فضای شعر نوجوان غم‌زده است

به گزارش کودک پرس ، وجیهه سامانی، در آستانه اختتامیه این دوره از جشنواره به ارزیابی آثار این دوره پرداخت و گفت: داوری‌ها هفته گذشته در تمام گروه های پنجگانه داستان و شعر بزرگسال، داستان و شعر کودک و نوجوان و بخش پژوهش های ادبی به پایان رسید و کاندیداها توسط داوران طی هفته گذشته توسط داوران اعلام و از طریق دبیرخانه رسانه‌ای شد.

وی در ادامه افزود: فردا 14 تیرماه نیز مراسم اختتامیه قلم زرین، مصادف با روز ملی قلم و با حمایت و مشارکت وزارت ارشاد اسلامی و نهاد کتابخانه‌های کشور برگزار می‌شود و برگزیدگان و شایستگان تقدیر اعلام خواهند شد. البته ممکن است برخی بخش‌ها برگزیده نداشته باشد و به تقدیر بسنده کنیم.

 

سامانی درباره ویژگی های این دوره از جشنواره تأکید کرد: بخش شعر بزرگسال سال بسیار پرباری را پشت سرگذاشت و نویدبخش اتفاقات خوبی در این حوزه بود و برای ما هم بسیار امیدوار کننده بود. ضمن این که موضوع فقط کمیت آثار نبود و به لحاظ کیفی نیز آثار از سطح بسیار بالا و قابل توجهی برخوردار بودند. علاوه بر این بخش شعر بزرگسال نیز سال خوبی داشت و می‌توان گفت قافله شعر سال 96 در بخش بزرگسال به حدی پربار و با کیفیت بود که داوران در حذف و اضافه کردن آثار مشکل داشتند و به قدری امتیاز آثار تنگاتنگ و نزدیک به هم بود که کار را برای داوران بسیار سخت و مشکل می کرد.

وی در ادامه گفت: همین مسأله باعث شد که برای نخستین بار در کل دوره های برپایی جشنواره قلم زرین 10 کاندید در بخش شعر بزرگسال داریم که البته در هر رشته یک اثر برگزیده و یک اثر تقدیری خواهیم داشت که ممکن است در هر کدام از این دو بخش مشترکاً به دو نفر اهدا شود.

 

سالی ناامیدکننده برای شعر کودک و نوجوان

دبیر شانزدهمین دوره جشنواره قلم زرین در بخش دیگری از سخنان خود به بخش شعر و ادبیات کودک و نوجوان اشاره کرد و گفت: برعکس شعر بزرگسال متاسفانه شعر کودک و نوجوان بدترین سال را پشت سر گذاشت و همانگونه که شعر بزرگسال پررونق ترین سال را پشت سر گذاشت متاسفانه شعر کودک و نوجوان ناامیدکننده ترین سال را داشت.

 

سامانی تصریح کرد: به طور مشخص بخش کودک طبق نظریه داورها از لحاظ زبان و نثر کودکانه، تصویرسازی و کتاب‌سازی و البته شعرهای مفهومی و تکنیکی بسیار ضعیف بودند و تصویرسازی‌ها هم اصلاً برای کودکان جذاب نبود. در بخش نوجوان نیز تعداد آثار بسیار کم بود و این زنگ خطری برای ماست زیرا زبان شعر زبان زندگی و امید است اما به نظر می‌رسد طی این سال‌ها دچار افول شده است. این در حالی است که یکی دو دهه قبل ادبیات کودک و نوجوان بسیار جلو بود و مخاطبان بسیاری هم داشت اما بنا به نظر داوران این دوره بسیار ناامیدکننده بود و فضای دلسردکننده و آکنده از ناامیدی و غم و اندوه در اشعار موج می زده است که این مسأله برای داوران بسیار عجیب بوده است.

وی ادامه داد: در حالی که از یک دهه گذشته فضای روشنفکری، غم و معضلات اجتماعی رمان و شعر بزرگسال را پر کرده بود به نظر می‌رسد این مسأله فضای ادبیات کودک و نوجوان را هم به شدت درگیر خودش کرده است و عجیب است که این حجم از ناامیدی در ادبیات و شعر نوجوان رخنه کرده که به نظرم این موضوع زنگ خطر مهمی است و نیازمند آسیب‌شناسی است.

سامانی عنوان کرد: بخش داستان بزرگسال سال خوبی داشت و 5 کاندیدا امتیاز بالایی گرفتند و برخلاف سال گذشته که اثر برگزیده و تقدیری نداشتیم اما سال 96 رمان و داستان اوضاع خوبی داشت، اما در بخش داستان کودک داوران ما رضایت نداشتند و این بخش سال خوبی را پشت سر نگذاشت. به عقیده من مشکلات و کمبودهایی که در حوزه تئاتر و فیلم کودک و نوجوان از سال های گذشته وجود داشته رفته رفته به ادبیات هم رسوخ کرده است. دو دهه قبل در داستان و شعر کودک و نوجوان پیشتاز بودیم و باید پدیدآورندگان، شاعران، نویسندگان و صاحب نظران ادبی وارد این مسأله شوند و این معضل را ریشه یابی کنند.

 

سامانی به بخش پژوهش ادبی اشاره کرد و گفت: این بخش تقریباً آرام و بی حاشیه بود و داوری ها خوب انجام شد. اما یک مشکلی که وجود داشت این بود که ما به برخی آثار اصلاً دسترسی نداشتیم و کتاب هایی که در سال 96 چاپ شده بودند در بازار کتاب موجود نبودند. در نهایت متوجه شدیم همان بلایی که سر تیراژ کتاب ها آمده و با افت تیراژ مواجه ایم به بخش پژوهش ها هم وارد شده است و چه بسا در این حوزه وضعیت اسف بارتر است. اسم کتاب‌ها در خانه کتاب وجود دارد اما در بازار حتی یک نسخه هم موجود نیست و این موضوع هم زنگ خطری برای تیراژ کتاب هاست.

 

سامانی در پایان این دوره از جشنواره قلم زرین را ارزیابی کرد و گفت: امسال اولین دوره‌ای بود که من به عنوان دبیر در این جشنواره حضور داشتم. با توجه به این که داستان و رمان سال گذشته برگزیده نداشت اما شعر و داستان در این دوره بسیار پررنگ بود و وضعیت قابل قبولی داشت.