متل ها ترکیب قصه با شعر و ترانه هستند

وی افزود: بعضی عقیده دارند واژه متل همان مثل است که کم کم به متل تبدیل شده و برخی هم متل را زیر مجموعه قصه ، داستان و افسانه می دانند، اما در اصل می توان گفت که متل ها پیوند قصه و ترانه هستند.

وی ادامه داد: متل ها آهنگین، موزون، مسجع و گاهی قافیه دارهستند،همچنین بعضی از متل ها می توانند سیر قصه گونه داشته و پیامی را به مخاطب انتقال دهند و یا مهمل و بی معنی بوده که حامل هیچ نتیجه و پیامی نیستند و فقط یک نوع حس لذت بخش بودن را به خواننده منتقل می کنند.

رحمتی روایت متل “دویدم و دویدم ” “سر کوهی رسیدم ” را از نمونه متل های معنی دار و دارای هدف بیان کرد و گفت: این متل از ویژگی سیر قصه برخوردار است و موضوع داد و ستد در قدیم را به نوعی به کودک آموزش می دهد.

وی گفت:  به عنوان مثال متل “اتل متل توتوله ” جزء متل های مهمل محسوب شده و پیامی برای مخاطب ندارد.

وی افزود: متل ها در قدیم معمولا برای سرگرم کردن کودکان بیان می شد و مسجع و قافیه دار بودن یا در بحر طویل بودن باعث شده بود که متل ها طول عمر زیادی داشته باشند و از زمان قدیم به نسل ما برسند.

این مربی فرهنگی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان با اشاره به نقش متل ها در انتقال فرهنگ بومی بیان کرد: متل هایی که از زبان مادربزرگ‌ها و مادرها  برای بچه ها نقل می شد به خاطر آهنگین بودن کودکان، آن  را حفظ می کردند و به شیوه ای جذاب این انتقال فرهنگ صورت می گرفت، لذا کودکان ضمن لذت بردن از شنیدن و بیان کردن متل ها ازحظ ادبی نیز بهره مند می شدند.

وی در ادامه گفت: کودکان هنگام بازی با بیان متل ها به خاطر نبود ابزار بازی و سرگرمی های امروزه انرژی خود را تخلیه می کردند و این ویژگی سبب تصویر سازی ذهنی و بالا رفتن حس تخیل کودک  می شد .

رحمتی با اشاره به وارد کردن متل در قصه ها بیان کرد: کتاب “دختری دارم شاه نداره ” از انتشارات کانون پروش فکری کودکان و نوجوانان با توجه به متلی به همین نام نوشته شده است که نویسنده بخش شعر گونه متل را وارد کتاب کرده و یا متل “کک به تنور مورچه خاک به سر” متلی است در کتاب های آی قصه قصه کانون پرورش فکری کودکان کار شده است .

وی افزود: به دلیل تعدد و تنوع زبان،گویش و لهجه درکشور شاهد تعدد متل ها نیز هستیم که به فراخورجغرافیا، زبان و گویش هرمنطقه متل های شیرینی وجود دارد که مخصوص همان منطقه است.

مربی وقصه گوی کانون پرورش فکری کودکان با اشاره به چاپ متل ها در کتاب ها گفت :  در عصرتکنولوژی که کودکان سرگرم رسانه‌های متعدد صوتی و تصویری هستند بیم آن می رود که این متل ها فراموش شوند لذا با ثبت و نوشته شدن وتحقیق و پژوهش حفظ می شوند و این میراثی  است که از نسل های گذشته به ما رسیده و ما امانتدار آن هستیم و آن را به نسل بعد انتقال می دهیم.

وی در پایان با اشاره به متل “دختر دارم انارو به چادر زده کنار ده “گفت: این حس ارزشمند بودن آن بخش از آموزشی بود که مادران نسل قدیم با زبان شاعرانه متل به صورت غیر مستقیم به دختران خود انتقال می دادند.

متل به قصه‌های کوتاه سرگرم‌کننده با مضامین لطیف و آموزنده گفته می‌شود که تمام یا قسمتی از آن قافیه‌دار، شعر گونه یا مانند بحر طویل باشد.

قهرمان متل‌ها اغلب حیوانات‌اند، ولی گاهی انسان‌ها یا مظاهر طبیعت هم نماد قهرمانی معرفی می شوند.