موانع تربیت دینی از منظر قرآن

به گزارش کودک پرس ، همه آموختهها، عادتها، رفتارها و منشهای ما ناشی از محیط است و در اثر وجود سرمشقها، مربیان و یادگیریهای مستقیم و غیرمستقیم پدید میآیند، اما آنچه در ادامه فرآیند رشد شخصیت کودکان و تأثیرپذیری آن‌ها از الگوهای رفتاری بسیار حساس است، هماهنگی، همانندی و همراهی الگوها در رشد شخصیت و تثبیت معیارهای اخلاقی به هنگام ورود کودک به مدرسه است، بنابراین لازم است والدین با هماهنگی و همراهی هم خودشان الگوی عملی تربیت دینی باشند و علاوه بر آن بتوانند الگوهای مناسبی به کودکان ارائه دهند. ارائه الگو میتواند از طریق فرآیندهایی که مورد علاقه کودکان است، صورت گیرد، مثلاً ارائه الگو از طریق داستان گویی یا خواندن کتاب برای کودکان.

حتی اگر والدین هیچ عمدی نداشته باشند، رفتار، کردار و گفتار آن‌ها بزرگترین وسیله تربیت دینی ایشان خواهد بود، از این روست که مهم‌ترین عامل برنامههای تربیتی کودکان، ویژگیهای مطلوب والدین و مربیان است، زیرا کودکان از نظر عاطفی و احساسی به شدت متأثر میشوند و چگونگی خلاق، رفتار و شخصیت اطرافیان بر باورها، بازخوردها و رفتارهای فردی و اجتماعی شان اثر می‌گذارد.

تربیت؛ ایجاد زمینههایى مناسب براى تکامل بشر
حجت‌الاسلام جواد حاجی‌زاده، امام جمعه اهر اظهار کرد: تربیت در واقع برداشتن موانع و ایجاد زمینههایى مناسب براى تکامل بشر و شکوفایی استعدادهاى درونی انسان و رساندن وی به حد نهایى کمال است، تا انسان آن چیزى شود که لایق آن است. اما شرک مانع رسیدن انسان به کمال مطلوب میشود.
وی ضمن بازگو نمودن مهم ترين رسالت نظام اسلامی افزود: مهم‌ترين رسالت نظام اسلامی برنامه ريزی براي رشد و پرورش انسان‌های مومن و عالم به تعاليم است. انجام اين رسالت، علاوه بر بالندگی، دوام و استکمال نظام اسلامی را به دنبال دارد و هم بستری فراهم می‌کند تا آحاد و جامعه وظايفی را که خداوند برای آنها معين فرموده انجام دهند و به سوی فلاح و رستگاری گام بردارند به همان ميزان که برنامه ريزی برای تعليم، تربيت و رشد دينی، لازم و ضروری است، آسيب شناسی فرآيند تعليم و تربيت نيز ضروری است.

وی با استناد به آیه ۱۱۰ سوره کهف «قُلْ إِنَّمَا أَنَا بَشَرٌ مِثْلُكُمْ يُوحَىٰ إِلَيَّ أَنَّمَا إِلَٰهُكُمْ إِلَٰهٌ وَاحِدٌ ۖ فَمَنْ كَانَ يَرْجُو لِقَاءَ رَبِّهِ فَلْيَعْمَلْ عَمَلًا صَالِحًا وَلَا يُشْرِكْ بِعِبَادَةِ رَبِّهِ أَحَدًا» خاطرنشان کرد: ‌در این آیه می‌خوانیم: بگو من هم مثل شما بشرى هستم و[لى] به من وحى مى‌شود كه خداى شما خدايى يگانه است پس هر كس به لقاى پروردگار خود اميد دارد بايد به كار شايسته بپردازد و هيچ كس را در پرستش پروردگارش شريك نسازد.
حجت‌الاسلام حاجی‌زاده، ادامه داد: دسته‌ای از موانع ممکن است، از ناحیه مربی یا مربیان به وجود آید؛ یعنی مربی صلاحیت و شایستگی احراز مقام تربیت را نداشته باشد، یا شیوه‌ها و روش‌های تربیتی غلط باشد.

