روح و روان کودکان تحت تاثیر چیدمان محیط اطراف و رفتارهای شهری
دکتر محمدرضا کاظمی فوق تخصص روانپزشکی کودک و نوجوان چیدمان و نوع سازه‌های موجود در شهرها را عاملی بر بحث خشونت علیه کودکان عنوان کرد.
به گزارش کودک پرس ، دکتر محمدرضا کاظمی با بیان این مطلب افزود: در سازه‌های شهری باید علاوه بر خشونت، بحث ترس و سهولت استفاده‌ی کودکان را در نظر گرفت. علاوه بر این چگونگی طراحی سازه برای حفظ ایمنی و آرامش کودکان اهمیت به‌سزایی دارد.
این روان‌پزشک خاطرنشان کرد: هر روز شاهد رشد ساختمان‌های غول‌پیکر، پارکینگ‌های طبقاتی، مراکز خرید، بزرگ‌راه‌های چند طبقه، بیلبوردهای تبلیغاتی کوچک و بزرگ و… در سطح شهرها هستیم. به زبان ساده‌تر شاهد رشد شهرهایی بی در و پیکر هستیم و در طول شبانه‌روز با انواع و اقسام خشونت‌های بصری مواجهه‌ایم. اگر لحظه‌ای از هیاهوی زندگی فارغ شویم و نگاهی به اطراف بیاندازیم بعید نیست در مقابل هجوم این همه ساختمان و ماشین و خیابان از ترس رنگ ببازیم. اما تاکنون از خودمان پرسیده‌ایم چنین فضا و چیدمان شهری از نظر کودکان ما چگونه است؟ المان‌های شهری ما چقدر متناسب با نیازهای آن‌ها طراحی شده‌اند و چه اندازه سلامت روان‌شان را تامین می‌کنند؟
به گفته کاظمی جمله‌ی معروفی در روانپزشکی داریم مبنی بر این‌که «کودکی پدر انسان است.»
او می‌گوید: این جمله بدین معنی است که همه‌ی موضوع‌هایی که کودکی ما را تحت تاثیر قرار می‌دهند، اتفاق‌هایی که در کودکی با آن روبه‌رو می‌شویم، تجربه‌هایی که در دوره‌ی کودکی از وقایع اطراف‌مان و رفتار دیگران پشت سر می‌گذاریم تاثیر بسیار عمیقی در زندگی و آینده ما دارد. در واقع ادامه زندگی و بزرگ‌سالی ما بسیار تحت‌تاثیر دوره‌ی کودکی است.
این روان‌پزشک افزود: دلیل آن رشد سریع کودک از نظر جسمی، ذهنی، روانی و شناختی است.
او رشد شناختی را توانایی‌های ذهنی کودک تعریف کرد که نوع نگاه او به جهان، آینده و آدم‌های اطراف‌ش را تعیین می‌کند. برای همین توانایی‌های شناختی در زندگی ما بسیار تاثیرگذار و تحت تاثیر تجربه‌هایی هستند که در دوران کودکی از سر می‌گذرانیم.
کاظمی با تاکید بر این‌که هر وضعیت ما در بزرگ‌سالی از نظر روان‌شناختی و روانپزشکی تحت تاثیر سه عامل است، توضیح داد: عامل نخست عامل بیولوژیکی یا زیست‌شناختی است. یعنی آن چیزی که ژن‌ها تعیین می‌کنند و به صورت ژنتیکی به ما ارث رسیده است. عامل دوم روان‌شناسی است، یعنی تجربه‌هایی که در زندگی داریم. این تجربه‌ها ما را برای مثال در مقابل افسردگی، مستعد یا مقاوم می‌کنند. عامل سوم محیطی است. یعنی اتفاق‌هایی که بلافاصله در محیط تجربه می‌کنیم. مانند وقتی کسی یا شغلی را از دست می‌دهیم یا حتی اتفاق‌های خوشایند زندگی. همه‌ی این‌ها در وضعیت روانی ما در آن زمان تاثیر دارد.
او ادامه داد: برای همین تاکید می‌کنم باید به دوره‌ی کودکی اهمیت بسیار زیادی بدهیم؛ چراکه تجربه‌های کودکی در زندگی ما بسیار تاثیرگذار هستند. طبیعتا سیاست‌گذاران در تمامی حوزه‌ها باید توجه خاصی به این بخش داشته باشند.
