چاقی کودکان در دوران کرونا تشدید شد

به گزارش کودک پرس ،دکتر ناصر کلانتری در پاسخ به این سوال که در کودکان کمبود وزن بسیار شایع است. برای رسیدن کودکان به وزن متعادل با روش های درست چه باید کرد؟ اظهار داشت: به طور معمول در کودکانی که دچار اختلال وزن گیری هستند ابتدا بهتر است یک بررسی از وضعیت دریافت کودک داشته باشیم. آیا دریافت غذایی کودک کافی است یا نه؟! اگر دریافت غذایی کودک کافی نیست بر اساس توصیه هایی که در بحث تغذیه کودکان انجام می دهیم می توان عمل کرد. اگر مادر به پزشک اعلام کند که یادداشت غذایی کودکش یا یاد آمد مادر در مورد ۲۴ ساعت گذشته که کودک چه چیزهایی خورده است اگر کم دریافتی را نشان بدهد در آن صورت دو علت برای این مطلب بررسی می شود. مورد اول اینکه این خانواده از نظر اقتصادی عملا توان ارائه غذای کافی را برای کودک دارند و خودشان غذای کافی دارند یا نه؟! که در بخش هایی از جامعه متاسفانه این مبحث به عنوان علت اصلی مطرح است یعنی کل خانواده دچار عارضه کم دریافتی هستند به هر حال لازم است که این خانواده ها از ساختار های حمایتی جامعه کمک بگیرند و مساله را با کمک های غذایی و حمایت های ویژه مالی حل کنند. ولی در بخش بزرگی از کودکان علت عدم دریافت مساله اقتصادی خانوار نیست.

عفونت های ادراری نهفته در کودکان 

وی افزود: با وجود اینکه دریافت غذایی در ۲۴ ساعت گذشته و یا یادداشت غذایی مادر بسیار پایین است اما این کودکان دچار دو علت عمده هستند؛ یا رفتار های غذایی نامناسبی در خانواده دارند و یا بیماری زمینه ای در این کودکان وجود دارد. باز هم در اینجا آنچه که کمتر شایع است بیماری زمینه ای است. ما در بررسی ها می بینیم که در این کودکان عموما عفونت های ادراری نهفته وجود دارد و چون علایم آن مثل بزرگسالان نیست و سوزش و تکرر ادرار کمتر در کودکان دیده می شود می تواند عاملی برای دریافت غذای کمتر باشد یا داشتن اختلالات گوارشی مثل سندرم های سو جذب و یا اختلالات هضم و جذب غذا و همچنین رفلاکس معده در کودکان به ویژه کودکان زیر سه سال. البته عموما رفلاکس را به عنوان استفراغ می شناسند که لازم است همینجا این سو برداشت را اصلاح کنم. رفلاکس یعنی برگشت محتویات غذایی از معده به مری که اگر شدید باشد حتی تا چهارراه حلق می آید که بعضا کودکان ما تک سرفه ها یا عطسه هایی دارند و اگر بسیار شدید باشد به حفره دهان می رسد که کودک مجددا این محتوای معده را قورت می دهد و اگر شدیدتر باشد از کناره دهان کودک بیرون ریخته می شود. خود من برای عبارت فارسی مناسب رفلاکس ترجیح می دهم از ترش کردن معده استفاده کنم. این بیماری ها می تواند در کودکان اختلال وزن گیری را ایجاد کند که ناشی از کمبود دریافت است.

