بررسی دلایل رغبت کودکان به فیلم‌های کارتونی ماهواره‌ای

رحیم کرباسی، مدیر مسئول انتشارات آذین گستر، از علاقه کودکان به کتاب‌ها و فیلم‌های کارتونی سخن گفت و یکی از دلایل رغبت بچه‌ها به شبکه‌های ماهواره‌ای را فیلم‌های کارتونی تخیلی و رویایی عنوان کرد.

به گزارش کودک پرس ، انتشار کتاب کودک و نوجوان از جمله فعالیت‌هایی است که بیشتر در پایتخت کشور متمرکز است و در شهرستان‌ها کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد. رحیم کرباسی، مدیر مسئول انتشارات آذین گستر، از معدود ناشرانی است که خارج از استان تهران، و در شهر تبریز، به انتشار کتاب‌های کودک و نوجوان می‌پردازد. براین اساس گفت‌وگویی داشتیم با این ناشر شهرستانی که در ادامه می‌خوانید.

فعالیت‌تان را در حوزه نشر از چه زمانی آغاز کردید؟
سال‌ها پیش در یکی ازنشریات معتبر کار می‌کردم. پس از حدود یک دهه کار در نشر و فروش کتاب، از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مجوز انتشارات آذین گستر را دریافت کردم و چند سالی است که در حوزه تولید و توزیع و انتشار کتاب کودک و نوجوان فعالیت دارم و به نشر و پخش کتاب‌های کودک و نوجوان به صورت تخصصی و تولید انواع کتاب و پازل‌های آموزشی و فومی با شمارگان بالا می‌پردازم.
تاکنون چند عنوان کتاب منتشر کرده‌اید؟
حدود 160 عنوان کتاب که 70 عنوان آن به چاپ مجدد رسیده است. تازه‌ترین آن‌ها مجموعه چهار جلدی از نویسندگان معتبر است که داستان‌هایی از هزار و یک شب، کلیله و دمنه و مرزبان نامه را به صورت نثر و نظم درآورده‌اند. تعدادی کتاب آموزشی هم برای گروه سنی «الف و ب» به چاپ رسیده است. همچنین حدود 65 عنوان دیگر در اواخر سال 1397 یا شش ماه اول 1398 با تیراژ 2 تا 6 هزار نسخه به چاپ می‌رسد. این کتاب‌ها درحال حاضر تصویرگری شده و از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مجوز گرفته‌اند.
به عنوان یک ناشر کتاب کودک چه معیارهایی را در انتشار کتاب رعایت می‌کنید؟
معیارهای آموزشی و تربیتی و همچنین ایجاد انگیزه در مخاطبان جهت مطالعه از گزینه‌هایی است که ناشران باید در نشر کتاب رعایت کنند و نیازهای فکری جامعه را به صورت کارشناسی مورد بررسی قرار دهند و با نشر کتاب پر محتوا و ارزشمند در جهت حل مسائل فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی و … جامعه گام بردارند.
وظیفه نویسندگان و ناشران در قبال محتوای آثار تولیدی برای کودکان چیست؟
متن تالیفی یا ترجمه‌ انتخابی باید همگام با دنیای تخیل کودک باشد و نویسنده و مترجم هردو باید دنیا را از چشم و نگاه کودک ببینند و همین طور نکات و آموزه‌های اخلاقی، فرهنگی و اجتماعی را به کودک در متن تفهیم کنند و آثاری تولید کنند که برای کودک جذاب باشد.
چرا امروزه شاهد افزایش میزان استقبال والدین و کودکان از کتاب‌های کارتونی هستیم؟
کتاب‌های کارتونی که اکثرا کتاب‌های والت دیزنی و… را شامل می‌شود در ارتباط با فیلم‌های کارتونی هستند که در شبکه‌های ماهواره‌ای پخش می‌شوند و بدین ترتیب بچه‌ها راغب به خواندن کتاب‌های کارتونی هستند (کتاب همراه سی دی). کودکان با توجه به جذابیت و هیجان‌انگیز بودن، برنامه‌ها را طبقه‌بندی می‌کنند. در این وضعیت انفعالی، کودک تخیلات و رویاهای خود را در برنامه‌ها تجربه می‌کند، گاهی به همانندسازی با شخصیت‌های مورد علاقه و پرشور و نشاط می‌پردازد و گاهی برای فرار از واقعیات پیرامون خود به برنامه‌های تلویزیونی روی می‌آورد.
به نظر شما بهترین شیوه انتخاب کتاب برای کودکان و نوجوانان چیست؟
پاسخ به این پرسش مستلزم شناخت مناسب و دقیق از ادبیات کودکان است. طبیعی است که نمی‌توان از هر بزرگسالی انتظار داشت که ادبیات کودکان را بشناسد. اما می‌توان به گونه‌ای درست بزرگسالان را راهنمایی کرد که کتاب کودک را سنجیده انتخاب کنند. بهترین شیوه انتخاب کتاب، بوسیله خود کودکان و نوجوانان است. اما به دلیل نداشتن ذائقه هنری و ادبی که امری اکتسابی است و به زمان نیاز دارد و تا مدتی کودکان نمی‌توانند مستقیماً برای خود کتاب انتخاب کنند، ابتدا اولیای تربیتی و والدین باید با درنظر گرفتن ضوابط و معیار کلی کتاب‌ها را انتخاب کنند و سپس کودکان با توجه به سلیقه و علایق خود کتاب‌ها را برای مطالعه شخصی انتخاب کنند. ازجمله مواردی که در انتخاب کتاب باید مورد توجه قرار بگیرد این است که کتاب باید محتوای خلاق داشته باشد و خواندن آن برای کودک جذاب و هیجان انگیز باشد.
علاوه برآن وقوع اتفاقات در داستان باید سریع باشد و شخصیت‌های داستان باید به خوبی معرفی شده و برای کودک باورپذیر باشد. همچنین قسمت پایانی داستان بهتر است برای کودک پایان خوشی داشته باشد. از سویی تعداد صفحات کتاب از اهمیت خاصی برخوردار است و کتاب‌هایی که هم عکس و هم نوشته دارند بهتر است بین 25 تا 35 صفحه باشد و کتاب‌های مصور نباید بیش از 16صفحه باشد. نکته بعدی این است که کتاب‌های کودک باید محتوای آموزشی داشته باشد ضمناً یک داستان خوب باید به کودک نکات و آموزه‌های اخلاقی، فرهنگی و ارزش‌های مذهبی را به صورت غیرمستقیم آموزش دهد.
به عنوان یک ناشر کتاب کودک، با چه مشکلاتی روبه‌رو هستید؟ 
گرانی کاغذ و مقوا، بالا بودن هزینه چاپ و صحافی، عدم حمایت دولت از ناشران، عدم سوبسید به کاغذ و مقوا ، عدم اختصاص وام با درصد کمتر جهت چاپ و تولید ازجمله مشکلاتی است که در این حوزه وجود دارد.
آیا به جز انتشار کتاب برای کودکان، وسایل آموزشی هم تولید می‌کنید؟
علاوه بر کتاب‌های آموزشی برای مهدکودک و پیش دبستانی، داستان‌های تخیلی و اشعار مذهبی برای مخاطبان کودک و نوجوان، انواع پازل فومی آموزشی و جدول ضرب‌های بیاضی و رحلی، انواع فلش کارت‌های آموزشی برای گروه سنی «الف و ب» نیز به چاپ رسیده و توزیع شده است.
آیا آثارتان در خارج از کشور هم توزیع شده است؟

بله. در کشور‌های افغانستان و باکو هم برخی از کتاب‌های نشر آذین گستر توزیع شده است.