سنگینی کیف مدرسه و اثرات آن بر سلامتی کودکان

به گزارش کودک پرس پرس : کودکان، بهانه ی سنگین بودن کیف مدرسه را میگیرند و به هر دلیل که شده، میخواهند از درس دور باشند؛ ولی گاهی اوقات همین سنگینی کیف مدرسه باعث کشیدگی عضلات و کمردرد در کودکان میشود. کشیدگی عضلات اطراف ستون مهره شایع ترین علت کمردرد در بچه ها و نوجوانان است. این دردها معمولا به چند روز استراحت و مصرف دارو و تقویت عضلات شکم و کمر جواب داده و خوب می شود. با این حال در ادامه قصد داریم مهمترین علل کمردرد در کودکان را بررسی کنیم، با ما همراه باشید.

مهم ترین علل کمردرد در بچه ها عبارتند از:

کشیدگی عضله
کشیدگی عضلات اطراف ستون مهره شایع ترین علت کمردرد در بچه ها و نوجوانان است. این دردها معمولا به چند روز استراحت و مصرف دارو و تقویت عضلات شکم و کمر جواب داده و خوب می شود. بعضی از نوجوانان کمردردهای شدیدتری دارند که معمولا علت آنها سفت بودن عضلات همسترینگ (عضلاتی که در سطح داخلی و کشاله ران قرار دارد) و ضعف عضلات شکم است. اغلب این دردها با نرمش های کششی و تقویتی خوب می شوند.
waist1

کمر قوزدار یا کیفوز Kyphosis
در نوجوانان قوس زیاد بالای کمر به به صورت قوز کردن است و کمر را به جلو خمیده می کند می تواند موجب کمردرد شود. افزایش قوس کمر در این افراد به صورت افزایش قوس ستون مهره در ناحیه سینه ای است و به آن کیفوز شوئرمن  Scheuermann’s kyphosis می گویند.
در این بیماری مهره های ناحیه سینه ای تغییر شکل داده و موجب قوز می شوند. درد در این افراد در قسمت های بالایی ستون مهره است و با فعالیت بدنی شدیدتر می شود.شکستگی استرسی ستون مهره Stress fracture of the spine
این بیماری که آن را اسپوندیلولیز Spondylolysis هم می گویند می تواند موجب کمردرد در نوجوانان شود. ورزش هایی که در آنها کمر زیاد می چرخد یا به عقب زیاد خم می شود مانند ژیمناستیک شیرجه یا فوتبال می تواند زمینه را برای بروز این بیماری فراهم کند.

این عارضه معمولا در سنین بلوغ یعنی زمانی که بیمار رشد سریع بدنی و قدی پیدا می کند دیده می شود. درد معمولا خفیف است و به باسن و ساق تیر می کشد. درد با فعالیت بدنی بیشتر شده و با استراحت کم می شود. این بیماران در حین راه رفتن قدم های کوچک بر می دارند.

سرخوردن مهره
به این عرضه اسپوندیلولیستزی Spondylolysthesis می گویند و به علت سرخوردن یک مهره کمری به سمت جلو روی مهره پایینی به وجود می آید.
شایع ترین محل آن، اتصال مهره های کمری به خاجی است یعنی معمولا مهره پنجم کمری روی مهره اول خاجی یا ساکروم به سمت جلو سر می خورد. اگر این سرخوردن و به جلو آمدن مهره شدید باشد کانال نخاعی تنگ شده و به ریشه های عصبی فشار وارد می شود که این خود موجب علائم عصبی در نزد بیمار می گردد.

عفونت

در بچه های با سن کم عفونت دیسک Diskitis می تواند موجب کمردرد شود. عفونت مهره معمولا در سنین 5-1 سالگی ایجاد می شود گرچه تا سنین نوجوانی هم دیده می شود. علائم این بیماری به صورت درد در پایین کمر و یا حتی شکم و خشکی ستون مهره است. لنگش در حین راه رفتن و امتناع بچه از راه رفتن از دیگر علائم بیماری است. وقتی بچه می خواهد از روی زمین چیزی را بردارد به جای خم شدن به جلو، دو زانو می نشیند و بدون خم کردن کمر جسم را گرفته و بلند می شود.