بخش بزرگی از جامعه ما در حال حاضر دانش کافی در نحوه خورانش کودک را ندارند

دکتر کلانتری تصریح کرد: آنچه که در بخش دوم بیشتر شایع است رفتار های نادرست تغذیه ای و غذایی خانواده با کودکان است. بخش بزرگی از جامعه ما در حال حاضر دانش کافی در نحوه خورانش کودک را ندارند. کودک اندکی صبحانه میل کرده و تا زمان ناهار همینطور از تنقلات مختلف و به ویژه تنقلات کم ارزش و فاقد مواد مغذی استفاده می کند. این مواد بی ارزش و کم ارزش جای غذا را می گیرند و وقتی در طول چند ساعت کودک همینطور ریزه خواری می کند در زمان ناهار معده گنجایش غذای مناسبی را که مادر پخته است ندارد در نتیجه بسیاری از مادران به خواهش و تمنا و یا اجبار متوسل می شوند که در هر دو حالت رفتار هایی غلط در خورانش کودک اتفاق می افتد. حتی کسانی که به کودک خود پسته و بادام و آبمیوه و… می دهند نیز خطا می کنند. قطعا تمام نیاز های انسان به هیچ وجه با خوردن پسته و بادام و گردو برطرف نمی شود. در نتیجه اشتهای کودک کاسته می شود و در زمان غذای اصلی بسیار کم غذا می خورد.

برای کودک دو سال به بالا قطعا باید پنج وعده غذا بیاوریم

این متخصص تغذیه با بیان اینکه برای کودک دو سال به بالا قطعا باید پنج وعده غذا بیاوریم یعنی صبحانه و ناهار و شام که باید دور سفره و در کنار خانواده مصرف شودگفت: تا کودک روابط درون خانواده و نحوه تغذیه و حرمت به بزرگتر ها و عادات و الگو های غذایی را بیاآموزد و همچنین دو وعده اضافه که میان وعده بین صبحانه و ناهار و وعده ناهار و شام است که کودک به تنهایی آنها را میل کند. من از واژه میان وعده پرهیز دارم چون آنچه که از میان وعده در ذهن مادر ایرانی وجود دارد دادن شیر و بیسکوییت و پسته و بادام و… است درحالیکه من این دو وعده را به عنوان وعده غذایی اسم می برم و انشاا… این در جامعه نهادینه شود که مادر در این دو وعده غذای گرم پخته شده برای کودک بیاورد.

تنقلات اشتهای کودک را نابود می کنند

وی ادامه داد: عدسی، فرنی، تخم مرغ آب پز یا پوره سیب زمینی و تخم مرغ و سیب زمینی و هر غذایی که در سنت و فرهنگ ما مطرح است برای کودک فراهم کنند یا همان غذایی که از وعده ناهار مانده را برای کودک گرم کنند و بیاورند. باید ۵ وعده غذایی به کودک بخورانند. نکته دوم اینکه بین این پنج وعده هیچ چیزی برای خوردن به کودک ندهند بجز آب که تا دل کودک بخواهد می تواند مصرف کند. چون تنقلات به ویژه میوه و آب میوه اشتهای کودک را نابود می کنند و کودک سر وعده غذایی اصلی دچار بی اشتهایی و کم دریافتی غذا خواهد شد. زمان گرفتن میوه و بادام و … نیز بلافاصله بعد از این پنج وعده اصلی است. وقتی صبحانه خورد فورا به او یک لیوان شیر بدهید. وقتی در ده شب غذایش را خورد برایش میوه پوست بکنید و این همراه با غذا باشد. یعنی بسته غذا و دسر با هم یکجا است و تا وعده بعد کودک تنها آب در اختیار دارد. این روش درست تغذیه کودک است تا دچار اختلال در دریافت نشود.

بهتر است در دفتر مدرسه یک ماکروویو داشته باشند تا غذای بچه ها را گرم کنند

در بوفه مدارس عدسی و آش و خوراک مناسب ایرانی سرو شود

از ورود هر نوع تنقلات بی ارزشی در مدارس جلوگیری شود

دکتر کلانتری در خصوص اینکه برای کودکانی که به مدرسه می روند چه توصیه هایی وجود دارد تا دچار سو تغذیه نشوند؟ آیا آماری از سو تغذیه کودکان ایرانی وجود دارد؟ گفت: کودکان در مدرسه یا شیفت صبح هستند یا شیفت بعدظهر و اگر شیفت صبح باشند باید غذای ساعت ده را به شکل غذا برایشان بگذاریم. یعنی همان لقمه های مادربزرگ ها که به مادران همین بچه ها داده اند به جای کیک و نوشابه و خرت و پرت های بی ارزش به کودکان داده شود. بهتر است در دفتر مدرسه یک ماکروویو داشته باشند تا غذای بچه ها را گرم کنند و این بهتر از غذای سرد است یا اینکه در بوفه مدارس عدسی و آش و خوراک مناسب ایرانی سرو شود. در این زمینه با آموزش و پرورش دستور العمل های متعددی نوشته ایم که از ورود هر نوع تنقلات بی ارزشی جلوگیری شود.

