غربت حوزه نوجوانان در کشور
مرکز کودک و نوجوان سازمان هنری رسانه‌ای اوج فعالیت خوبی را در حوزه کودک و نوجوان در پیش گرفته است، عرصه‌ای که بسیار نیازمند توجه و تلاش است.
به گزارش کودک پرس ، این روزها یکی از مراکز فعال در حوزه نوجوان، مرکز کودک و نوجوان سازمان هنری رسانه‌ای اوج است. مرکزی که سعی می‌کند با رویکردی متفاوت در زمینه تأمین و تولید محصولات فرهنگی در جهت ارتقای اعتقادی، اخلاقی و فرهنگی این گروه سنی قدم‌های جدی بردارد. این روزها هم این مرکز با برنامه تلویزیونی «اقیانوس آرام» بر سر زبان‌هاست و با مشارکت نوجوانان در ساخت برنامه و حذف مجری و اجرای برنامه توسط 24نوجوان، قصۀ انسان‌های موفقی را روایت می‌کند که کارشان را از نوجوانی آغاز کرده و نوجوانی شگفت‌انگیزی داشته‌اند.
به همین دلیل گفت‌وگویی با «وحید ملتجی» مدیر مرکز کودک و نوجوان سازمان هنری رسانه‌ای اوج انجام گرفته است که در زیر می‌خوانیم:
**قبل از پخش برنامه «اقیانوس آرام» خیلی روی اینکه نوجوانان این برنامه را اداره می‌کنند، تأکید شده بود؛ اما ما این موضوع را کمتر در قاب تلویزیون می‌بینیم. این موضوع را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
نگاه ما این بوده که این اتفاق واقعاً در برنامه بیفتد، منتها در شکل واقعی به‌دلیل فقری که در حوزه نوجوانی و پرداختن به نوجوانان وجود دارد، با این موضوع روبه‌رو می‌شویم که نوجوانان در این عرصه بسیار کم‌تجربه هستند.
بنابراین اگر نوجوانان می‌خواستند این برنامه را بسازند، باید از تجربه‌های قبلی خود در عرصه تولید استفاده می‌کردند که متأسفانه این تجربه‌ها بسیار ضعیف و حداقلی یا اصلاً وجود نداشت و به نوعی این برنامه نقطه آغازی برای کسب تجربه این نوجوانان بود.
طراحی ما بر این اساس بوده است که عده‌ای از نوجوانان کم‌تجربه را که در این عرصه علاقه و استعداد دارند، در کنار یک گروه حرفه‌ای قرار دهیم و سیاست ما در برنامه‌سازی این باشد که بچه‌ها آرام‌آرام و با شیب ملایمی به عرصه تولید برنامه ورود پیدا کنند.
در ابتدا با کارهای ساده شروع کنند تا به کارهای فنی و پیچیده‌تر برسند و این اتفاق افتاده است و نوجوانان برنامه در‌حال‌حاضر در زمینه تولید و معرفی برنامه مشغول فعالیت شده‌اند و بخشی از متن پلاتوها یا میزانسن‌ها و برخی پیگیری‌های اجرایی توسط خود بچه‌ها انجام می‌شود.
**مرکز کودک و نوجوان سازمان هنری رسانه‌ای اوج با چه هدفی به سمت تولید برنامه «اقیانوس آرام» رفته است و رویکرد اصلی این برنامه چیست؟
«اقیانوس آرام» به‌دنبال این است که مسائل روز و نیازهای نوجوان را از زبان خود نوجوان‌ها و کسانی که نوجوانی موفقی داشته‌اند، بیان کند و از دل این برنامه به این خروجی برسد که با اطمینان بگوید: «نوجوان قابل اعتماد است.»؛ شعاری که شعار محوری مرکز کودک و نوجوان سازمان هنری رسانه‌ای اوج است و تمام تولیدات مرکز در راستای تحقق این شعار صورت می‌گیرد. برای رسیدن به این هدف ما از قالب روایت و داستان استفاده کردیم چون شیرین‌ترین و جذاب‌ترین مدلی که می‌شود به این موضوع پرداخت، شیوه روایت است.
البته این کار سختی‌های بسیار زیادی دارد، مثلاً باید مهمانانی را به برنامه بیاوریم که روند موفقیت‌شان روایت جذابی داشته باشد و آن مهمان فن بیان خوبی داشته باشد تا بتواند آن روایت جذاب را به‌خوبی با استاندارهای لازم در سیما بیان کند و شما می‌دانید افراد موفق ممکن است لزوماً فن بیان قوی نداشته باشند.
