قم/ آشنایی کودکان با قرآن به روشی نوین

به گزارش کودک پرس ،بهار، آغاز طراوت و شادابی و تجدید حیات عالم طبیعت و انسان است بهار دل‌ها را نیز می‌توان با درک و زیروروی معانی و مفاهیم آیاتش در رمضان جست، همان ماه بهار و انس با قرآن، ماهی که رموز تکامل انسان در آن نازل‌شده است و با معجزات بی‌شمار، دل‌های دوستدارانش را حیاتی دوباره می‌بخشد.

قرآن کریم همواره هدایتگر انسان به بهترین و مستقیم‌ترین راه‌ها بوده و در تمام مراحل زندگی راهنمایی او به سمت سعادت و کمال است؛ اندکی تأمل درآیات نورانی آن تشخیص حق از باطل را میسر می‌سازد و چه نیکوست راز و رمز این دریای ژرف را از همان دوران کودکی شناخت و غرق در معانی و مفاهیم آن شد تا به‌واسطه نورانیتی که خاموشی در آن راه ندارد از گمراهی‌های دنیوی در امان بمانیم.

فخرالدین علیزاده یا عمو فخار، نامی آشنا برای بچه‌های قرآنی است؛ شخصی که با کمترین و کوچک‌ترین امکانات و زمان، نماد آشتی بین قرآن و بچه‌ها را فراهم ساخته است، آن‌هم به روشی کاملاً ابتکاری که در ذهنشان اثری ماندگار خلق می‌کند؛ نقاشی، رنگ‌آمیزی و از همه مهم‌تر بازی که به‌نوعی تمام دنیای کودکان را فراگرفته ابزارهای تأثیر گزاری در بحث آموزش به‌ویژه آموزش آیات کلام وحی هستند که ابزار کار این ایده پرداز قرآنی حوزه کار با کودک قرارگرفته است.

نخستین مبتکر بازی‌های روخوانی قرآنی در گفت و گو با خبرنگار تسنیم، با سال‌ها بررسی و تحقیق درزمینهٔ انواع روش‌های تدریس قرآن قبل و بعد از انقلاب، توانست روشی ابداعی در این مسیر خلق کند و بدون الگوبرداری از جایی و متناسب با اهداف کتاب‌های درسی طرح خود را به‌پیش برد تا اینکه توانست 12 نوع بازی برای آموزش خواندن کل قرآن با رسم الاملای عربی، فارسی و کم علامت ایجاد کند که این بازی‌ها با رویکرد فلش کارت انجام می‌شود و قابل‌ارائه در گروه‌های مختلف است.

 تأثیر نمایش‌های قرآنی در تثبیت یادگیری کودکان

کارشناس دارالقرآن امام علی قم از تأثیر نمایش‌های قرآنی در تثبیت یادگیری و درک مفاهیم کلام خدا در وجود کودکان می‌گوید: «قرآن کتابی است که متعلق به قشر و زمان و مکان خاصی نبوده و می‌توان از این معجزه الهی در همه عرصه‌ها بهره برد و می‌توان برای آموزش حتی مفاهیم ریاضی و دروس دیگر از آن استفاده کرد و تمام مفاهیم دروس را بارنگ و بوی قرآنی تدریس کرد و آموزش‌های قرآنی را می‌توان به‌صورت رسانه‌ای در فضای مجازی و پیام‌رسان‌ها، متناسب با نیازهای مخاطب آموزش داد.»

نخستین مبتکر بازی‌هایی روخوانی قرآنی از رازهای ماندگاری و جذب مخاطبان بسیار برخی از برنامه‌های قرآنی پرده برداشته و می‌گوید: «استفاده از طرح و ایده‌های خلاق و نو با رعایت سه عنصر و محور علم، هنر و دین نقش بی‌بدیلی در برنامه‌های قرآنی خواهد داشت. آماده‌سازی بسته‌های آموزشی در حیطه‌های گوناگون به روشی هنرمندانه و دین‌محور سبب جذب مخاطبین بسیاری در این برنامه‌ها شده و درنتیجه تحولی بزرگ در این زمینه ایجاد می‌شود.»

این ایده پرداز قرآنی حوزه کار با کودک به مشکلاتی که بر سر راه آموزش قرآن وجود دارد اشاره و ادامه می‌دهد: «گاهی عدم آشنایی مربیان با انواع هنرهای آوایی، دستی و نمایشی، در این زمینه مشکل‌ساز می‌شود و درواقع برای انتقال مفاهیم قرآنی با رویکرد هنری، بایستی الفبای تولید محتوی و شیوه‌های هنری را بدانیم قطعاً برای آماده‌سازی هر گروهی نیازمند ابزارها، تخصص و مهارت‌هایی هستیم.