به هیچ وجه توصیه نمی کنم که کودکان در مدارس به جای غذا کیک و بیسکوییت داشته باشند

فرهنگ اصیل ایرانی خوردن غذا های سالم است که باید تسری پیدا کند

وی افزود: من به هیچ وجه توصیه نمی کنم که کودکان در مدارس به جای غذا کیک و بیسکوییت داشته باشند. گرسنه ماندن بچه ها بهتر است از خوردن این مواد حتی نان و پنیر و سبزی در کیف بچه ها بگذارند که از این مواد بسیار بهتر است. همه باید این کار را انجام بدهند تا هیچ کودکی از خوردن نان و پنیر و سبزی در برابر دوستی که کیکی از از بسته بندی زرق و برق دار بیرون می کشد خجالت زده نشود. مدارس باید از ورود تنقلات اینچنینی جلوگیری کنند و همانند مواد ممنوعه با این خوراکی ها برخورد کنند. این کاری است که در بیمارستان های دوستار کودک با شیشه شیر نوزادان انجام می شود و کیف مادر بزرگ را برای ورود به بیمارستان می گردد تا اگر چنین موادی در کیف مادر بزرگ ها باشد که بخواهد پستانک و شیر خشک و شیشه شیر وارد بیمارستان کند و کودک را از آغاز گرفتار کند مقابله کنند. در مدارس باید همین کار را کرد و فرهنگ اصیل ایرانی که خوردن غذا های سالم است باید تسری پیدا کند.

کوتاهی قد در کشور ما از ارقام بالا به زیر ده درصد رسیده است

این متخصص تغذیه تاکید کرد: بررسی ها نشان می دهد کودکان کشور ما هم مثل کشور های در حال توسعه از درصدهایی از سو تغذیه برخوردار هستند. خوشبختانه با اقداماتی که صورت گرفته است کوتاهی قد از ارقام بالا به زیر ده درصد رسیده است. در مورد کم وزنی در حدود ۷ یا ۸ درصد هستیم. سو تغذیه حاد شدید برای ما بسیار مهم بود که وزن به شدت نسبت به قد کم می شود که در کشور زمانی نزدیک به ۵ یا ۶ درصد از کودکان دچار این بیماری حاد سو تغذیه بودند ولی امروز کمتر از دو درصد از کودکان در کشور گرفتار سو تغذیه حاد هستند.

باید روی کوتاه قدی بیشتر کار کنیم

چاقی کودکان در دوران کرونا تشدید شد

چاقی به شدت در کشور خود را به عنوان مشکل سلامت همگانی در کودکان نشان می دهد

وی افزود: باید روی کوتاه قدی بیشتر کار کنیم که عمدتا سو تغذیه مزمن در کودکان است ولی در دوران کرونا مشکل دیگری برای کودکان کشور تشدید شد که مساله چاقی کودکان است. بچه ها به ویژه کودکان دبستانی و پیش دبستانی در خانه مقابل تبلت و لپ تاپ و تلویزیون نشستند و تمام مدت از کیک و کلوچه و بستنی و نوشابه و مواد غذایی که تنها انرژی دارند استفاده کردند و چاقی به شدت در کشور خود را به عنوان مشکل سلامت همگانی در کودکان نشان می دهد. بهتر است در خوراکی های مناسب این سنین استفاده کرد. در سنت ما آجیل و میوه های خشک شده و امثالهم وجود دارد و در چنین شرایطی باید از این مواد غذایی برای کودکان فراهم کرد تا کمتر دچار عارضه چاقی شوند.