فرق بین روانشناس خانواده و کسی که روانشناسی خانواده نمی داند این است که روانشناس به فرایند مشکل خانواده توجه می کند، اما غیر روانشناس به محتوای مشکل خانواده توجه می کند.

خانواده اولین محیطی است که کودک رفتارهای اجتماعی را در آن یاد می گیرد. کودک در سنین پایین و قبل از رفتن به مدرسه، هیچگونه امکان مقایسه بین محیط خانواده با اماکن دیگر را نداشته و خود را تا جایی که امکان دارد با آنچه در محیط خانوادگی اش می بیند، تطبیق می دهد. کودکی که نیاموخته باشد چگونه مشکلاتش را بدون خشونت و با گفتگو حل کند وقتی در رابطه با همسالان خود در مدرسه و خارج از محیط خانه قرار می‌گیرد به احتمال زیاد رفتارهای نامناسب و خشنی از خود بروز خواهد داد.

پسر نوجوان كه در جريان دعوای خونين پدر و مادرش بدون سرپرست مانده بود در سازمان بهزيستی ادامه حيات می‌دهد. پدر او ‌ مردي سالخورده است که از يك‌سال قبل در جريان اختلافی خانوادگی مادرش را به قتل رساند و روانه زندان شد.

از عوارض جانبی نامطلوب تنبیه این است که احساس ناخوش آیند حاصل از تنبیه در لحظه تنبیه شدن از طریق شرطی شدن کلاسیک با شرایط تنبیهی و شخصی یا اشخاص تنبیه کننده تداعی می شود و سبب انزجار تنبیه شونده از معلم یا تنبیه کننده می گردد.

برخی از افراد بر این باورند که بدون تنبیه، هیچ‌ گونه تـربیتی امکان پذیر نیست. درحالی‌که امروزه برای کم‌تر کسی این امر پوشیده‌ مانده اسـت که‌ اعمال‌ قدرت‌ از طـریق تـنبیه، به خصوص اگر تکرار شود، کودک را دچار عارضه‌های روحی – روانی می‌کند.

همه قوانینی که مادر ملزم به اجرای آن شده بود، برای دختر خانواده نیز صدق می کند. وقتی که بر سر مسائل بسیار ناچیز بین شما و مادرتان مشاجره به وجود آمد؛ از این موقعیت فرار نکرده و پیوسته خونسردی خود را حفظ کنید. تلاش کنید ضمن بیان واضح و روشن عقاید و دیدگاه های خود، مادرتان را به آرامش دعوت کنید. بدانید که تنها با آرامش و آشتی می توانید زندگی سالم و بی دغدغه ای داشته باشید.

هفت سال اول زندگی، سالهای تشکیل پایه های اخلاق و رفتار و حتی نگاه به زندگی هستند. کسی که در هفت سال اول زندگی اش در آرامش و امنیت نبوده است، طبیعی است که در بقیه زندگی نتواند طبیعی زندگی کند. فهمیدن ارتباط مشکلات روحی روانی امروز ما با مسائل گذشته در کودکی، کمک موثری به حل مشکلات ناشی از این معضلات روحی روانی می کند.

رشد و پرورش ویژگی‌هایی مانند رحم و شفقت به معنای واقعی در ارتباطات گروهی و همکاری‌های متقابل شکل می‌گیرد و خانواده باید این شیوه زندگی را به کودک آموزش دهد. در واقع رشد و شکل‌گیری بعد عاطفی انسان‌ها در بستر مناسبی در فضای پر مهر خانوادگی ایجاد می‌شود و هیچ‌گاه نباید اهمیت آن‌ را نادیده گرفت.