به گزارش کودک پرس ، شورای کتاب کودک به مناسبت چهاردهم اسفند، سالروز تاسیس “خانه کتابدار کودک و نوجوان و ترویج خواندن” یادداشتی منتشر کرد و در آن نوشت:
“خانه کتابدار کودک و نوجوان شانزده ساله شد. کتابخانه‌ای که به جرات می توان آن را نهادی در خدمت ایده “کتابداری اجتماعی” دانست. عقبه فکری بانیان این نهاد -همچون “نوش آفرین انصاری”و”ثریا قزل ایاغ”، دو استاد کتابداری و ادبیات کودک- و کارنامه و فعالیت‌های این کتابخانه گواه این ادعا هستند. اما”کتابداری اجتماعی”یعنی چه؟
“شیالی رامامریتا رانگاناتان” -ریاضی دان و پدر علوم کتابداری هند- در سال ١٩٣١میلادی، پنج قانون را به عنوان بنیان یک کتابخانه آرمانی معرفی کرد که می‌توان آن‌ها را پایه و بنیان اولیه ایده کتابداری اجتماعی دانست. این پنج قانون به اختصار عبارتند از:
-کتاب برای استفاده
-هر خواننده کتابش
-هر کتاب خواننده اش
-صرفه جویی در وقت خواننده
-کتابخانه ارگانیسمی زنده و پویا
“رانگاناتان”به اعجاز کتاب، متن و کلمه در بهروزی فردی و اجتماعی واقف بود و پیش شرط این اعجاز را در برقراری پیوند بین کتاب و اجتماع می‌دانست.
نهاد کتابخانه و فرد کتابدار نقشی تاثیرگذار در برقراری این پیوند ایفا می‌کنند. چندانکه نوش آفرین انصاری -از معماران کتابداری نوین ایران- کتابدار را پلی بین کتاب و خواننده می‌داند.
مسیر ایده “کتابداری اجتماعی” در یک کتابخانه مختص کودکان مثل “خانه کتابدار”را می‌توان با پنج قانون رانگاناتان نشانه گذاری کرد:
انس و الفت نخستین کودک با کتاب غالبا از محیط خانه و خانواده آغاز می‌شود. این انس و الفت مشروط به لذت آفرینی مطالعه است. لذت از مطالعه قدم آغازین است. در قدم‌های بعدی، بی.آنکه لذت از خواندن از بین برود، کارکردهای دیگری از خواندن بروز می‌کنند.
با آشنا کردن کودک با نهاد کتابخانه، این کارکردها متنوع‌تر شده و جنبه‌های اجتماعی بیشتری به خود می‌گیرد.
کتابدار،برای هر کودک، کتاب و برای هر کتاب، کودکی می‌یابد و با این تلاش ارزنده، ضمن صرفه جویی در وقت کودک، او را در انتزاع و لذت برآمده از متن و کتاب غوطه‌ور می‌کند.
کودک با تکانه‌ها و امواج برآمده از این غوطه‌وری، مبدل می‌شود و سرانجام سر از ساحل انضمامی و عینی زندگی و روابط اجتماعی در می‌آورد. پویایی زندگی و روابط اجتماعی، منجر به پویایی ارگانیسمی چون کتابخانه می‌شود.
اعجاز کتاب، کتابخانه و کتابدار در بهروزی فردی و اجتماعی، در این تبدل و تحول ذهنی و درونی نهفته است. کودک پیش از خواندن و کودک پس از خواندن یک شخصیت نیستند. آن‌ها زیستی دگرگونه دارند.
منبع: ایرنا
ارسال دیدگاه