امام جمعه شهرستان اهر، یادآور شد: دسته‌ای از موانع مربوط به خود شخص مورد تربیت است؛ یعنی فرد مورد تربیت دارای صفات، خصوصیات و یا عقائدی است که مانع پذیرش تربیت و رسیدن وی به کمال می‌شود.
حجت‌الاسلام حاجی‌زاده، تربیت را با سن مرتبط دانست و بیان کرد: درمباحث تربیتی بیشتر تربیت را به سن خاص مثلا کودک اختصاص می‌دهند و روش‌ها ومباحث در این مقطع سنی خاص دور می‌زند.

وی با اشاره به فرموده امیرمومنان علی(علیه‌السلام)، افزود: ایشان می فرمایند: همانا دنیا و آخرت دو دشمنند نافراهم و دو راهند مخالف هم . آن که دنیا را دوست داشت و مهر آن را در دل کاشت، آخرت را نپسندید و دشمن انگاشت. دنیا و آخرت چون خاور و باخترند، آن که میان آن دو رود، چون به یکى نزدیک شود، از دیگرى دور شود.
حجت‌الاسلام حاجی‌زاده، از آفت‌های تربیت گفت و تاکید کرد: یکی از آفت‌های تربیت این است که گفتار مربی یا مبلغ با رفتار و کردارش همخوانی نداشته باشد. مربی یا مربیان گرامى ومبلغان دینی که وظیفه تربیت جامعه را دارند، براى تربیت شایسته نسل آینده، باید به رفتارهاى خود توجه دقیق داشته باشند.

خانواده زمينه‌های پرورش جسمی و روحی را فراهم کند
حجت‌الاسلام مهدی منصوری، امام جمعه شربیان در گفت‌‌وگو با ایکنا اظهار کرد: خانواده به‌عنوان اولين کانون رشد و تعالی فرد بايد زمينه‌های پرورش ابعاد جسمی و روحی او را فراهم کند. بسياری از مشکلات آموزش و يادگيری، به نقص و سوء تغذيه، بيماری اندام ها و دستگاه های بدن دانش آموزان بر می‌گردد.
وی افزود: قرآن به‌عنوان نصیحت به مؤمنان خطاب مى‌کند که اى اهل ایمان، ببینید چطور مال و ثروت و فرزندان و فامیل، سبب غفلت و غرور و سبب نفاق عده‌اى شد.

وی با استناد به آیه ۶۱ سوره نساء «وَإِذَا قِیلَ لَهُمْ تَعَالَوْا إِلَى مَا أَنْزَلَ اللَّهُ وَإِلَى الرَّسُولِ رَأَیْتَ الْمُنَافِقِینَ یَصُدُّونَ عَنْکَ صُدُودًا» خاطرنشان کرد: در این آیه می خوانیم: هنگامى که به آنها(منافقان) گفته شود: بیائید تا رسول خدا براى شما استغفار کند، سرهاى خود را از روى استهزا و کبر و غرور تکان مى‌دهند و آن‌ها را مى‌بینى که از سخنان تو اعراض کرده و تکبر مى‌ورزند.

حجت‌الاسلام منصوری، از تسلیم بودن روح اسلام در برابر حق گفت و ادامه داد: روح اسلام، تسلیم در برابر حق است و کبر و غرور؛ همیشه مانع این تسلیم است. به همین دلیل یکى از نشانه‌هاى منافقان، بلکه یکى از انگیزه‌هاى نفاق را همین خودخواهى و خود برتر بینى و غرور مى‌توان شمرد.

امام جمعه شربیان، یادآور شد: گاهی مانع نه از ناحیه مربی است و نه از ناحیه متربی، بلکه از ناحیه جامعه و حکومت است؛ یعنی فضای فرهنگی و جوّ حاکم بر جامعه به گونه‌ای است که اجازه تربیت صحیح را نمی‌دهد.
وی با اشاره به فرموده امیرالمومنین علی(علیه‌السلام) افزود: امام علی(علیه‌السلام) می فرمایند: به سبب محبت دنیا گوش‌ها از شنیدن حکمت ناشنوا و قلب‌ها از روشنایى بصیرت نابینا مى‌شود.

حجت‌الاسلام منصوری، ضمن بازگو نمودن نقش رسانه‌ها در تربیت تأکید کرد: نقش رسانه‌ها بويژه رسانه‌های جمعی سمعی و بصری در تکوين شخصيت آحاد جامعه بخصوص جوانان و نوجوانان نقشی غيرقابل انکار است. اين رسانه‌ها با استفاده از ابزارهای هنری در شناخت، نگرش و رفتار دانش آموزان اثر می گذارند.

 

 

 

 

منبع: ایکنا