بیماری لوزه ها در اطفال

به گزارش کودک پرس   

لوزه چیست؟

لوزه سوم درست در پشت حفره بینی قرار دارد و در معاینه معمولی دیده نمی شود. لوزه در زمان جنینی و 2 تا 3 سال اول زندگی در سیستم دفاعی بدن نقش دارد. بر خلاف عقیده عمومی که فکر می کنند تنها بچه هایی که از بیماری لوزه رنج می برند لوزه دارند باید گفت تمامی افراد (چه سالم و چه بیمار) دارای لوزه هستند و فقط در بچه هایی که از بیماری لوزه رنج می برند، لوزه طوری تغییر می کند که دیگر وظیفه اصلی خود را انجام نداده و باعث به خطر انداختن سلامتی کودک می شود.

بیماری های لوزه از چه طریقی به کودک آسیب می رسانند؟

بزرگی بیش از حد لوزه، یکی از عمده ترین راه هایی است که یک لوزه غیر سالم به کودک آسیب می رساند. وقتی بزرگی لوزه سوم باعث بسته شدن راه هوایی بینی شود کودک ناچار است با تنفس از طریق دهان این مشکل را جبران کند. گرفتگی طولانی مدت بینی باعث سینوزیت مکرر، مشکلات ارتودنسی به دلیل اختلال در رشد دندانها و فک بالا، خشکی دهان و گلودردهای مکرر می شود. از سوی دیگر بزرگی بیش از حد لوزه سوم باعث بسته شدن دهانه شیپور استاش شده و عفونتهای گوش میانی و کاهش شنوایی کودکان را درپی دارد.

عمده علائمی که در حین خواب به دلیل بزرگی لوزه ها و گرفتگی بینی دیده می شوند شامل خرخر بلند، تعریق، قطع تنفس کودک به مدت چند ثانیه، شب ادراری، خارج شدن آب دهان از گوشه لبها، کابوسهای شبانه و بیقراری کودک حین خواب می باشد. به دلیل اینکه کودکان شبها جدای از والدین می خوابند ممکن است تا مدتها علائم فوق مورد توجه والدین قرار نگیرند، لذا بهتر است از وضعیت کودکان در حین خواب مطلع باشیم. علائم شایعی که این کودکان در طول روز دارند شامل تنفس دهانی، خشکی دهان، بوی بد دهان، صدای تو دماغی، اشکال در بلع و اختلال رفتاری به شکل پرخاشگری، بیش فعالی، کاهش تمرکز و افت تحصیلی می باشد. گاهی اختلال رفتاری باعث می شود این کودکان به روانپزشک ارجاع داده می شوند و با تشخیص بیش فعالی تحت درمان طولانی مدت قرار گیرند.
البته هر کدام از علائم فوق ممکن است در بیماریهای دیگر نیز دیده شود ولی مجموع آنها با معاینه کودک در تشخیص بیماریهای لوزه کمک کننده است.

عفونتهای مکرر لوزه از دیگر راههایی است که یک لوزه غیر سالم به کودک آسیب می رساند. بعضی از باکتریهای بیماریزا ممکن است درحفره های موجود در لوزه باقی بمانند و به صورت دوره ای باعث عفونتهای مکرر گلو شوند. خوشبختانه امروزه به دلیل بهبود سطح بهداشتی و تشخیص و درمان سریع عفونتها، عفونتهای مکرر لوزه کمتر دیده می شود.
توجه داشته باشید که اغلب بیماریهای لوزه کشنده نیستند ولی باعث ایجاد ناتوانیهای جسمی و ذهنی کودکان خواهند شد. ممکن است گفته شود با رشد کودک خود به خود مشکلات لوزه برطرف می شود. البته این صحبت تا حدودی درست است ولی باید توجه داشت که کودکان در مرحله مهمی از نظر یادگیری و رشد جسمی قرار دارند واگر یادگیری در این فرصت طلایی انجام نگیرد بعدها به طور کامل جبران نخواهد شد. به عنوان مثال درکودکانی که به طور مادرزادی ناشنوا هستند اگر کاشت حلزون شنوایی در یک سالگی انجام شود این کودک تکلم و گفتاری مشابه بچه های نرمال خواهد داشت ولی اگر کاشت حلزون بعد از سن 10 سالگی انجام شود به هیچ وجه تکلم کودک مانند افراد عادی نخواهد شد. لذا برخی از عوارض لوزه جبران ناپذیر است.