**می‌توانم بپرسم تعریف شما از موفقیت و افراد موفق چیست؟
موفقیت از نظر ما یعنی رشد و تعالی، یعنی هنگامی که یک فرد با یک سختی و چالشی مواجه شده با تدبیر خود توانسته از آن عبور کند و طبیعتاً به یک مهارت، تجربه، رشد و تعالی رسیده است.
ما به این فرآیند موفقیت می‌گوییم و الزاماً درس خواندن، کسب رتبه‌های تک‌رقمی در کنکور یا موفقیت در المپیادهای مختلف مد‌نظر ما نیست و رویکرد ما در «اقیانوس آرام» ضد نظام کنکورسالاری بوده و بقیه اجزای برنامه حول این رویکرد شکل گرفته است.
**شما هدف اصلی برنامه را پرداختن به مسائل و نیازهای روز نوجوان عنوان کردید. این نیازها چیست و بر اساس چه معیاری به این نیازها رسیده‌اید؟
ما علاوه‌بر تحقیقاتی که خودمان انجام داده‌ایم از تحقیقات سایر دستگاه‌هایی که در حوزه نوجوان مسوولیت دارند؛ استفاده کرده‌ایم و یک فهرستی از نیازهای روز حوزه نوجوان را به شکل اولویت‌دار آماده کرده‌ایم. البته بازهم باید اشاره کنم که ما اینجا هم با فقر و کمبود مواجهیم و حوزه نوجوانی در کشور ما واقعاً حوزه فقیری است؛ چه در حوزه محصولات، چه توجه به این مقطع و چه پژوهش.
وگرنه ما باید «مرکز پایش ملی نوجوان» داشته باشیم و این مرکز با کار علمی و پژوهشی سلیقه، نیاز و دغدغه امروز نوجوان را استخراج کند تا نهادهای فرهنگی شبیه ما برای حرکت کردن بدانند به کدام سمت بروند ولی این‌گونه نیست و هر مرکزی بر اساس فهم خودش فعالیت می‌کند. به هرحال ما براساس آن فهرست موجود در مرکز کودک و نوجوان سازمان هنری رسانه‌ای اوج، این نیازها را در قالب ابرپروژه‌های مختلف تقسیم کرده‌ایم. مثلاً ما در برنامه «فاز» به کنشگری اجتماعی، در برنامه «قهرمان شو» به اوقات فراغت و در «اقیانوس آرام» به مسائلی مثل هویت، انگیزه، اعتماد به نفس، ارتباط با دیگران، قدرت‌طلبی و… می‌پردازیم. بنابراین موضوعی که باید به‌صورت محوری در برنامه «فاز» به آن پرداخته شود، در برنامه دیگر کمتر به آن می‌پردازیم و یک مهندسی در برنامه‌های مرکز صورت می‌گیرد.
**بر اساس گزارش‌ها و بازخوردهایی که تاکنون به شما رسیده، استقبال از برنامه به چه میزان بوده است؟
«اقیانوس آرام» در کنار سایر برنامه‌های تولیدی ویژه نوجوانان صدا‌و‌سیما قرار می‌گیرد و برآورد ما این است که آرام‌آرام میزان استقبال به آن در حال افزایش است و این را از بازخوردهایی که به تیم تولید می‌رسد، از پیامک‌هایی که به برنامه ارسال می‌شود، از گزارش‌های روابط عمومی صدا‌و‌سیما و از بازخوردهای فعالان فرهنگی و نظراتی که آن‌ها با ما مطرح می‌کنند؛ متوجه می‌شویم و جمع‌بندی این بازخوردها این است که برنامه دیده می‌شود. هرچند همه بازخوردها در تعریف از برنامه نیست و انتقادهایی هم به ما می‌رسد.
**چرا ساعت برنامه را ساعت9 شب در نظر گرفتید؟ در صورتی که بیشتر برنامه‌هایی که مخصوص نوجوانان تولید می‌شود، بعدازظهرها پخش می‌شود. آیا این کار یک کار حرفه‌ای و درست است؟
بله، ما به این مسأله واقفیم؛ اما نکته‌ای که وجود دارد این است که مخاطب هدف ما مخاطب نوجوان و خانوده است. چرا‌که می‌دانیم نوجوان برنامه‌ای را که فقط مخصوص نوجوان باشد کمتر می‌بیند. بنابراین ما حتماً باید نوجوان را در کنار خانواده داشته باشیم. انتخاب ساعت21 در شبکه «دو» به همین دلیل بوده است و اصلاً ساعت دیرهنگامی نیست. البته می‌دانیم سریال‌های نمایشی هم در همین ساعت پخش می‌شود و ما خودمان را در یک میدان رقابت سنگین و ساعت اوج تلویزیون قرار داده‌ایم؛ اما این را به زمانی که شاید خانواده‌ها کمتر بتوانند به تماشای برنامه بپردازند، ترجیح می‌دهیم؛ چرا که خانواده در کنار نوجوان برای ما بسیار مهم است.
