روایت داستان‌های هیجان‌انگیز شاهنامه به صورت نثر برای کودکان

به گزارش کودک پرس ،مهدی آخرتی درخصوص جایگاه فردوسی اظهار کرد: فردوسی به دلیل اینکه از جمله سراینده‌های قرون ابتدایی ادبیات فارسی به شمار می‌رود، به نوعی نسبت به بسیاری از شاعران دیگر حق تقدم دارد؛ به این معنی که بسیاری از موضوعات را پیش از سایر شاعران بیان کرده است. از طرفی دیگر فردوسی به سبب استفاده از زبان سره و زنده کردن داستان‌ها و اساطیر ایرانی از احترام ویژه‌ای برخوردار است. همچنین فردوسی هموطن ما به شمار می‌رود و خراسانی است. خراسان بزرگ در آن روزگار مهد ادب و ادبیات بوده و فردوسی نیز از دهقانان خراسان محسوب می‌شود؛ لذا فردوسی جایگاه و احترام والایی دارد.

وی افزود: به طور کلی جامعه ایرانی احترام ویژه‌ای برای شاعران قائل است، زیرا شعر در عصر شاعرانی چون فردوسی، سعدی، حافظ و… تنها رسانه موجود بوده و تمام موضوعات از طریق شعر بیان می‌شده است؛ چرا که صداوسیما، روزنامه، تلفن همراه و… در آن زمان وجود نداشته است. فردوسی حکیم بوده است به این معنی که انواع علم‌ها را می‌دانسته است و این ویژگی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

این شاعر و منتقد ادبی در خصوص آشنایی جامعه و دانش‌آموزان با فردوسی و جایگاه او تصریح کرد: در دوران تحصیلی شعرهای فراوانی از فردوسی در کتاب‌ها وجود ندارد، که دلایل آن را می‌توان این‌گونه بیان کرد که اشعار فردوسی زبان سختی دارد و برای همگان قابل درک نیست. در این راستا به نظر من ابتدا لازم است کودکان و دانش‌آموزان را با داستان‌های حماسی و دلاوری شاهنامه آشنا کرد، به گونه‌ای که این داستان‌ها را در قالب نثر بیان کرده و سپس به مرور زمان  با اشعار و افکار فردوسی نیز آشنا شوند.

لزوم افزایش اشعار فردوسی در کتب درسی

آخرتی اضافه کرد: طبیعتا اگر داستان‌های شیرین شاهنامه که برای کودکان هیجان‌انگیز است به صورت نثر برای آن‌ها روایت شود و تعداد آن‌ها نیز در کتاب‌های درسی افزایش یابد،به تدریج زمینه را برای فهمیدن اشعار فردوسی فراهم می‌سازد. همچنین می‌توان طرح‌های آموزشی در مؤسسات و ارگان‌های مختلف فرهنگی مانند اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی و… در مورد شاهنامه‌خوانی کودکان ایجاد کرد تا کودکان از این طریق برای فردوسی‌خوانی تربیت و آماده شوند.

وی خاطرنشان کرد: رشته ادبیات در کشور دارای سه یا چهار شاخه در کارشناسی ارشد و دکتری است که به نظر من شاخه‌ای به نام فردوسی‌شناسی، حافظ‌شناسی و… می‌تواند تا دکتری پیش رود.

این شاعر و منتقد ادبی بیان کرد: زندگی فردوسی درس‌های آموزنده زیادی را به همگان می‌آموزد. فردوسی در راستای احیا کردن زبان فارسی به نگارش شاهنامه پرداخته است. در واقع شاهنامه درس‌های فراوانی برای زندگی انسان‌ها به همراه دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به آداب صحبت کردن، آداب جنگ و… اشاره کرد. به این ترتیب شاهنامه درس‌هایی با افتخار و همراه با حماسه برای مخاطب به همراه دارد.

آخرتی افزود: از دیگر درس‌های شاهنامه فردوسی می‌توان به این اشاره کرد که گاهی حتی به برادر خود نمی‌توانیم اعتماد کنیم. همانطور که فاضل نظری نیز بیان می‌کند که «زخم آنچنان بزن که به رستم شغاد زد/ زخمی که حیله بر جگر اعتماد زد»

پایه نگارش شاهنامه داستان‌ها و اساطیر ایرانی، تاریخی و پهلوانی بوده است

وی اضافه کرد: در شاهنامه آمده است که رستم به دلیل لجبازی فرزند خود را می‌کشد، بنابراین رستم، قهرمانی صاحب خطا است. در واقع انسان با کمالاتی است که همانند تمام انسان‌ها کاستی‌هایی به همراه دارد و مانند خدایان دیگر فرهنگ‌ها خطاناپذیر نیست.

این شاعر و منتقد ادبی اظهار کرد: پایه شاهنامه، داستان‌ها و اساطیر ایرانی، تاریخی و پهلوانی بوده که این داستان‌ها پیش از شاهنامه نیز در زبان فارسی وجود داشته است. فردوسی این روایت‌ها را به شکل منظوم درآورده است و طبع شاعرانه خود را به این داستان‌ها اضافه کرد و داستان‌های شیرین، محکم و استواری را با کلمات سره و بسیار زیبا بیان کرده است.

آخرتی گفت: فردوسی توانست زبان فارسی را زنده نگه دارد، اما من معتقدم که به همان میزانی که فردوسی توانسته زبان فارسی را زنده نگه دارد، سعدی نیز توانسته است در این راستا قدم بردارد. به این معنی که صرف اینکه فردوسی کلمات فارسی را مورد استفاده قرار داده و زبان را تا حدودی از غیرایرانی شدن، نجات دهد، نباید در نظر گرفته شود، زیرا بسیاری از کلماتی که فردوسی به کار می‌برده است در حال حاضر در ادبیات کنونی وجود ندارد، اما مثل‌هایی که سعدی بیان‌ کرده است، وجود دارد و به نوعی سعدی ارتباط بیشتری با مردم برقرار کرده است.