس کودکان توسط معلم شناخته و به مدیر معرفی میشوند. مدیر به حراست آموزش و پرورش معرفی میکند که چنین دانشآموز آسیبدیده یا آسیبپذیری در مدرسه حضور دارد. پس از مشاوره، دانشآموز برای پذیرش در بهزیستی یا پذیرش در شبانهروزی دختران حضرت ولیعصر(عجلالله تعالی فرجهالشریف علیهالسلام) به دادگستری معرفی میشود.
آمالی با تأکید بر موفقیت مؤسسه افزود: برخلاف صحبتهایی که میگفتند شما موفق نخواهید شد، بسیار موفق شدیم. اوایل بسیار سخت بود که مؤسسه را معرفی کنیم؛ اما آنقدر ارتباط برقرار کردیم و نتایج اقدامات را نشان دادیم که باورشان شد و در حال حاضر خودشان دانشآموزان را به ما معرفی میکنند. کودکان پس از تصمیم دادگستری برای ورود به مؤسسه در پزشکی قانونی کاملاً کنترل میشوند که دچار مشکلی نباشند. زیرا ممکن است پدر یا مادر برای کودک مشکلی ایجاد کرده باشند. پس از غربالگری کامل، هیأت مدیره مصوب میکند که فرد وارد خانه شود.
از تربیت کودکان به هیچ عنوان عقب نیفتادهایم
او با بیان اینکه به جز یارانه و حمایتهای کمیته امداد، هیچ کمکی از سوی دولت دریافت نمیکنیم، ادامه داد: از همان ابتدا نگاهی به آینده داشتیم؛ یکی از برنامهها در زمینه مسکن دختران است. در حال حاضر در یک خانه وقفی در محلهای قدیمی قرار داریم. نپرداختن کرایه بسیار خوب است اما محیط چندان مطلوبی ندارد. هرچه فضا بازتر باشد، کودکان از شادابی بیشتری برخورداند. مؤسسات به ثبت رسیده دقیقاٌ مانند شرکتها هستند و دولت باید زمین در اختیارشان بگذارد اما تاکنون چنین کاری نکردهاند. از بحث زمین عقب افتادهایم اما از بحث تربیتی کودکان به هیچ عنوان عقب نیفتادهایم و به بهترین شکل پیش میرویم.
براساس آیه «هرکس انسانی را زنده کند، جهانی را زنده کرده است» کار میکنیم
مدیرعامل مؤسسه خیریه شبانهروزی دختران ولیعصر(عجلالله تعالی فرجهالشریف علیهالسلام) با اشاره به تأثیرات تربیتی روی این کودکان بیان کرد: این کودکان عموماً در خانوادههای معتاد یا آسیبدیده بودند و به همین دلیل به این مرحله رسیدهاند. یکی از دختران در زمان ورود بسیار بلند صحبت میکرد و به هیچوجه نمیتوانستیم سطح صدایش را کنترل کنیم. در بررسیها متوجه شدیم که در خانه آنها همواره بحث، مشاجره و طلاق بوده و برای اینکه صدای این کودک به صدای پدر و مادرش برسد، بلند صحبت میکرده؛ در نتیجه عادتش شده است. این عادت را تغییر دادیم. براساس آیه «هرکس انسانی را زنده کند، جهانی را زنده کرده است» کار میکنیم. دختری دارم که از وضعیت پدرش خبری نیست و مادرش در حبس ابد است. این دختر الان ازدواج کرده است و زندگی بسیار خوبی دارد.
پرسنل بدون حقوق کار میکنند
آمالی درباره چگونگی تأثیرگذاری روی این دختران تأکید کرد: علت چنین تغییراتی در آنها وجود همکاران خوب در خانه است. 53 نفر پرسنل دارم که بدون حقوق در سه شیفت برای نظارت دختران حضور دارند. تنها سازمان مردمنهادی هستیم که باری بر دوش مجموعه یا دولت ندارد.
