راهکارهای دعوت کودک به نماز و مسجد

به گزارش کودک پرس ، حجت الاسلام مهدی موحد پژوهشگر حوزۀ مسجد درباره روش‌های دعوت فرزندان به مسجد سخن گفت و به عنوان نکته اول، ظرفیت های نهفته در بستر خانواده را بهترین فرصت برای تربیت معنوی فرزند برشمرد و گفت: خانواده ظرفیت های بالایی برای سوق دادن کودکان و نوجوانان به سمت معنویت و به سوی اماکن مقدسی همچون مسجد دارد. اول اینکه انرژی مثبتی در خانواده سیال است و سرمایه عاطفی بالایی دارد. وابستگی که فرزندان به والدین دارند، ارتباط عاطفی که بین پدر و مادر برقرار است به عنوان ظرفیت های بالقوه هستند. پدر و مادری که تمام عواطف فرزندانشان به سمت آنهاست، از این موقعیت می توانند حُسن استفاده را ببرند.

وی افزود: والدین در وهله اول مسئله نماز را برای فرزندان خود جا بیندازند. پدر با آرامش و لطافت فرزند خود را برای نماز از خواب بیدار کند. برخی از علمای ما فرزند خود را محترمانه و با ملاطفت به نماز می خواندند. در خاطرات علامه طباطبایی آمده است که پس از اقامه نماز، قرآن را بلند بلند تلاوت می کرد. این امر سبب می شد بچه ها بفهمند وقت نماز شده است. دختر ایشان نقل می کند در حین قرآن خواندن، سرمان را روی زانوی پدر می گذاشتیم و ارتباطی عاطفی با ایشان داشتیم و هیچ گاه ما را پس نمی زد.

این پژوهشگر حوزه مسجد توجه به مقاطع سنی کودک و نوجوان را یکی دیگر از راهکارهای دعوت فرزندان به نماز و معنویت معرفی کرد و گفت: نکته ای که باید به آن توجه شود، ملاحظه تناسب سنی فرزندان است. ما بایستی برای هر زمانی متناسب با همان زمینه رفتار کنیم. گاهی اوقات کودک ما پدر و مادر را می بیند و از آنها تقلید می کند، هرچند نماز بر او واجب نیست. در این صورت بخشی از مسیر را جلو آمده است. وقتی به سن تکلیف می رسد، برایش مراسم گرفته می شود تا اهمیت این امر برایش مشخص شود. چطور ما برای دانشگاه رفتن فرزندمان و فارغ التحصیل شدن او اهمیت قائلیم، برای سن تکلیف آنها نیز باید ساز و کاری تعریف کنیم و جوّی ایجاد کنیم تا متوجه اهمیت ماجرا شود. بنابراین باید به خصوصیات کودکی و نوجوانی فرزندان توجه شود و بر اساس هر مقطع، سطح انتظارات والدین تنظیم شود. وقتی هم فرزند به سن بالاتر می رسد، باید تکالیف دینی اش را متوجه باشد و در مقطعی باید با او صحبت و عقل او قانع شود.

موحدی رعایت استمرار و مداومت در تربیت را از دیگر راهکارهای معنویت افزایی فرزندان دانست و گفت: از دیگر خصوصیاتی که خانواده واجد آن است و می تواند در راستای معنویت افزایی و نماز خواندن فرزند از آن بهره بگیرد،‌ رعایت استمرار و مداومت در عمل است. از آنجایی که اعضای خانواده مدتها در کنار یکدیگر قرار دارند، اقدامات تعلیم و تربیتی ناخودآگاه استمرار دارد. فرزند نیز همان طور که اشاره شد، از تقلید شروع می کند. در این راستا به عنوان نمونه والدین عمداً مقابل فرزند جانماز پهن کنند و نماز بخوانند. حتی نماز جماعت خانوادگی داشته باشند. گاهی ایجاب می کند پدر خانواده مقداری نماز را سریعتر بخواند تا فرزند همراهی کند. در آداب نماز جماعت هم وارد است که پیشنماز باید رعایت ضعیف‌ترین مأموم را کند. یا اگر می دانند که نماز صبح شان قضا می شود،‌ زودتر بخوابند و مدام پای تلویزیون ننشینند که اصلاً‌ خود ماهیت تلویزیون نشینی برای فرزند آسیب زاست.

وی افزود: پس قصد داشتیم بگوییم قبل از اینکه فرزند را دعوت به مسجد کنیم، باید مجموعه فرهنگ‌ها و آدابی را در او احیا کرده باشیم و برای او اثبات شده باشد که مقدمه هر عملی نماز و بعد احکام شرعی است. حالا فرزندی که ذهنش با فرهنگ نماز شکل گرفته، پدر می تواند او را با مسجد آشنا کند؛ لذا مسجدی را انتخاب کند که به کودکان و نوجوانان بها می دهد و اگر هم خودش از جهت زمانی فرصت حضور ندارد، نسبت به حضور فرزندش در مسجد مراقبت از راه دور داشته باشد. آیت الله خوشوقت می فرمود با بچه های خودتان به مسجد بروید تا با دوستان مسجدی و متدین آشنا شوند و از آنجا دوست انتخاب کنند.

موحدی در این باره ادامه داد: فرزندان در وهله اول از والدین خود الگو می گیرند و کمی که سن شان به سمت نوجوانی رفت، از گروه همسالان خود تأثیرپذیری فراوان دارند. وقتی جوان و نوجوان ما با مسجد آشنا شود، با گروه های مثبت ارتباط گرفته است. البته ما همچنان که تأکید می کنیم والدین ارتباط بین مدرسه و اولیای مدرسه را حفظ کنند، ارتباط بین مسجد و اولیای مسجد را تقویت کنند. یعنی کودک یا نوجوانی که در بسیج، حلقه صالحین یا در کانون مسجد و هرگونه فعالیت مسجدی شرکت می کند،  نسبت به مسئول و مربی آنها شناخت داشته باشیم و از رشد فرزند اطمینان پیدا کنیم. گاهی اوقات فضاهایی وجود دارد که بچه ما را از نماز و مسجد زده می کند. اینها باید مدیریت شود.