به گفته این متخصص روانپزشکی کودک، برای مثال آسیب‌هایی که دیدن یک فیلم ترسناک ممکن است بر یک فرد 30 ساله داشته باشد بسیار بسیار کمتر و ناچیزتر از آن چیزی است که برای یک کودک هشت ساله در پی دارد.
او در ادامه با اشاره به تاثیر زیاد خشونت و ترس بر کودکان اظهار داشت: ممکن است این خشونت جنبه‌های مختلفی داشته باشد و از حوزه‌های گوناگونی ناشی شود. مانند خشونتی که کودک در خانه تجربه می‌کند، در جامعه با آن روبه‌رو می‌شود، خشونتی که در بازی‌های او وجود دارد یا از طریق فیلم می‌بیند. همچنین ترسی که در یک فیلم یا بازی‌ها وجود دارد یا ترسی که والدین برای کنترل کودک با او القا می‌کنند. این‌ها همگی اثرات منفی زیادی دارند.
به گفته کاظمی ثابت شده است که کودکان به شدت تحت تاثیر فیلم‌ها و سریال‌های تلویزیونی یا بازی‌ها هستند و خشونت نهفته در آن‌ها را یاد می‌گیرند و خشن می‌شوند. همچنین در درصد کمی هم ممکن است باعث گوشه‌گیری، افسردگی یا کناره‌گیری در بچه‌ها شود.
او گفت: یکی از حوزه‌هایی که باید خیلی به آن توجه شود و البته به نظر می‌رسد توجه خاصی هم صورت نمی‌گیرد ساخت‌های شهری یا سازه‌ها است. در این زمینه باید به حوزه‌ها و افراد خاص توجه کنیم. این افراد خاص ممکن است افراد توان‌خواه، سالمندان یا کودکان باشند.
این روان‌پزشک کودکان با ابراز تاسف از این‌که وقتی سازهای طراحی می‌شود واکنش کودکان نسبت به آن در نظر گرفته نمی‌شود، توضیح داد: حتی در طراحی و ساخت سازه‌هایی که مخصوص بچه‌ها است مانند مهدکودک‌ها یا پارک‌ها به ویژگی‌های کودک توجه نمی‌شود. این‌که کودک بتواند به راحتی از این سازه یا ساختمان استفاده کند، راحت باشد، ایمنی او حفظ شود و چگونه اجزای سازه به کودک آرامش بدهد. متاسفانه چنین نیست و حتی ایمنی کودک در پارک‌ها نیز در نظر گرفته نشده است و در المان‌های شهری هیچ توجه‌ای به کودک ندارند.
او ادامه داد: این درحالی است که حتی نقاشی‌های دیواری شهری هم ممکن است برای کودکان ترسناک یا نگران‌کننده باشد. یا خشونت را در آن‌ها تقویت کند.
کاظمی با تاکید بر اهمیت تصمیم‌های کلان فعالان حوزه‌ی شهری در زمینه‌ی توجه به کودکان به عنوان آینده‌سازان در ساخت و سازهای شهری افزود: ما باید مراقب آینده‌ی کودکان باشیم. بنابراین این‌که سازه‌های شهری چطور طراحی می‌شوند تا برای کودکان ایمن باشند، به آن‌ها آسیب نرسانند، برای آن‌ها ایجاد آرامش کنند، یا در ساخت آن‌ها از چه طرح‌ها یا رنگ‌هایی استفاده شود، همگی اهمیت دارند.
او با تاکید بر نقش چیدمان شهری و نوع سازه‌ها در بحث خشونت در کودکان گفت: این نقش می‌تواند نقش تقویت کننده‌ی خشونت یا بازدارنده‌ی آن باشد. اما بستگی دارد چه اندازه به این موضوع توجه شده باشد. البته به جز خشونت، ترس و امنیت کودک و سهولت استفاده برای او نیز حتما باید در نظر گرفته شود.
این متخصص روانپزشکی در ادامه به بنرهای تبلیغاتی در سطح شهرها اشاره کرد و اظهار داشت: ممکن است این بنرها مضامین یا اشکالی داشته باشند که ترسناک یا خشن هستند یا برای کودک فهم و هضم آن‌ها سخت باشد. یا باعث برداشت اشتباهی از موضوع از سوی او شود، در او شائبه‌هایی ایجاد کند و در آینده روی او تاثیر بگذارد.
ارسال دیدگاه