مروری بر کتاب«آموزش رفتار با کودک و نوجوان»

قیمت هر جلد از این کتاب برای علاقه‌مندان به مباحث آموزشی تربیت کودکان و نوجوانان ۱۵۰ هزار ریال است.

کتاب حاضر می‌کوشد در زمینه‌های مختلف رفتاری مباحث مهمی را در حوزه تربیت از سوی نهاد خانواده و کانون‌های آموزشی ارایه دهد.

آموزش جدا خوابیدن کودک، چه کفشی برای کودکان مناسب است، چرا کودکم سلام نمی‌کند، تاثیر ویتامین‌ها و املاح معدنی در بدن کودکان و نوجوانان، آموزش جنسی، بلوغ زودرس، مهدکودک، چه زمان و سنی برای شروع کلاس‌های فوق برنامه مطلوب است، ترس‌های کودکان، وابستگی بیش از حد به والدین، انتقال مفهوم مرگ، کمک به کاهش اضطراب در کودکان و نوجوانان، ترین آرامش‌بخشی و درمان زودرنجی و افسردگی بخشی از سرفصل‌هایی است که در این کتاب در خصوص آن‌ها توضیحات مبسوطی ارایه شده است.

اوتیسم، ویژگی‌های رازداری کودکان و نوجوانان، سن استفاده از تلفن همراه و تبلت، تمرکز حواس، همه چیز در خصوص اختلال یادگیری، درمان بدخطی، آثار ازدواج مجدد والدین و یا فرزندان والدین زندانی و آموختن دفاع از خود بخش دیگری از موضوعاتی است که در این کتاب پیرامون آن‌ها مطالبی عنوان شده است.

 

در مقدمه این کتاب آمده است: دوران کودکی و نوجوانی بخش مهمی از شکل‌گیری شخصیت و مهارت‌ورزی افراد است و آموزش رفتار برای استفاده حداکثری از موقعیت‌ها در جامعه‌پذیر کردن کودک بسیار مهم است.

نحوه ارایه مطالب در این کتاب به‌صورت طرح پرسش و پاسخ به آن‌ها است و نمونه‌های عینی در این زمینه ارایه شده و به صورت جامع موضوعیت آن توضیح داده شده است.

در بخشی از کتاب با عنوان اهمیت جدا خوابیدن کودک آمده است: کودکان بهتر است از سن یک سالگی جدا از پدر و مادر بخوابند و در سن زیر یک سال این مسئله به‌دلیل اینکه ممکن است احتمال مرگ ناشی از خفگی و مشکلات دیگر باشد توصیه نمی‌شود.

برخی از کودکان به راحتی جدا خوابیدن از والدین را نمی‌پذیرند بنابراین نباید در این مسئله عجله داشت و نیاز است با مهارتی خاص ترس‌های کودک شناخته شده و آرام آرام در این زمینه اقدام شود.

 

وقتی کودک با کابوس دیدن از خواب می‌پرد نیاز است که در آغوش گرفته شود و اگر کابوس دیدن مستمر تکرار می‌شود باید او را نزد پزشک ببرید.

در قسمتی از این کتاب با عنوان چرا کودکم سلام نمی‌کند؟ نویسنده کوشیده است تا ریشه این رفتار و روش‌های اصلاح‌گر را توضیح دهد.

در بخشی از این مطلب آمده است: کودکان در برخوردهای اجتماعی به‌طور کلی مقلد والدین هستند، بنابراین نیاز است که آداب سلام و احوال پرسی از سوی والدین رعایت شود اما گاهی علت به دلیل خجالتی بودن کودک و یا حس خودکم‌بینی در اوست به هر حال والدین باید این مسئله را با تقویت حضور کودک در گروه همسالان بدون تحت فشار قرار دادن کودک و با بهبود حس رفتارهای خوب در او ترمیم شود.

در بخشی از این کتاب استفاده از ویتامین دی، کلسیم، منیزیم، آهن ، روی، ویتامین آ، سی، ای و گروه خانواده ویتامین ب را برای کودکان و نوجوانان ضروری دانسته و گروه‌های غذایی که سرشار از این مواد است معرفی کرده تا والدین ضمن آشنایی با آن‌ها بکوشند در رژیم تغذیه خانوار به‌صورت هدفمند از آن‌ها بهره ببرند.

 

در بخش بلوغ زودرس نوجوانان نویسندگان کوشیده‌اند اطلاعات مفیدی را در خصوص تظاهرات جسمی در دو جنس مذکر و مونث توضیخ بدهند و علل بروز این پدیده را نیز به شکل مفصل توضیح داده‌اند.

بخش دیگر کتاب به پیشنهادات در خصوص زمان و سن مناسب شروع کلاس‌های فوق برنامه برای کودکان اختصاص دارد و تب شرکت در فعالیت‌های فوق برنامه بدون در نظر گرفتن شرایط کودک منع شده است.

ممکن است خیلی از والدین بگویند هیچ اصراری بر انتخاب و تصمیم‌گیری کودک ندارند و بر اساس علاقه فردی او را در سن پایین به کلاس می‌برند اما آموزش زبان دوم، نقاشی، موسیقی ، فعالیت‌های ورزشی ، ریاضیات، آموزش الفبا و … هر کدام بسته به تکامل شرایط ذهنی کودک باید از سن پیشنهادی استاندارد آن شروع شود چرا که فرایند تربیت کودک طولانی است و به صبر و حوصله نیاز دارد.

بخش دیگری از این کتاب به سن مناسب استفاده از تبلت و تلفن همراه اختصاص یافته و نویسندگان مطرح کرده‌اند که سن مشخصی برای استفاده از این وسایل نوین در بین کارشناسان تعیین نشده است.

 

برای استفاده از تبلت بهتر است تا پنج سالگی صبر کرد  و تهیه تلفن همراه نیز برای کودک و نوجوان بستگی به شرایط خانواده دارد اما در سنین ۱۲ ال ۱۴ سالگی شاید به دلیل سطح اگاهی و در استانه بلوغ تهیه گوشی تلفن همراه توام با آموزش و آگاهی لازم مطلوب باشد.

آموزش دفاع از حق خود برای کودکان عنوان بخش دیگری از این کتاب است که با مهارت‌ها در این راستا مولفه‌های خود را دارد، اگرچه کودک و نوجوان همواره به حمایت والدین نیاز دارند اما دفاع از خود مهارتی است که بایدبا جدیت در وجودش نهادینه شود و گام اول در این راستا این است که از به‌کارگیری واژگانی چون بی‌لیاقت و ترسو و رفتارهای القایی که در تحقیر، تمسخر و سرزنش و امثال آن باشد باید خودداری شود.

در بخشی از این کتاب اصول اولیه تربیت در چند گام خلاصه شده که عدم مقایسه کودکان با هم، مراقب در خصوص روش‌های تربیتی و حذف متدهای ناکارآمد، و هماهنگی اعضای خانواده در تربیت محتوامحور ، دوست داشتن بی‌قید و شرط کودک، الگو بودن رفتار عملی والدین و رعایت احترام از جمله آن عنوان شده است.

 

آموزش‌های قبل از ازدواج تالیف دیگر این دو نویسنده است که به موضوعاتی چون هنگام خواستگاری چه سووالاتی باید پرسید، از ازدواج با چه افرادی پرهیز شود، معیارهای ازدواج موفق، دوستی‌های قبل از ازدواج و تاثیر آن در زندگی مشترک آینده می پردازد.