کار کودک باید تخصصی و همراه با دانش باشد
فرهنگ در هر کشوری که باشد یک زیرساخت مهم دارد و آن توجه به تربیت کودکان است، اما در کنار آموزش و پرورش چه ساختار‌هایی برای این امر وجود دارد؟! حقیقت امر آن است که این ساختار‌ها بسیار کم هستند.
به گزارش کودک پرس ، تولید و نشر کتاب کودک از مهم‌ترین ساختار‌های تربیتی است که کمتر به آن پرداخته می‌شود به همین بهانه با یکی از شناخته شده‌ترین چهره‌های این عرصه گفت‌وگو کردیم. حجت‌الاسلام علیرضا سبحانی‌نسب، مدیر و صاحب‌امتیاز انتشارات تخصصی جمال است که تقریباً ۲۰ سالی می‌شود وارد حوزه کتاب و به طور اخص کتاب کودک و نوجوان شده است زیرا همواره دغدغه کار خوب برای این طیف سنی حساس را داشته است.
چرا اسم جمال را برای انتشارات خود انتخاب کردید؟
بر حسب حسن اتفاق این توفیق اجباری پیش آمد؛ زمانی که برای ثبت، چند اسم را به اداره ارشاد بردیم با سختگیری گفتند باید ۱۰ اسم در لیست باشد. به شوخی همینطوری گفتم جمالت را عشقه و اسم جمال را پایین لیست نوشتم. از قضا اسامی را از آخر خواندند و همان نام جمال تصویب شد؛ هرچند اسم جمال به معنای زیبایی است و بحث جمیل و زیبایی خدا در آن مطرح است ولی اسم پیشنهادی مدنظر ما نبود. این اسم به طور اتفاقی تأیید شد و مشکلی با آن نداریم.
عمده کار‌های انتشارات جمال برای کودکان و نوجوانان است؛ علت خاصی دارد؟
در طول مدت کار چاپ کتاب احساس کردم خلأ و کمبودی در این حوزه مهم وجود دارد و چندان به صورت جدی به آن پرداخته نشده است به‌همین خاطر تصمیم گرفتم عمدتاً در این زمینه متمرکز شوم و فعالیت نشر داشته باشم.
چرا کتاب تخصصی کودک در حوزه نشر محدود است؟
دو مسئله چاپ کتاب و تولید محتوا مطرح است که باعث رونق یا بی‌رونقی نشر کودک و نوجوان می‌شود. برای کار در این حوزه نیاز به دانش و تخصص است یا اینکه حداقل مشاوران آگاه به کار در کنار ناشران باشند تا آن‌ها را راهنمایی کنند البته چاپ کتاب و توزیع آن به اندازه میزان تولید محتوای آن نیاز به تخصص و دانش ندارد ولی محتوا مهم است. کسی که در حوزه کودک و نوجوان وارد می‌شود باید با اشراف و شناخت کار کند تا خروجی خوبی هم داشته باشد اگر رعایت نکنند از این مسیر کودک حذف می‌شوند.
اغلب تخصصی ندارند و کارشان نیاز به نقد و بازنگری دارد برای همین زیاد وارد حوزه کودک و نوجوان نمی‌شوند. امروز از بس کتاب کودک خوب و بد روی ویترین فروشگاه‌هاست مانند تخم مرغ شانسی شده، چون نظارتی وجود ندارد تا کتاب بد از کتاب خوب جدا شود. به دلیل نگاه حداقلی ممیزی‌ها کتاب‌های نامناسب در حوزه توزیع وجود دارد و افراد کمی هستند که به صورت کارشناسی و آگاهانه برای بچه‌ها کتاب تهیه کنند، لذا اگر غربالگری داشته باشیم به همراه ناشران مطلع و باسواد، مشاوران آگاه باشند کتاب‌های کودک و نوجوان از شانسی بودن خارج می‌شود و تولید محتوا بهتر خواهد شد.
تاکنون کتاب‌های کودک و نوجوان خارجی را هم رصد کرده‌اید؟
بله. به نمایشگاه‌های خارجی می‌رویم تا از نظر قالب و محتوا کتاب‌ها را بررسی کنیم. قانون کپی‌رایت را قبول داریم و رعایت هم می‌کنیم، اما ما بیشتر به دنبال ایده گرفتن هستیم که قالب‌ها در خروجی کتاب‌ها چقدر مؤثر بوده است و از این طریق خیلی از کتاب‌ها منشأ آثار بعدی می‌شوند؛ مثلاً کتاب «من مسیح را دوست دارم» را به «من امام زمان را دوست دارم» تغییر دادیم و ایده گرفتیم. به نظرم در مباحث معنوی و معرفی آن‌ها قالب‌های جدی و تأثیرگذاری دارند که می‌توان استفاده کرد؛ شاید یکی از دلایل رشد این قالب‌ها در آثارشان، ضعف در محتوا باشد که با این شیوه‌ها جبران می‌کنند و کتاب‌های کودک و نوجوان خود را در قالب‌های مختلف و جالب ارائه می‌دهند.
کامیک استریپ که یکی از انواع رایج کتاب در دنیاست چرا در ایران رونق چاپ ندارد؟
البته عده‌ای در کشور کار می‌کنند و خودم هم قصد کار در این حوزه را دارم، ولی عمدتاً کامیک استریپ‌ها از حیث متن و جذابیت توانایی کشش مخاطب را ندارند. از سوی دیگر تصویرگران این عرصه به یک تنوع جذاب برای بیننده ایرانی نرسیده‌اند.
هزینه‌های کامیک استریپ در چاپ زیاد است؟
نه؛ لزوماً بحث هزینه‌ها مطرح نیست، چون اگر کار خوب و قوی باشد هزینه‌ها تأمین می‌شود. به نظرم کامیک استریپ در ایران دوران کودکی را می‌گذراند و هنوز به بلوغ خود نرسیده است.
به عنوان یک شخصیت حوزوی، چقدر ورود حوزه علمیه را برای کار کودکان و نوجوانان مؤثر می‌دانید؟
بسیار زیاد؛ چون کودکی دوره شکل‌گیری شخصیت افراد است و چه جایی بهتر از حوزه علمیه تا مفاهیم اعتقادی و دینی را به زبان خودشان به آن‌ها آموزش بدهد، ولی متأسفانه حوزه علمیه با وجود کار‌های خوبی که داشته به اندازه کافی در این زمینه ورود نکرده است؛ البته جشنواره‌هایی وجود دارد و تشویق‌هایی از سوی حوزه هم صورت می‌گیرد، اما مختصر و محدود هستند. هنوز کار کودک و نوجوان برای حوزه‌های علمیه ما به رسمیت شناخته نشده است.
در حوزه مرکز تبلیغ معلم داریم و طلبه‌هایی که کار‌های خوبی برای کودک و نوجوان انجام می‌دهند، اما فعالیت آن‌ها خودجوش و آتش‌به‌اختیار بوده است نه مربوط به حوزه علمیه. به نظرم حوزه با مطلوب و نیاز‌های جامعه فاصله دارد که باید آن را پر کند و خوراک دینی متناسب با سن و نیاز بچه‌ها هم تولید کند. در نگاهی منصفانه کار‌های خوبی شده، اما جسته و گریخته که هرچند قابل ستایش هستند، اما کافی نیستند.
منبع: روزنامه جوان
ارسال دیدگاه