مرحله ی بلوغ اخلاقی کودکان

به گزارش کودک پرس ،این مرحله، از آغاز ولادت شروع مى‏ شود. البته نباید چنین تصور کرد که آغاز تربیت از همان تولد است، بلکه هفت سال نخستین، مرحله «خودمدارى» است. دورانى که کودک مى ‏بایست آزاد باشد رشد نماید و مسئولیتى متوجه او نگردد. از این‏ رو در روایات آمده است که: «هفت سال کودک را براى بازى رها سازید و…» اصولاً فرایند طبیعى رشد، هنگامى به خوبى و به دور از آسیب پیش مى ‏رود که فرزندان در نخستین هفت سال زندگى، از آزادى کافى براى بازى، خودشناسى و اعمال خواسته ‏ها برخوردار باشند.

مرحله ی صفر را مرحله «استدلال خود محورانه » نامیده اند زیرا کودک در این مرحله رشد، به تنها چیزی که توجه دارد، دیدگاه خود اوست. نه این که عمدا نقطه نظرهای دیگران را نادیده می گیرد، نه این نقطه نظرها اصولا به آگاهی او نفوذ نمی کند. نکته مهم اینجاست که کودک مرحله صفر مرحله بلوغ اخلاقی کودک از روی بی ادبی اش خودمدار نیست. خودمداری تنها طبیعت کودکان دراین سن و سال است.

«مال تو از آن من است. عنوانی در بلوغ اخلاقی کودک»

بارزترین نشانه خودمحوری کودکان مرحله صفر، مرحله بلوغ اخلاقی کودک، طرز تلقی آن ها از مالکیت است. در این مرحله تصاحب و مالکیت صد در صد قانونی است. دست روی هر چه بگذارند مال آن هاست. بی جهت نیست که معلمین مهد کودک، اغلب زنگ تفریح، محتوای جیب کودکان را بازرسی می کنند.

در مرحله ی بلوغ اخلاقی کودکان :

تدریجا، به استناد ارزش های اخلاقی اعلام استقلال می کنند. از عباراتی مثل: «منصفانه نیست، درست نیست.» استفاده می کنند؛ اما به زعم آن ها شرط انصاف رفتار، مطابق میل و خواسته آن هاست. به شدت و به خصوص در برخورد با دیگران خود مدار و خود محور بوده و همه امور را تنها از چشم انداز خود تماشا می کنند. در برخورد با اشیاء از منطق «می خواهم، مال من است» استفاده می کنند. از هر کاری که بتوانند و از جمله سلطه جویی، دروغ و تقلب در بازی و غیره برای رسیدن به خواسته شان استفاده می کنند و متوجه عمل اشتباه خود نمی شوند.

برای اثبات وجود و حقانیت خود، مقررات را زیر پا گذارده، خودنمایی می کنند، حرف های زشت می زنند و بی ادب می شوند. نظیر کودکانی که در سایر مراحل رشد اخلاقی قرار دارند، می توانند استدلال های اخلاقی بالاتر از سن خود را درک کنند. احتمالا در مواقعی که خواسته آن ها با خواسته سایرین در تضاد نباشد، احساس همدردی نشان می دهند. در زمینه های رفتاری، اجتماعی، اخلاقی، تفاوت های شخصیتی بارزی را به نمایش می گذارند.

امام على(ع) مى‏ فرماید: «یُرخى الصبّىُ سَبْعاً ….» تا هفت سالگى بر کودک سختگیرى نمى‏ شود.

این روایات بر این نکته تأکید دارند که مرحله قبل از ۸ سالگى، مرحله بازى است و بر پدران و مادران است که بى‏ هیچ فشار و اجبارى کودک را در بازى کردن آزاد بگذارند؛ جز بازى‏ هاى خطرناکى که والدین باید کودکان را از آن ها اجتناب دهند. آقایى و بزرگى در این سال‏ ها، به معناى داشتن آزادى کافى براى با خود بودن و تجربه آزادانه تلخى و شیرینى ‏ها است. والدین باید به فرزندان فرصت و اجازه دهند که آن‏ گونه دوست دارند و خودشان تشخیص مى‏ دهند، رفتار کنند. در این مقطع سنى، شاخص ‏ترین ویژگى کودکان، روح کنجکاوى است. این روح و نداشتن درک روشنى از خوبى‏ ها و بدى ‏ها، کودکان را وادار مى ‏کند تا خودشان، توانایى‏ ها و محیط اطرافشان را بشناسند و از این راه به شکوفایى، خودیابى و خودباورى برسند.