ایران در زمینه کتاب کودک پیشروتر از ترکیه است

به گزارش کودک پرس ،وبینار هم‌اندیشی ناشران ایران و ترکیه با موضوع ترجمه و نشر آثار ادبیات کودک و نوجوان، در قالب سلسله نشست‌های بین‌المللی نمایشگاه مجازی کتاب تهران 1399 چهارشنبه (اول بهمن 1399) با حضور تعدادی از ناشران حوزه کودک و نوجوان از کشور ایران و ترکیه برگزار شد.

نادر قدیانی، مدیر انتشارات قدیانی در این وبینار به پیشینه این انتشارات اشاره کرد و گفت: انتشارات قدیانی از 52 سال پیش پایه‌گذاری شده و تا به‌حال حدود 2هزار عنوان کتاب منتشر کرده است که برخی از آن‌ها در سایر کشورها از جمله ترکیه ترجمه و منتشر شده‌اند.

این ناشر ادامه داد: از جمله کتاب‌هایی که در ترکیه از نشر قدیانی منتشر شده می‌توان به کتاب «تن‌تن و سندباد»، کتاب «365 قصه برای شب‌های سال» نوشته مژگان شیخی که در 12 جلد جداگانه و به‌صورت یک مجلد نیز منتشر شده اشاره کنم که نشر تیماژ در ترکیه 25 قصه از این کتاب را منتشر کرده و سایر قصه‌های آن هم قابل ترجمه هستند و ناشران می‌توانند آن‌ها را ترجمه کنند. همچنین کتاب‌های خوب دیگری هم داریم مانند «کتاب‌های نارنجی» شامل 366 قصه برای کودکان که مورد تایید وزارت آموزش و پرورش ایران است و می‌تواند کتاب خوبی برای ترجمه باشد.

وی افزود: تعدادی از کتاب‌های ما به زبان‌های اسپانیایی و روسی منتشر شده‌اند که می‌توانند به زبان ترکی هم منتشر شود.

مصطفی ناچی توران، مدیر انتشارات داملا در ترکیه نیز در این وبینار گفت: علاوه بر اینکه کاتالوگی از کتاب‌های انتشارات داملا را از طریق ایمیل ارسال کرده‌ام می‌خواهم مجموعه «بازرس» را به شما معرفی کنم. این مجموعه مسائل جهانی و قابل فهم برای کودکان و نوجوانان را در قالب قصه‌ها و حکایت‌هایی بیان کرده که قابلیت ترجمه در سایر کشورها از جمله ایران را دارد.

این ناشر در ادامه به سایر آثارش اشاره کرد و گفت: همچنین کتاب «رازها و رمزها» که شامل حکایت‌های زیادی است که در منطقه سلطان‌‌احمد و ایاصوفیه رخ داده است و برای گروه سنی کودک و نوجوان جذاب است. کتاب دیگر ما که دومین اثر پرفروش‌مان است و حدود 30هزار نسخه از آن فروخته‌ایم کودک عاشق‌پیشه نام دارد که امیدوارم ترجمه آن در ایران انجام شود و مورد استقبال قرار گیرد.

وی با بیان اینکه تا به‌حال 3هزار عنوان کتاب منتشر کرده‌ایم، افزود: در حال حاضر 100 عنوان کتاب در خارج از ترکیه از انتشارات ما ترجمه و در حال فروش است.
نشر کتاب‌های کودک و نوجوان مهم‌ترین فعالیت فرهنگی مورد نیاز بشریت است
تایفور اِسن، مدیر انتشارات نار در ترکیه، نیز در این وبینار به سابقه این انتشارات اشاره کرد و گفت: از سال 1990 میلادی در کار چاپ و نشر کتاب هستم و از سال 2006 انتشارات نار که بیشتر در زمینه کودک و نوجوان فعالیت دارد را اداره می‌کنم و معتقدم کتاب‌های کودک و نوجوان و نشر آن‌ها مهم‌ترین فعالیت فرهنگی مورد نیاز بشریت است.

