گردش امن کودکان در دنیای صفر و یک
«ایجاد امنیت آنلاین کودکان»؛ موضوعی که قرار است وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران آن را در قالب طرح «اینترنت کودکان» اجرا کند تا از این طریق، آفات فضای مجازی برای این بازه سنی که بلوغ ذهنی و شخصیتی کاملی ندارند، به حداقل ممکن برسد اما باید دید این برنامه چقدر در هنگام پیاده‌سازی، ضمانت اجرایی دارد.
به گزارش کودک پرس ، 84سال پیش کنگره آمریکا تصمیم گرفت تا برای کنترل دسترسی کودکان و نوجوانان به اینترنت قوانینی را به تصویب برساند. در همه این سال‌ها این قوانین فراز و نشیب‌های زیادی را پشت سر گذاشته مثلا «لایحه محافظت کودکان از اینترنت» مربوط به 18سال پیش است که با هدف جلوگیری از دسترسی کودکان به محتوای غیراخلاقی به تصویب رسیده است. بر اساس این قانون که به امضای بیل کلینتون، رئیس‌جمهوری وقت آمریکا رسید، مدارس و کتابخانه‌های عمومی موظف شدند تا براى انجام فعالیت‌هاى اینترنتى، فیلترهاى مربوط به تارنماهای غیراخلاقی، تارنماهای گپ اینترنتی، تارنماهای شبکه‌های اجتماعی و انجمن‌های گفت‌وگو را بر روی کامپیوترهاى خود نصب کنند. اجراى نامناسب این قانون با عنوان فیلتر شدن اشتباهى بعضى از تارنماها باعث شد تا برخى گروه‌هاى مدافع حقوق مدنى در سال 2002 به دولت بوش اعتراض کنند اما با تمام این اوصاف این قانون در سال 2003 میلادی توسط دیوان عالی ایالات متحده آمریکا به تصویب رسید.
اما این موضوع فقط به آمریکا ختم نمی‌شود چراکه کشورهایی مانند سوئد، فرانسه و آلمان در قاره اروپا و کشورهایی همچون هند، عربستان، کره‌جنوبی، مالزی و در مجموع آسیا به‌عنوان بزرگ‌ترین قاره دنیا و نیز کانادا دارای گسترده‌ترین میزان تنوع فیلترینگ هستند تا دسترسی به موارد غیراخلاقی را در این دنیای پهناور به کمترین میزان برسانند.
درهمین مسیر 2هفته پیش انجمن ملی مبارزه با خشونت علیه کودکان در انگلیس از عدم اجرای طرح‌های پیشنهادی برای ایجاد امنیت آنلاین کودکان از دولت انتقاد کرد. در متن این انتقاد آمده بود که از ۳۸طرح پیشنهادی در این مورد، ۱۱طرح نادیده گرفته شده و هفت طرح آن به صورت کامل به اجرا در نیامده است. چهار طرح نیز اکنون تاریخ گذشته محسوب می‌شوند.
در واقع، این انجمن بر نیاز به دستورالعملی اجباری برای تنظیم رسانه‌های اجتماعی و مقابله با سوء استفاده‌های آنلاین در حال حاضر تاکید کرده بودند. به‌دنبال این اقدام آنها، وزیران انگلیس اعلام کردند که برای ایجاد امن‌ترین فضای مجازی ممکن در این کشور تلاش خواهند کرد و در ادامه مقامات وزارت انگلیس، به‌عنوان بخشی از استراتژی ایمنی اینترنتی خود، درحال حاضر روند ایجاد یک دستورالعمل اختیاری برای تنظیم وب‌سایت‌ها را آغاز کرده است. اگرچه انجمن ملی مبارزه با خشونت علیه کودکان با بیان اینکه این اقدام در سال ۲۰۰۸ توصیه شده بود، آن را بسیار دیر و ناکافی خواند و اجباری و همراه شدن آن با جریمه در صورت عدم اجرا را خواستار شد. طبق این دستورالعمل، امکاناتی نظیر اکانت‌های امن برای افراد زیر ۱۸سال، حفاظت‌های اضافی مانند هشدار در مورد سوءاستفاده‌ها و گزارش خطر برای کودکان باید از طریق شبکه‌های اجتماعی منتشر شوند.
اهمیت اینترنت کودکان برای دولت دوازدهم
این رویه سایر کشورها برای کنترل اینترنت کودکان درحالی است که از زمان اتصال ایران به فضای مجازی 25سال می‌گذرد و بارها درباره فواید و معایب این دنیای گسترده برای افراد و البته نقش آن در افزایش دانش کودکان صحبت شده است. حالا وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در یکی از تازه‌ترین خبرهایی که اعلام کرده از راه‌اندازی اینترنت کودکان در آینده نزدیک خبر داده و گفته است که «نقش اپراتورهای مجازی در تمام مراحل این طرح دیده شده است.» به گفته محمدجواد آذری‌جهرمی، «این طرح از برنامه‌هایی است که در دستورکار این وزارتخانه قرار دارد.»