تومور
به ندرت کمردرد می تواند به علت تومورهای استخوانی مثل استئوئید استئوما Osteoid- osteoma استئوبلاستوما، گرانولوم ائوزینوفیلیک، کیست استخوانی آنوریسمی و تومورهای بدخیم مانند لوسمی باشد. این تومورها بیشتر در ستون مهره های سینه ای و یا کمری هستند. در این بیماران درد همیشگی است و به مرور بیشتر می شود. هم در روز و هم در شب است و شدت آن معمولا ارتباطی با فعالیت بدنی ندارد.
بروز کمردرد در بچه ها طبیعی نبوده و باید جدی گرفته شود. در بچه ای که کمردرد دارد احتمال اینکه علت درد مشکل جدی باشد بیش از بالغین است. به خصوص اگر سن بچه کمتر از 4 سال باشد یا کمردرد همراه با تب، کاهش وزن، ضعف و گزگز اندام تحتانی، مشکل در راه رفتن، انتشار درد به اندام تحتانی، مشکلات مثانه یا دستگاه گوارش باشد یا درد آنقدر شدید باشد که مانع خوابیدن بچه شود.
اگر کمردرد بچه بیش از چند روز طول بکشد یا بدتر شود حتما با پزشک مشورت کنید.
در کمردرد بچه ها علائم زیر نشانه خطر هستند و با دیدن آنها باید به پزشک مراجعه کرد.
کمردردی که بیش از یک ماه طول بکشد.
کمردردی که مانع انجام فعالیت های روزانه بچه شود.
وجود علائمی مانند تب، سرفه، یا مشکلات ادراری و گوارشی
انتشار درد به اندام تحتانی
سن کمتر از شش سال
سابقه ضربه شدید به ستون مهره
کمردرد شبانه

خیلی از کودکان نوپا در سنین 18-10 ماهگی وقتی تازه راه رفتن را یاد می گیرند روی پنچه پا راه می روند. بسیاری از این کودکان مشکلی ندارند و به تدریج راه رفتن روی کف پا را یاد خواهندگرفت. با این حال وقتی سن بچه به بالای 18 ماه می رسد و هنوز روی پنجه راه می رود باید علت آن بررسی شود.
راه رفتن روی پنجه پا در تقریبا 5 درصد بچه ها دیده می شود. این طرز راه رفتن ممکن است گاهگاهی باشد. وقتی که بچه مشکلاتی در دفع ادرار دارد (مانند یبوست) ممکن است روی پنجه پا راه برود. با این حال بعضی بچه ها در غالب موارد روی پنجه راه می روند.
waist

مهم ترین علل روی پنجه راه رفتن بچه ها عبارتند از:
اسپاسم عضلات پشت ساق: اسپاسم عضلات پشت ساق به خصوص عضله گاسترکنمیوس بیشتر در بچه های مبتلا به فلج مغزی دیده می شود. بسیاری از این بچه ها مشکلاتی در حین زایمان داشته اند. اسپاسم و سفتی عضلات ممکن است در دیگر نواحی بدن این کودکان هم باشد ولی معمولا در پا بیشتر خود را نشان می دهد. این اسپاسم عضلات ساق با بزرگ تر شدن بچه ممکن است بیشتر شود.

وقتی به علت اسپاسم عضلات پشت ساق، پای بچه به سمت پایین متمایل می شود. به تغییر شکل به وجود آمده اکواینوس Equinus می گویند. در مراحل ابتدایی ممکن است بتوان اکواینوس را با اسپلینت کنترل کرد. با بزرگ تر شدن بچه ممکن است نیاز به عمل جراحی وجود داشته باشد.سفت بودن تاندون آشیل: در بعضی بچه ها تاندون یا زردپی آشیل به صورت مادرزادی کوتاه و سفت بوده و قابلیت انعطاف کمتری دارد. درمان این وضعیت هم مانند قبل است.

دیستروفی عضلانتی: بچه های مبتلا به دیستروفی عضلانی در ابتدا خوب راه می روند ولی در سنین 6-3 سالگی شروع به راه رفتن روی پنجه می کنند.

راه رفتن عادتی روی پنجه: گاهی اوقات بچه در معاینه پزشک هیچ مشکل را نشان نمی دهد. وقتی از او می خواهند درست راه رفته و کف پایش را زمین بگذارد این کار را می کند ولی در حالت عادی و وقتی حواسش نیست روی پنجه راه می رود. این نوع راه رفتن در کودکان مبتلا به اوتیسم و بیش فعالی بیشتر دیده می شود.
بسیاری از این مشکلات بدون درمان خاصی خود به خود خوب می شوند به طوری که تا قبل از رفتن مدرسه نیمی از این بچه ها درست راه می روند. گاهی مواقع استفاده از یک بریس AFO به مدت 6- 3 ماه برای اینکه بچه عادت به درست راه رفتن کند می تواند به وی کمک کند.

منبع: نیک صالحی