این ناشر افزود: ادبیات کودک و نوجوان در دنیای تک‌بعدی که تلاش همه قدرت‌ها بر این است که ادبیات واحدی را در همه زمینه‌ها نشر دهند فرمان توقف صادر می‌کند و ورق را به نفع بشریت عوض می‌کند. من از ناشران کتاب کودک که دوشادوش کودکان و همگام با احساسات و عواطف آن‌ها قدم برمی‌دارند تشکر می‌کنم و به این نکته باید اشاره کنم که در دنیای کودکان چیزی وجود ندارد که نتوانند آن را با دیگران به اشتراک بگذارند.

وی در ادامه بیان کرد: تلاشم در طول این سال‌ها این بوده دسته‌گلی که از باغ‌های رنگارنگ کتاب‌های کودک و نوجوان سراسر جهان جمع کرده بودم به کودکان ترکیه تقدیم کنم و این کتاب‌ها را به‌عنوان هدیه به کودکان سراسر جهان تقدیم کنم. در این راستا از سال 2006 تلاش‌هایم را با ناشران ایرانی همگام کردم و در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران غرفه‌ای را برای توسعه بیشتر روابط با ناشران ایرانی گرفتم.

تایفور اِسن با بیان اینکه فلسفه اصلی ما این است که حق نشر را محترم بشماریم و حقوق انسان‌ها و مولفان را به‌جای آوریم، گفت: شرکت‌ها و ناشرانی مثل ما شرکت‌های خصوصی محسوب می‌شوند و زمان و سرمایه از مولفه‌های اساسی ما محسوب می‌شود.

وی افزود: باید توجه داشت که رعایت 4 اصل در زمینه آثاری که برای کودکان نوشته می‌شود اهمیت دارد. که عبارتند از اینکه نخست آثار باید بار ادبی داشته باشند. دوم اینکه تصویرسازی در آن‌ها رعایت شود و کتاب دارای تصاویری متفاوت با حال و هوای مخاطب باشد. سوم مخاطبان اصلی این آثار باید کودکان باشند و از پیام‌های ایدئولوژی در آن‌ها پرهیز شود و چهارم رعایت حقوق تجاری ناشران و مولفان که بسیار مهم است.

این ناشر همچنین از تاسیس انجمن بین‌المللی ناشران کتاب کودک در ترکیه خبر داد و خاطرنشان کرد که در آینده‌‌ای نزدیک اطلاعات تخصصی‌تر از این اقدام برای سایر ناشران اطلاع‌رسانی شود.

استفاده از قالب‌های مختلف در تولید آثار
روح‌الله کاظمی‌زاده، مدیر انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان نیز در این وبینار گفت: در 57 سالی که انتشارات کانون شکل گرفته افتخارات زیادی آفریده و غیر از خروجی‌های خوب محتوایی به بحث قالب‌های مختلف هم به مرور زمان رسیده‌ایم.

وی افزود: ما مجموعه‌های مختلفی در کانون تولید کرده‌ایم که برخی از آنها مورد پسند ناشران ترکیه‌ای قرار گرفته است مانند تعدادی از کتاب‌های کلر ژوبرت و فرهاد حسن‌زاده. الان نیز مجموعه‌های زیبا و جذابی داریم که قابلیت ارایه به ناشران ترکیه‌ای را دارد مانند مجموعه کتاب‌های مرغک که تعداد آن‌ها به بیش از 50 جلد رسیده و مجموعه پرافتخار رمان نوجوان امروز که تا به حال حدود 50 جلد از آن منتشر کرده‌ایم. همچنین مجموعه‌های کتاب‌های بریل و کتاب‌های شنیداری ما نیز قابلیت ارایه در کشور ترکیه را دارد.

این ناشر در ادامه سخنانش یادآور شد: امسال سال پرتعدادی را از نظر کتاب‌های چاپ اول خواهیم داشت و مجموعه کتاب‌هایی در دست تولید داریم از افتخارات ما احترام به حق کپی‌رایت و رعایت حقوق مؤلف است.