این را هم همین‌جا به شما عرض کنم که ما می‌خواهیم چهار گروه مخاطب را به واسطه برنامه «اقیانوس آرام» درگیر و حساس کنیم:
1- خود نوجوانان
2- خانواده‌ها
3- کنشگران اجتماعی
4-مسوولان اثرگذار حوزه نوجوان
یکی از دلایل دیگر برای انتخاب زمان پخش برنامه، درگیر کردن همین چهار گروه مخاطب است.
**این چهار گروه را راجع به چه موضوعی می‌خواهید حساس کنید؟
ما می‌خواهیم آن‌ها را نسبت به نوجوان حساس کنیم. اینکه به این مقطع سنی باید توجه ویژه کرد. چرا که در‌حال‌حاضر خردسال، کودک، جوان و بزرگسال خیلی بیشتر محل توجه هستند تا نوجوان و نوجوانی و ما متأسفانه از دهه50 که اصطلاح «کودک و نوجوان» در جامعه باب شد این دو گروه را در کنار هم قرار‌دادیم و در بیشتر مواقع مسأله‌ها ناظر به گروه کودک شد تا نوجوان و در ناخودآگاه ذهن بیشتر افراد با اصطلاح «کودک و نوجوان» مسائل کودکان مد‌نظر گرفته می‌شود و نوجوانان مغفول واقع می‌شوند؛ مثل جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان که با مطرح شدن آن اکثر افراد یاد پروانه‌های رنگی و فیلم‌های کودکان می‌افتند تا نوجوانان و این مسأله در گروه کودک و نوجوان صدا‌و‌سیما و هرجای دیگر به همین صورت است.
**راجع به فرآیند انتخاب میزبانان نوجوان و مهمانان چه در بخش نوجوان و چه در بخش کسانی که نوجوانی موفقی داشته‌اند هم برای‌مان توضیح می‌دهید؟
فرآیند انتخاب نوجوانان چه در بحث مهمانان و چه در بحث میزبانان به این صورت انجام شد که ما با تمام دستگاه‌ها، مراکز و نهادهایی که ارتباطات کشوری داشتند مثل وزارت آموزش‌و‌پرورش، اتحادیه انجمن اسلامی دانش‌آموزان، بسیج دانش‌آموزی و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان وارد تعامل شدیم و از آن‌ها درخواست کردیم نوجوان‌هایی را که مستعد و مناسب حضور در برنامه هستند، به ما معرفی کنند. بعد از آن ما در دو سطح با آن‌ها مصاحبه کردیم و میزبانان و مهمانان را از دل آن انتخاب کردیم.
یکی از سیاست‌ها این بود که نوجوانان مهمان کمتر از مرکز کشور انتخاب شوند و روایت‌ها از تمام نقاط کشور باشد و اتفاق جالبی که افتاد، این است که ما آمادگی این را داریم که فصل سوم را کامل با مهمان نوجوان پیش ببریم. در حوزه انتخاب مهمانان بزرگسال هم ملاک اصلی ما این بود که افرادی را انتخاب کنیم که در عین اینکه نوجوانی پرچالشی داشته‌اند اما توانسته‌اند از آن به‌خوبی عبور کنند و شرح عبور از این سختی‌ها را خوب بیان کنند. البته چهره‌ای هم باشد که حواشی نداشته باشد و خدا را شاکریم که بازخوردهای بسیار خوبی در این زمینه گرفته‌ایم.
**اگر در مورد آینده «اقیانوس آرام» و ادامه این مسیر نکته‌ای دارید بفرمایید.
ما فکر می‌کنیم جای خالی برنامه‌ای مثل «اقیانوس آرام» برای نوجوان به‌عنوان مخاطب هدف در رسانه ملی وجود دارد و «اقیانوس آرام» می‌تواند به یک برنامه ثابت شبانه تلویزیون تبدیل شود و این ظرفیت را دارد. ما هم این آمادگی را داریم که این کار را پیش ببریم و ادامه دهیم، به شرطی که سازمان صدا‌و‌سیما و سازمان هنری رسانه‌ای اوج این زمینه را برای ما مهیا کنند، کما اینکه تا اینجا این اتفاق افتاده است.
ارسال دیدگاه