 تأثیر بازی‌های قرآنی در جذب کودکان به سمت قرآن

وی ادامه داد: مشکل دیگری که مراکز قرآنی پیوسته با آن مواجه هستند تأمین منابع مالی موردنیاز است. حمایت‌ها، تشویق‌ها درراه اعتلای فرهنگ یادگیری قرآن می‌تواند بسیار تأثیرگذار باشد و افتخار و انگیزه‌ای برای کشش و جذب مخاطب در این راستا قرار بگیرد، همچنین مورد دیگر کمبود منابع آموزشی در رابطه با بازی‌های قرآنی است که عملاً کتابی با این عنوان منتشرنشده است و ناگفته نماند که بازی‌های قرآنی از عوامل تأثیر گزار در جذب کودکان به سمت قرآن هستند.

موازی کاری برخی از مراکز قرآنی نیز از دیگر مسائل این حوزه است، درحالی‌که آموزش‌های مراکز بایستی با اهداف آموزش‌ و پرورش هماهنگ باشد، چراکه در این مسیر امکان دل‌زدگی کودکان وجود دارد. بنابراین با ارائه آموزش‌های قرآنی در چارچوبی تعریف‌شده و خاص می‌توان از تأثیرات مفاهیم آیات در زندگی به نحو مطلوب‌تری بهره‌مند شد.

علیزاده نقش یک معلم در شکوفایی و خلاقیت شاگردانش را بسیار مهم تلقی کرده و می‌گوید: «بحث خلاقیت دانش آموزان در هر درسی متناسب با مقتضیات خاص خود و استاد مربوط به آن درس شکوفا می‌شود که در این راستا با اجرای داستان‌های قرآنی در قالب نمایش، برگزاری مسابقات قرآنی آیات موضوعی در قالب داستان‌های کوتاه و گروه‌بندی دانش آموزان با ایجاد رقابت همراه با رفاقت که این امکان در سایر دروس هم قابل‌اجراست.

 لزوم تهیه و تدوین نقشه راهی متناسب با نیازهای کودکان

روایت گری یا خطابه‌خوانی قرآنی باهدف تقویت فن بیان، بیان خاطرات و داستان‌های افرادی که معجزات قرآن را درک کرده‌اند، همچنین برگزاری جشن‌های دورهمی با ارزیابی از کار قرآنی کودکان و طرح مسائل چالشی برای آن‌ها از دیگر اقدامات عملی جذب مخاطبان در مسیر قرآنی است؛ شناسایی نیازهای تمامی دانش آموزان متناسب بااستعدادهای فردی آن‌ها نکته اساسی است که پیوسته مورد غفلت واقع‌شده که در این مسیر باید متناسب با نیازهای مخاطب، نقشه راهی تهیه و تدوین شود.

البته در آموزش ‌و پرورش این نقشه به‌عنوان ساعت‌های هفتگانه، زیست‌محیطی، مذهبی، اجتماعی و فرهنگی تعریف و تبیین شده است که دراین‌بین از بهره‌گیری از ظرفیت و پتانسیل‌های دانش آموزان و مهارت‌های والدین نباید غافل شد؛ ایجاد نمایشگاه‌های دائمی در هر مدرسه با برپایی غرفه‌های متعدد گیاهان و حیوانات در قرآن، اعجازهای علمی قرآن و شخصیت شناسی، تغذیه از منظر قرآن و اجرای طرح‌های این‌چنینی با استقبال پرشوری مواجه شد که همه این‌ها گوشه‌ای از اقدامات این مبتکر بازی‌های قرآنی است.»

اجرای طرح‌ها، برنامه‌ها و آموزش‌های قرآنی که سعادتمندی در دنیا و عقبی را برای انسان به همراه دارد و بهتر است از همان دوران کودکی در وجود فرد تنیده شود که چه‌بسا تحقق این مهم نیازمند حمایت و گسترش آن در سطح وسیع‌تری است چراکه آینده بشریت درگرو انعکاس شعله‌های فروزان این کتاب هدایتگر است تا تلاش‌های شبانه‌روزی عمو فخارها برای ساختن جامعه‌ای قرآنی به ثمر بنشیند.