نباید انتظار داشت به حقوق مادرانی که خبرنگار هستند رسیدگی شود

بی شک رسانه به عنوان بازوی قدرتمند دنیای امروز در حوزه کودک نقش غیر قابل انکاری دارد. در این بین ارزیابی فعالیت رسانه های خبری و غیر خبری در حوزه کودک و حقوق مربوط به کودک امری ضروری است.  کودک پرس با توجه به این امر و همچنین نزدیکی روز خبرنگار به سراغ بهاره مقدم فعال رسانه ای رفته ست و گفتگویی با موضوع حقوق کودک در رسانه با وی ترتیب داده است که در ادامه از نظر می گذرانید.

 

به نظر شما نقش رسانه در زمینه کاهش و یا افزایش آمار کودک آزاری در کشور چیست؟
کارکرد رسانه ها در جهان معاصر متنوع است. اگرتنها آگاهی بخشی را متداول ترین و اولین کابرد و کارکرد رسانه قلمداد کنیم در می یابیم که در برابر هر رویدادی بالاخص اتفاقات اجتماعی چه رسالت سنگینی برعهده رسانه است. پرداختن به صرف اینکه آمار کودک آزاری در اقصی نقاط کشور رو به فزونی گذاشته سبکی است که معاندین برای به چالش کشیدن امنیت کشور دنبال می کنند. بنابراین رسانه با آموزش صحیح به خانواده ها، فرهنگ سازی عمومی و نهادینه سازی قبح این عمل می تواند مثمر ثمر باشد.

 

آیا پرداختن تا این حد به اخبار کودک آزاری و رسانه ای شدن آن در این سطح گسترده کار درستی است؟ در سایر کشورهای دنیا در این زمینه چگونه عمل می کنند؟
متاسفانه هنوز هستند عده ای که معتقدند اخبار باید از فیلترهایی بگذرد تا برای عموم قابل پخش شود. اما سرعت انتقال اطلاعات در دهکده جهانی این سبک از اخبار را نمی پذیرد و در نهایت سبب می شود تا اعتماد مردم به کانال های دریافت خبر سلب شود. لذا رسانه ای محبوب و موفق است که ضمن پرداخت به موقع به واقعیت ها وظیفه آگاهی بخشی خود را فراموش نکند.
قرار نیست شعار داده شود، کافی است با پیشرفته ترین متد تاثیر گذاری تلاش شود تا اصول انسانی در باور مخاطبان نهادینه گردد. تاکید رسانه بر روی یک اختلال اجتماعی که آسیب پذیر ترین قشر یعنی کودکان را هدف قرار داده است، می تواند تلنگری برای متولیان امر باشد تا با تخصص و بینش عمیق تری این مبحث را مورد کنکاش قرار دهند.
دنیای معاصر اختلالات روانی، اجتماعی و فرهنگی متفاوتی را در خود جای داده، بر همین اساس است که روزی نیست خبری از کودک آزاری در گوشه ای از جهان، پربازدید ترین خبر روز پایگاه های اطلاع رسانی نباشد. فرقی هم نمی کند نوع حکومت چیست. عمل زشت در نزد وجدان انسانی و عقلانیت درهمه جای دنیا زشت و زننده است و قوانین برخورد با کودک آزاران تنها توانسته تا حدودی بازدارندگی ایجاد کند.
آنچه از رصد ما از فضای وب حاصل می شود بیانگر این واقعیت است که پایگاه های خبری دنیا در کنار سایر جرایمی مانند قتل، تجاوز، اختلاس و … از کودک آزاری نیز به وضوح یاد می کنند و به آن می پردازند. اما در کشور ما به سبب تلاقی سنت، دین و فرهنگ، انتشار این اخبار با ممیزی های متعددی رو به رو می شود.

 

فعالیت رسانه های خبری کشور در حوزه کودک را چطور ارزیابی می کنید؟
چند روز پیش گزارشی می خواندم از مصاحبه رییس اورژانس اجتماعی کشور با یکی از خبرگزاری های مطرح. وی در قالب آماری اعلام کرده بود که در سال 95بیش از 20هزار کودک آزاری گزارش شده است. اگرچه مردم ما مدتی است جسته و گریخته با خبر تجاوز به کودکان خردسالی نظیر کیمیا دختر هفت ساله کرجی، کیانا سادات از نیشابور و این اخیرا آتنا اصلانی و مرگ بنیتای 8ماهه در اثر سرقت و خفگی قدری در جریان چند و چون عمق فاجعه کودک آزاری در کشور قرار گرفته اند اما آمار، چیزی ورای اطلاعات ما را اثبات می کند.