او با اشاره به مشکلاتی که در راه رسیدن به این وضعیت داشتند، گفت: اوایل مشکل زیاد داشتیم؛ زیرا هیچکس باورمان نمیکرد و نمیخواست قبول کند که میخواهیم چنین کار سنگینی را بدون حمایت دولت انجام دهیم. در حال حاضر شناخته شدهایم. مشکل ما مسکن دختران است که برای آن نیز راهکار داریم. سازمان موفق، سازمانی است که برای اجرای اصولی اهدافش راهکار داشته باشد تا به چالش نیفتد. زمانی که متوجه شدیم که به ما زمین نمیدهند، از دفتر امور اجتماعی درخواست صدور دسته قبض برای خرید زمین و مسکن کردیم. مجوز دادند و در حال پیگیری هستیم. امیدوارم با فروش قبض بتوانیم خانه یا زمین خوبی برای بچهها فراهم کنیم و خیرینی که برای ساخت اعلام آمادگی کردهاند، به ما کمک کنند.
اعتیاد، خشکسالی، حاشیهنشینی، بیکاری و مهاجرت از مشکلات استان است
مدیرعامل مؤسسه خیریه شبانهروزی دختران ولیعصر(عجلالله تعالی فرجهالشریف علیهالسلام) به بیان مشکلات استان خراسان جنوبی بهویژه در حوزه زنان پرداخت و ادامه داد: استان خراسان جنوبی با کشور افغانستان هممرز است؛ این کشور 90 درصد مواد مخدر دنیا را تولید میکند و خط ترانزیتی آن ایران است. بیرجند نیز خط ترانزیتی ایران است. به همین دلیل خانوادهها مبتلا به اعتیاد میشوند. در کنار آن و از همه مهمتر خشکسالی در استان خراسان جنوبی مردم را از روستاها آواره کرده است. این افراد حاشیهنشینی را اختیار کردهاند. بیکاری نیز بیداد میکند. زمانی که شغلی پیدا نمیکنند، برای فرزندانشان مشکلاتی پیش میآید. این مباحث در استان خراسان جنوبی بسیار مهم است که امیدواریم با حل شود و مردم از روستاها به شهر کوچ نکنند. مهاجرتها بیداد میکند؛ باید آبرسانی به روستاها انجام شود تا مهاجرتها از بین برود. هم از افغانستان و هم از روستاهای خودمان به شهر بیرجند مهاجر داریم. این وضعیت، مشکلات و آسیبهایی بهوجود میآورد.
اعتیاد مردان، زنان و کودکان را نیز درگیر میکند
آمالی با تأکید بر اینکه مشکلات بیشتر متوجه دختران و زنان است، افزود: اعتیاد در مردان در خراسان جنوبی بیشتر از زنان است ولی زنانی که در کنار مردان معتاد قرار میگیرند نیز دچار معضلاتی میشوند؛ حتی ممکن است خودفروشی یا تکدیگری کنند. مشکلات بسیاری برای این خانوادهها بهوجود میآید. با درگیری بسیاری از خانوادهها به اعتیاد، کودکان نیز در کنار آنها معتاد میشوند. فرزندی داشتیم که معتاد نبود اما زمانی که در مؤسسه بود، بسیار ناراحتی میکرد. پزشکان در بررسی اعلام کردند که هوای آلوده اتاقی که مواد مصرف میکردند، ریههای این کودک را درگیر کرده و کودک ناخواسته به طرف اعتیاد رفته است. البته در مؤسسه این کودک را درمان کردیم.
مهاجرت اجازه تشکیل کلاس درس در برخی مناطق را نمیدهد
او با اشاره به حوزه آموزش و تحصیل اظهار کرد: فرهنگ استان به شکلی است که کودکان از ادامه تحصیل باز نمیمانند. خانوادهها فرزندشان را به من تحویل دادهاند که ادامه تحصیل دهد و بتواند فردی مفید باشد. عموماً دختران ادامه تحصیل میدهند. خیرین مدرسهساز در استان سنگ تمام گذاشتهاند. اما خشکسالی، مردم را به سمت شهرها کشانده و گاهی در مناطقی، 5 یا 6 دانشآموز حضور دارند که نمیتوان برای آنها کلاسی تشکیل داد.