درمان بیماریهای لوزه به چه صورتی می باشد؟

خوشبختانه بسیاری از بیماریهای لوزه با روش دارویی قابل درمان می باشند وامروزه تعداد کمی از بیماران به جراحی نیاز پیدا می کنند. این نکته بسیار مهم است که علائم بیماری کودک در حین درمان کاملا تحت کنترل قرار گیرد. در این حالت ما صبر می کنیم تا با افزایش سن کودک مشکلات لوزه بهبود یابد.مثلا اگر بزرگی لوزه باعث گرفتگی بینی شده واین گرفتگی با مصرف دارو برطرف شود، دیگر جای نگرانی وجود ندارد ولی اگر با وجود مصرف دارو به مقدار کافی، بازهم گرفتگی بینی وجود داشته باشد باید بدانیم که از عوارض بیماری لوزه جلوگیری نخواهد شد. لذا در این حالت نیاز به جراحی باید مد نظر قرار گیرد.

آیا جراحی لوزه در سیستم دفاعی بدن اختلال ایجاد می کند؟

جراحی لوزه معمولا بعد از سن 3 تا 4 سالگی انجام می شود یعنی زمانی که از نظر علمی لوزه ها نقش چندانی در سیستم دفاعی بدن ندارند. تحقیقات نیز نشان داده است که بعد از جراحی لوزه سیستم دفاعی بدن ضعیف نشده و شیوع بیماریهای عفونی بیشتر نمی شود و افرادی که تحت جراحی لوزه قرار گرفته اند با افراد عادی تفاوتی ندارند.
متاسفانه در مورد درمان بیماریهای لوزه اغلب مردم اطلاعات کافی ندارند و در این میان گاهی از سوی پزشکان نیز توصیه های که با علم روز همراهی ندارد می شود. قطعا جراحی یک لوزه سالم منطقی نبوده و توصیه نمی شود. بعضی از علائم مانند بوی بد دهان ناشی از لوزه های حفره دار نیزچندان خطرناک نبوده و درمان آنها بستگی به میزان تمایل بیمار جهت رفع این علامت دارد. ولی بعضی از بیماریهای لوزه عوارض طولانی مدت شدید و گاهی غیر قابل درمان خواهند داشت، مثلا تغییر شکلی که در اثر رشد غیر طبیعی استخوانهای صورت ایجاد می شود ممکن است بعدها با جراحی هم قابل اصلاح نباشد. در این صورت چنانچه بیماری لوزه از طریق دارو قابل درمان نباشد، جراحی لوزه بهترین درمان محسوب می شود.

درچه مواردی بهتر است در مورد لوزه با یک متخصص گوش و حلق و بینی مشورت کرد؟

در هر یک از موارد زیر مشاوره گوش و حلق و بینی توصیه می شود.

1.    عفونت باکتریایی گلو که بیش از 6 بار در سال ایجاد شود و نیاز به مصرف مکرر آنتی بیوتیک داشته باشد.

البته اینجانب موارد زیادی از مصرف بی مورد آنتی بیوتیک در سرماخوردگیهای معمولی که ویروسی است در بیماران مشاهده کرده ام، متاسفانه گاهی این مصرف بی مورد از سوی پزشک تجویز شده است، لذا مصرف مکرر آنتی بیوتیک به معنی عفونت باکتریایی نیست.

2. خرخر مکرر شبانه مخصوصا اگر کودک هیچگونه علائم سرماخوردگی نداشته باشد.

3. اگر کودک در هنگام خواب و یا بیداری به دلیل گرفتگی بینی مجبور است مرتب از طریق دهان نفس بکشد .

4. بوی بد دهان که به دلیل عفونت مکرر و مزمن لوزه ها باشد. برای بررسی بوی بد دهان باید دندانها، لثه ها، بینی، دهان، لوزه ها و دستگاه تنفس و گوارش به دقت مورد بررسی قرار گیرند. بر اساس تجربه اینجانب اغلب افرادی که بوی بد دهان دارند دارای دندانها و لثه های سالم هستند و قسمتهای دیگر بدن علت بوی بد دهان می باشند.

5. گلو درد های مکرر، غدد لنفاوی بزرگ گردن که به مدت طولانی ادامه یابد، آبسه های مکرر پشت لوزه هم از مواردی هستند که نیاز به بررسی لوزه دارند

6. اختلال در تکلم و تغییر صدای کودک و یا اشکال در بلع مواد غذایی(گیر کردن غذا) که به دلیل بزرگی بیش از حد لوزه ها باشد.

7. رشد ناکافی بچه در صورتی که علت دیگری برای این موضوع وجود نداشته باشد.

8. اختلال در یادگیری یا افت تحصیلی کودک، مخصوصا اگر با اختلال خواب یا کاهش شنوایی همراه باشد.

منبع:    مهدپرتال