تصویرگری و تألیف کتاب کودک در ایران از غنا و درونمایه عالی برخوردار است
سویچ فیرات، مدیر انتشارات زنگین ترکیه نیز در این وبینار با اشاره به پیشینه نشرش گفت: انتشارات زنگین جوان است و از سال 2015 میلادی کارش را آغاز کرده و کتاب‌های مختلفی منتشر می‌کند. ارتباط ما با ناشران ایرانی از یک نمایشگاه بین‌المللی آغاز شد و متوجه شدیم تصویرگری و تألیف کتاب کودک از غنا و درونمایه عالی برخوردار است که سبب شد توجه ما به این سو جلب شود. از جمله کتاب‌هایی که منتشر کردیم می‌توانیم به کتاب «کلاغ سفید» اشاره کنم با نویسندگی و تصویرگری فریده جهاندیده که مورد استقبال خوبی هم قرار گرفت و حقوق مولف پرداخت شد.

ایران در زمینه کتاب کودک پیشروتر از ترکیه است
وی افزود: بخش اعظم فعالیت‌های در حوزه ترجمه است و آثاری را از زبان فارسی، روسی و جمهوری آذربایجان انتخاب و ترجمه کرده‌ایم. مثلاً کتاب «دوست من می‌می» را از جمهوری آذربایجان به ترکیه استانبولی ترجمه کرده‌ایم. به‌عنوان ناشر ترکیه‌ای تمایل بیشتری به دنیای کودک و نوجوان پیدا کردم و فکر می‌کنم این کتاب‌ها در راه تکریم و تکامل رشد ذهنی کودکان نقش اساسی دارند.

این ناشر در ادامه بیان کرد: گرچه ترکیه رشد خوبی در نشر آثار کودکان و نوجوانان داشته اما اعتراف می‌کنم ایران در این زمینه خیلی از ما جلوتر و پیشروتر است و این نمایشگاه بهانه‌ای شد تا در اولین فرصت مهمان یکی از نمایشگاه‌های بین‌المللی کتاب در تهران باشم.

علی عسگری، مدیر نشر هوپا نیز در این وبینار گفت: هوپا نیز یکی از نشرهای جدید در حوزه کودک و نوجوان در ایران است و 5 سال از فعالیتش می‌گذرد اما در طول این 5 سال تبدیل به یکی از ناشران پرمخاطب شده است.

وی با بیان اینکه از ویژگی‌های نشر هوپا رعایت حق کپی‌رایت است به آثاری اشاره کرد که در ترکیه منتشر شده و گفت: در این زمینه می‌توانم به مجموعه «بچه محل نقاش‌ها» اشاره کنم که از سوی انتشارات مهنا در ترکیه منتشر شده است و جزء آثار پرمخاطب هوپاست.

عسگری در ادامه دو کتاب جدید در این وبینار معرفی کرد و گفت: نخست کتاب «زندگی هچل‌هفت آیدا پیرپور» که از این مجموعه‌ تا به‌حال 2 جلد منتشر شده و یادداشت‌های دختربچه‌ای درباره زندگی شخصی‌اش و اتفاق‌هایی است که در خانه و مدرسه رخ می‌دهد و پر از تصویرهای سیاه و سفید و جذاب برای کودکان 8 تا 12 ساله است. کتاب دیگر «ماجراهای دوقلوهای دندان خرگوشی» است درباره دوقلوهایی که خرگوش هستند برای بچه‌های 5 تا 8 ساله.

وی افزود: ما در تولید بازی‌های رومیزی هم فعالیت داریم و می‌توانیم با ناشران ترکیه‌ای هم فعالیت کنیم.

ناشران باید به مسئولیت اجتماعی‌شان عمل کنند 
عاکیف اُزترک، مدیر انتشارات مِوسیملر ترکیه نیز گفت: انتشارات ما جدید‌التأسیس است و 5 سال از فعالیت‌مان می‌گذرد و محدود به دنیای ادبیات کودک و نوجوان نیستیم و در زمینه شعر، رمان و تاریخ هم فعالیت داریم همکاری‌هایی هم با ناشران ایران مانند افق و هوپا داشته‌ایم. در زمینه فعالیت در عرصه ادبیات کودک و نوجوان باید گفت گرچه ما در زمینه داستان و رمان با کشورهایی مانند کانادا، آلمان و … همکاری می‌کنیم اما از جایی که دنیای کودکان و نوجوانان از لطافت و ظرافت‌های خاصی برخوردار است ترجیحاً در این زمینه نگاهمان به غرب نیست و سعی می‌کنیم از فرهنگ مشابه خودمان کار چاپ کنیم.