اما اهمیت اینترنت کودکان برای دولت دوازدهم به اندازه‌ای است که حسن روحانی، رئیس‌جمهوری چندی پیش توضیح داد: «باید با متخلف برخورد شود و نمی‌توان ملتی را از آب خوردن محروم کرد، البته اخلاق برای ما مهم است، اینترنت کودکان و آینده جوانان و حراست از آن، فرهنگ، ایمان و آینده جوانان برای ما مهم است.»
درنظر گرفتن حداقل تعرفه
در این میان، «امید» شهروندی است که دارای 2 کودک پنج و 10ساله است. او درباره طرح اینترنت کودکان می‌گوید: «به‌عنوان یک پدر که با چالش‌های والدین با فرزندان در بهره‌مندی از اینترنت آشنایی دارد، با اجرای این طرح موافقم اما اگر تعرفه تعریفی برای آن رایگان یا با حداقل تعرفه باشد. البته اینترنت که سن نمی‌شناسد چون ممکن است کودک بتواند برای خودش اینترنت ویژه بزرگسالان بخرد و آن را روی تلفن‌همراهش فعال کند بنابراین مسئولان اجرای این طرح باید همه جوانب آن را درنظر بگیرند تا دسترسی کودکان به اینترنت بزرگسالان ناممکن شود.»
«مهسا» نیز دیگر شهروندی است که 2کودک 7 و 9ساله دارد. او از شنیدن این طرح بسیار استقبال می‌کند و به «ابتکار» می‌گوید: «طرح بسیار خوبی است به شرطی که کاملا به جزئیات توجه کرده باشد، به‌عنوان مثال دسترسی به «همه موارد» داشته باشد تا اگر فرزندم بخواهد در مورد یک مسئله تاریخی، یک گیاه یا یک خودرو در اینترنت جست‌وجو کند با دردسرهای فیلتر یا سانسور مواجه نشود.»
ابتدا والدین آموزش ببینند
سیما فردوسی هم به‌عنوان روانشناس در این‌باره به «ابتکار» می‌گوید: «باید این طرح طوری برنامه‌ریزی و اجرا شود که پاسخگوی تمامی پیامدهای ناشی از ضررهای فضای مجازی برای کودکان باشد. اگر هم این طرح الگوبرداری از کشورهای دیگر است باید فرهنگ حاکم بر ایران در این طرح درنظر گرفته شود.»
به عقیده این فعال حوزه کودکان، «باید در اجرای چنین طرح‌هایی ابتدا خانواده‌ها آموزش ببینند و حتی دوره‌ای اجباری برای‌شان تدارک دیده شود تا با آشنایی کامل در تحقق اهداف این برنامه به دولت کمک کنند.»
تاکید فردوسی بر این است که «کودکان باید از همان سنین پایین فرهنگ چگونگی استفاده از اینترنت را یاد بگیرند و حتی طوری برنامه‌ریزی شود که فقط با حضور یکی از والدین دسترسی کودک به فضای مجازی ممکن باشد، در این‌صورت دسترسی‌اش به هر صفحه‌ای که مطابق با سن او و اخلاقی نیست به صفر خواهد رسید. با این توضیح که اگر کودک تجربه‌های دیداری و شنیداری نامتناسبی با سنش داشته باشد به‌طور حتم بازگرداندن او به حالت قبل از این آگاهی، غیرممکن است و به روان و اندیشه او آسیبی جدی وارد خواهد کرد.»
همه این اظهارات درحالی است که سال‌هاست کشورهای پیشرفته برای نظارت بر نوع بهره‌مندی کودکان از اینترنت برنامه‌ریزی کرده‌اند تا جایی که حدود 14سال پیش شبکه اجتماعی فیس بوک، پیام‌رسانی را تحت عنوان «مسنجر کیدز» ارائه کرد تا کودکان با کنترل والدین خود بتوانند با دوستان خود در ارتباط باشند. کنگره آمریکا نیز در لوایح مرتبط با اینترنت کودکان، قانونی را تصویب کرد که کودکان زیر ۱۳سال بدون اجازه والدین خود، مجاز به استفاده از اینترنت نباشند.
با این توضیحات، از آنجایی که دیروز مجری سند حمایت و برنامه اقدام توسعه خدمات فضای مجازی کودک و نوجوان معرفی شد تا اولین قدم در راه اجرایی شدن این طرح برداشته شود بنابراین امید است که این طرح ضمانت اجرایی لازم را داشته باشد و به سرنوشت طرح‌هایی همچون محدودیت فروش سیگار دچار نشود که طبق قانون جامع کنترل و مبارزه ملی با دخانیات «فروش یا عرضه به افراد زیر 18سال یا به واسطه این افراد» جریمه نقدی در پی خواهد داشت اما در عمل اجرا نمی‌شود. به هر حال باید خوش بین بود چراکه استقبال و حمایت از چنین ایده‌ها و طرح‌هایی می‌تواند فردای بهتر را برای جامعه ایران رقم بزند.
منبع: سلامت نیوز
ارسال دیدگاه