ار نظر متخصص زنان، شهرستانها وضعیت مطلوبی ندارند
مدیرعامل موسسه خیریه شبانهروزی دختران ولیعصر(عجلالله تعالی فرجهالشریف علیهالسلام) به بیان مشاهدات خود از وضعیت سلامت استان پرداخت و گفت: سعی مسؤولان این حوزه در این است که شهرهای تابعه بیرجند را در حوزه سلامت فعال کنند. نسبتاً نمیتوان گلهای داشت اما در بیمارستانهای برخی شهرستانها امکانات کمتری وجود دارد و گاهی مجبور میشوند برای درمان به بیرجند بیایند. همچنین از نظر حضور متخصص زنان، بیرجند وضعیت خوبی دارد اما وضعیت شهرستانها مطلوب نیست. با این وجود در حال حاضر برای سلامت زنان و خانواده بسیار تلاش شده و ساخت بیمارستانها در بیرجند نیز بهتر شده است. در گذشته یک بیمارستان داشتیم اما امروز چهار یا پنج بیمارستان داریم. سومین بیمارستان میلاد کشور در بیرجند است.
بیرجند بهعنوان آرامترین و بیآسیبترین شهر ایران شناخته شده است
آمالی با تأکید بر اینکه بیرجند شهری آرام است، ادامه داد: بیرجند بهعنوان آرامترین و بیآسیبترین شهر ایران شناخته شده است. خراسان جنوبی، استانی فرهنگی و بیرجند شهری دانشگاهی است که از نقاط مختلف کشور برای ادامه تحصیل به آن میآیند. بر همین اساس به دلیل ورود فرهنگهای مختلف کمی دچار مشکل شده است اما خانوادههای اصیل بیرجندی از این مسائل مصون هستند و بیشتر مشکلات برای شهرستانهاست که خشکسالی دارند. مهاجرتهای افغانها به بیرجند نیز از دیگر مشکلات است.
از سال 67 زن سرپرست خانوار هستم
او در مورد چگونگی سرپرست خانوار شدن خود تصریح کرد: همسرم در سال 1367 در عملیات مرصاد به شهادت رسید و من با سه فرزند تبدیل به زن سرپرست خانوار شدم. با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم کردم اما به هر حال فرزندانم به سلامت رشد کردند. علاوه بر آن این امر باعث شد وارد بحث نگهداری از دختران بیسرپرست شوم که خدا را شکر در این زمینه نیز موفق بودیم. در سال 1385 بهعنوان زن بصیر ایران شناخته شدم. در همان سال کارآفرین نمونه استان نیز شدهام. این اتفاقات بدون همکاری همکاران و دوستان خوب اتفاق نمیافتاد. زمانی که یک زن، خود و خدای خود را بشناسد و حد خود را بداند، هرگز دچار چالش نمیشود بلکه برای جامعه سازنده میشود.
سوق دادن زنان سرپرست خانوار به سمت آموزشهای فنی حرفهای
مدیرعامل مؤسسه خیریه شبانهروزی دختران ولیعصر(عجلالله تعالی فرجهالشریف علیهالسلام) درباره حمایت از زنان سرپرست خانوار گفت: در حال حاضر اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و امور زنان و خانواده استانداری خراسان جنوبی در تلاش هستند تا زنان سرپرست خانوار را به سمت آموزشهای فنی حرفهای سوق دهند. این کار تقریباً شکل گرفته و در حال انجام است. اتحادیههایی تأسیس شده که زنان در خانه صنایع دستی تولید میکنند و در آن اتحادیهها به نفع خودشان به فروش میرسد. در حال حاضر زمینه اینگونه فعالیتها فراهم شده است.
منبع: مهرخانه
ارسال دیدگاه