وی افزود: با گسترش اینترنت بچه‌هایمان تحت بمب‌‌باران اطلاعات دنیای غرب هستند و ما باید نگاه متفاوت‌تر و محافظه‌کارانه‌تری اتخاذ کنیم و من به‌عنوان یک ناشر فکر می‌کنم در این زمینه کودکان و نوجوانان از طریق یوتیوب و نظایر آن تحت تأثیر دنیای غرب هستند و الگوبرداری می‌کنند و تأثیرگذاری مخرب در فرهنگ و ادبیات آن‌ها داشته است. باید توجه داشت کار انتشارات فقط پول درآوردن و تولید ثروت نیست نسل جوان ما پایه و اساس نسل آینده را تشکیل می‌دهند و هرگونه که تربیت می‌شوند در آینده کشورمان اثرگذارند. همان‌طور که کتاب‌های پرطرفدار لازم است اما ناشران مسئولیت اجتماعی هم دارند که باید به آن عمل کنند.

مقابل نفوذ فرهنگ غرب با فرهنگ و غنای هویتی‌مان بیاستیم
وی با تاکید براینکه با فرهنگ و غنای هویتی خودمان باید مقابل نفوذ فرهنگ غرب بیاستیم، درباره آثارش توضیح داد: انتشارات ما کتاب‌هایی مانند داستان‌های پیامبران برای کودکان 9 سال به بالا، داستان‌های پادشاهان و داستان‌هایی از زندگی و رشادت خلفای راشدین و … منتشر کرده است. همچنین کتاب‌هایی مانند پندها و حکایت‌های هزارساله را در مجموعه‌ای 4 جلدی شامل حکایت‌های مولانا، حکایت‌های فولکلور ترکیه و حکایت‌هایی از نویسندگان ترکیه‌ای منتشر کرده‌ایم که می‌تواند در ایران هم ترجمه شود. کتاب «کشور آرزوها» هم منتشر کرده‌ایم که به اصول هفتگانه عرفان می‌پردازد و آن‌ها را به زبان ساده برای کودکان به تصویر کشیده است و می‌توانم آن را برای ترجمه به ناشران ایرانی معرفی کنم.

هدف ما ارایه آثار با قیمت پایین و تیراژ بالا به مخاطبان است
احمت آدیگوزل، مدیر انتشارات مهنا ترکیه، نیز در این وبینار گفت: ما به عنوان انتشارات مهنا از ناشران جوان در ترکیه هستیم که از سال 2015 فعالیت‌مان را آغاز کردیم و سال 2018 وارد بحث ترجمه آثار دیگر کشورها شدیم و در ترجمه آثار فارسی بسیار فعال و پیشرو هستیم. و معتقدیم زبان فارسی، زبان رسمی سه کشور در جهان است که نشان‌دهنده اهمیت آن است و دارای آثار گران‌سنگی در زمینه ادبیات، تاریخ و هنر است که دوست داریم آن‌ها را ترجمه و به مخاطبان کشور ترکیه معرفی کنیم.

وی با اشاره به اینکه هدف ما شرکت در نمایشگاه‌های کتاب ترکیه و ارایه آثار با قیمت پایین و تیراژ بالا به مخاطبان است، افزود: طبیعی است که هر ناشری دغدغه اقتصادی و مالی داشته باشد اما ما در زمینه ترجمه به آثار ایرانی اهمیت بیشتری می‌دهیم. به عنوان شروع از آثار فارسی کودک و نوجوان آغاز کردیم مانند ترجمه «تن‌تن و سندباد» به زبان فارسی.

این ناشر گفت: بنابر بر شرایط خاص اقتصادی حاکم بر کشورها وضعیت مالی سختی داریم اما دروازه نشر ما برای همکاری به روی ناشران ایرانی باز است و شرایط سهل و آسانی برای همکاری داریم.