آمار و گزارش هایی که سندی است بر اینکه رسانه های کشور آن حساسیتی را که باید روی مقوله کودک آزاری نداشته اند. با این حال اگرچه قدری دیر است اما امید می رود اتفاقات اخیر بهانه ای باشد تا رسانه ها با تمام قوا وارد صحنه شوند و در زمینه افزایش فرهنگ عمومی برای تکریم کودکان و نوع برخورد با آنان و کاهش آزار به خردسالان ونوجوانان قدمی بردارند.

 

با توجه به اینکه شما در عرصه خبر فعال هستید و دائما رسانه های مختلف را رصد می کنید؛ دغدغه مسئولان در حوزه کودک ونوجوان و حقوق مربوط به آنها را چطور ارزیابی می کنید؟
جالب اینجاست که قانون گذار درباره حمایت از حقوق کودکان قوانینی وضع کرده اما متاسفانه سطح آگاهی بخشی در این مقوله آن قدر ضعیف بوده که به طور مثال پدر یا نامادری نمی داند این سبک از برخوردش با کودک جرم تلقی می شود و می توان علیه او اقدام کرد. بنابراین بخشی از کودکان ما سرخورده می شوند و در انزوا دوران خوش کودکی شان به کابوس بدل می شود.
در قانون مجازات اسلامی اگر کسی کودکی را در نقطه ای خالی از سکنه رها کند مجرم شناخته می شود. در برنامه ششم توسعه هم قرار شده تا بر تعداد اورژانس های اجتماعی افزوده شود و سطح کودک آزاری در کشور تنزل یابد.
به هرحال مسئولین زیربط آمار و ارقامی از استان هایی دارند که بیشترین سطح کودک آزاری در آنجا اتفاق افتاده. این امر می طلبد همت مضاعف تری در این استان ها برای پاکسازی این قبح صورت گیرد.
ناگفته نماند صرف ایجاد قانون و نهاد که حامی کودکان و آسیب دیدگان باشد کافی نیست. تا وقتی کودک یا نوجوان آزار دیده به این باور و درک نرسد که می تواند دردهایش را با کسی درمیان بگذارد و بعد از آن سرخورده نمی شود و جامعه پذیرای اوست قطعا اتفاق قابل توجهی رخ نخواهد داد. بنابراین تربیت مشاورین، روانشناسان و ممدکاران خبره در امر کودکان نیز باید در دستور کار نهاد های آموزشی قرار گیرد.
امیدوارم این بار دیگر بحث رسیدگی به حقوق کودکان با جدیت دنبال شود و شاهد پیگیری های مقطعی مسئولیت که تحت تاثیر فضاسازی های رسانه ای و احساسات عمومی جامعه منتج می شود، نباشیم.

 

با توجه به نزدیکی روز خبرنگار، و با توجه به سختی کار خبرنگاران آیا در قوانین موجود در حوزه رسانه برای مادران خبرنگار تسهیلات ویژه ای در نظر گرفته شده است؟ در این زمینه چه پیشنهاداتی دارید؟
خبرنگاران آنقدر مطالبات ریز و درشت وصول نشده دارند که پرداختن به قوانین برای مادران فعال در عرصه رسانه خواسته ی بسیار آرمانی تلقی می شود. خبرنگاری به خودی خود یکی از سخت ترین مشاغل است اگر زن باشید و شغلتان خبرنگاری باشد مصائبش برای شما چندین برابر است. از امنیت شغلی و چالش های ریز و درشتی که مسئولین و ممیزی ها ایجاد می کنند بگذریم بحث بیمه و عدالت جنسیتی و در آمد حداقلی را هم باید اضافه کرد. حال شما تصور کنید بانوی خبرنگار مادر شود و لاجرم باید برای دوران بارداری و شیردهی مدتی از صحنه به دور باشد. آنگاه که به صحنه برمی گردد به هیچ وجه نباید منتظر باشد تا جایگاه سابقش محفوظ مانده باشد. چون قطعا هیچ مدیر مسئولی حاضر نیست یک زن متاهل را که با درگیری های متعددی اعم از خانه داری، همسرداری و فرزندداری روبروست جایگزین یک مرد کند! تا زمانی که نگاه ها به زنان خبرنگار نگاه به یک زن شاغل نباشد و امتیازاتی که بانوان شاغل دارا هستند به خبرنگاران زن تعلق نگیرد وضع همین گونه است که هرسال عده ای مجبور می شوند با عشقشان که خبرنگاری است خداحافظی کنند. از نظر من مسئولین امر خود به خوبی به همه این مشکلات واقفند و تا زمانی که همت و نیتی برای رفع آن وجود ندارد پیشنهاد دادن کاری عبث است!